Το ερευνητικό έργο της πανεπιστημιακής ανασκαφής στην παλιά πρωτεύουσας του μακεδονικού βασιλείου. της Χρυσούλας Παλιαδέλη, Ομότιμης καθηγή...
Το ερευνητικό έργο της πανεπιστημιακής ανασκαφής στην παλιά πρωτεύουσας του μακεδονικού βασιλείου.
της Χρυσούλας Παλιαδέλη, Ομότιμης καθηγήτριας Αρχαιολογίας του ΑΠΘ
Κατά την τριετία 2019-2021 η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας χρηματοδότησε το ερευνητικό έργο «Συνέχιση της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα» κατόπιν σχετικού αιτήματος της διεύθυνσης της ανασκαφής. Μόνον χάρη στη θετική αποδοχή του από τον Περιφερειάρχη, κ. Απόστολο Τζιτζικώστα και την έγκρισή του από το Περιφερειακό Συμβούλιο έγινε δυνατή η υλοποίηση δράσεων εκπαιδευτικού, ερευνητικού, διεπιστημονικού και διαδικτυακού χαρακτήρα στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών, στη Βεργίνα: σε μιάν από τις μακροβιότερες ανασκαφικές δραστηριότητες του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, που δραστηριοποιείται επί του παρόντος σε τρείς υποτομείς: στην Αγορά της οχυρωμένης πόλης, όπου εντάσσεται το Ιερό της Εύκλειας, με την εποπτεία της υπογράφουσας, στο Ιερό της Μητέρας των Θεών και τον περιβάλλοντα χώρο του, με την εποπτεία της ομοτ. καθ. κ.Στέλλας Δρούγου, που εκτείνονται νότια από το ανάκτορο, και στην Ακρόπολη στα βόρειά του, με την ευθύνη του διατελ. αναπλ. καθηγητή, κ. Παν. Φάκλαρη και τους συνεργάτες τους.
O στόχος μας, την τριετία που πέρασε ήταν η συνέχιση των δράσεων της ομάδας του ΑΠΘ, με άξονα την ευθύνη για τις αρχαιότητες, την υποχρέωση προς την επιστημονική κοινότητα για την πρόοδο της έρευνας, και την παροχή πρακτικής και θεωρητικής εκπαίδευσης στους μελλοντικούς αρχαιολόγους (και όχι μόνον).
Σ΄ αυτό το πλαίσιο εντάσσονται δράσεις που αφορούν:
Α. στη συντήρηση πήλινων και μετάλλινων αντικειμένων από όλους τους ανασκαφικούς τομείς της πανεπιστημιακής ανασκαφής, σε συνδυασμό με μια καινοτόμο μελέτη διαχείρισης των κινητών ευρημάτων της, που αποτελεί πολυσέλιδο πόνημα για τη διαδικασία και τα στάδια υλοποίησής της
Β. στον εμπλουτισμό των καταγραφών σε βάσεις δεδομένων της πανεπιστημιακής ανασκαφής και στα χειρόγραφα βιβλία καταγραφών της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας,
Γ. στην επικαιροποίηση παλαιότερων μελετών μας για την προστασία των αρχιτεκτονικών καταλοίπων στα δύο ιερά εντός των τειχών της αρχαίας πόλης, και τη σύνταξη μελέτης για τη συντήρηση αρχιτεκτονικών καταλοίπων στο χώρο της Ακρόπολης,
Δ. στην ψηφιοποίηση παλιών χειρόγραφων ημερολογίων και αναλογικών φωτογραφιών, ώστε να υπάρχει -παράλληλα με το φυσικό- και το ψηφιοποιημένο αρχείο με στόχο τη διαφύλαξή του,
Ε. στην παραγωγή τρισδιάστατων μοντέλων που συμβάλλει σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση των αρχαιολογικών ευρημάτων τόσο από τους ειδικούς επιστήμονες, όσο και από το ευρύ κοινό,
ΣΤ. στον επανασχεδιασμό της ιστοσελίδας της πανεπιστημιακής ανασκαφής (vergina.web.auth.gr) με πλούσιο εποπτικό υλικό (φωτογραφίες, βίντεο, ηχητικά ντοκουμέντα, χάρτες, σχέδια κ.ά) από το αρχείο της ανασκαφής σε ένα νέο γραφιστικό περιβάλλον, πλαισιωμένο από κείμενα των μελών της ανασκαφικής ομάδας, τη χρήση νεότερων εργαλείων αλληλεπίδρασης με τους χρήστες και την ευκολότερη διαχείριση του περιεχομένου της από τα μέλη της πανεπιστημιακής ομάδας.
Στην ίδια ενότητα δράσεων εντάσσεται, τέλος, η επέκταση της μελέτης του οστεολογικού υλικού από τον θάλαμο και τον προθάλαμο του τάφου του Φιλίππου (ΤΙΙ) της Μεγάλης Τούμπας, η έρευνα των οστών του νεαρού νεκρού από τον τάφο ΙΙΙ (του Πρίγκηπα) από τον ίδιο τύμβο, αλλά και το οστεολογικό υλικό από τις τρεις βασιλικές ταφές ταφές που εντοπίστηκαν στο ιερό της Εύκλειας κατά τις ανασκαφικές περιόδους 2008-9. Η συνδυαστική καταγραφή και μελέτη τους προσφέρει καίριες πληροφορίες για ταφές της ίδιας ανώτερης κοινωνικής τάξης, και δημιουργεί ένα πλαίσιο αναφορών που εμπλουτίζει και βελτιώνει τις γνώσεις μας ως προς τις επιλογές της συγκεκριμένης κοινωνίας στη διαχείριση του θανάτου.
Ανασκαφικές εργασίες
Ανασταλτικός παράγοντας για τη ομαλή διεξαγωγή της ανασκαφικής και εκπαιδευτικής δραστηριότητας του ΑΠΘ στη Βεργίνα υπήρξε ασφαλώς η πανδημία, που ακύρωσε τις δράσεις του 2020, αλλά επέτρεψε την πραγματοποίησή της και στους τρείς της το 2021, με όλους τους προβλεπόμενους υγειονομικούς όρους.
Στο Ιερό της Εύκλειας, ειδικότερα, όπου διενεργήθηκαν εργασίες με την ενεργή παρουσία των συνεργατών της υπογράφουσας, Δρ. Αθαν. Κυριάκου, Δρ. Αλεξ. Τούρτα, Δρ. Δ. Μαϊκίδου-Πούτρινο και Κων. Καλλιανιώτη, ολοκληρώθηκε αρχικά η έρευνα μεταξύ της δωρικής στοάς και των μαρμάρινων βασιλικών αναθημάτων, όπως και του υπαίθριου χώρου ανάμεσα στον μεγάλο ναό και τον βωμό. Τα συμπεράσματα βεβαιώνουν πως στον 4ο π.Χ. αι. και μέχρι τα μέσα του 2ου π.Χ. αι. το δυτικό τμήμα της αρχαίας πόλης αποτελεί μέρος της δημόσιας σφαίρας της, όπως αντανακλάται στα ερείπια της αρχαίας αγοράς της και τις βασιλικές επιγραφές που βρέθηκαν εντός των ορίων της.
Αρκετές από τις ανασκαφικές εργασίες έγιναν αποκλειστικά από τους φοιτητές, με στόχο την πρακτική τους άσκηση στο πεδίο, ενώ τα μαθήματα κατά τις απογευματινές ώρες, η επεξεργασία των ευρημάτων, οι διαλέξεις από προσκεκλημένους ερευνητές και βιωματικά εργαστήρια υποστήριξαν τη δημιουργική συνύπαρξη και τη συνεργατική συμπεριφορά, με μιαν υγειονομική ευαισθησία που έγινε δυνατή χάρη στον μικρότερο από τον συνήθη αριθμό των φοιτητών μας, και επιβλήθηκε από τις γενικότερες ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας.
Προσβλέπουμε στην ανανέωση της χρηματοδότησης από την Περιφέρεια Μακεδονίας και την επιστροφή της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα στην κανονικότητα, με την ελπίδα πως θα επιτρέψουν και πάλι την υποδοχή στα αρχαία της νέων ανθρώπων με διαφορετικό εθνικό και κοινωνικό υπόβαθρο σε μιαν ειρηνική συνύπαρξη του πολιτισμού και της διαφορετικότητας.
Πηγή: Χρ. Παλιαδέλη, Μακεδονία
Δεν υπάρχουν σχόλια