Ισπανία: Βρέθηκε ποίημα του Βιργιλίου χαραγμένο σε ρωμαϊκό αμφορέα

[Credit: Iván González Tobar/Labex Archimède; University of Córdoba] Οι αρχαιολόγοι αποκρυπτογράφησαν έναν στίχο του Βιργιλίου, του μεγαλύτε...

[Credit: Iván González Tobar/Labex Archimède; University of Córdoba]

Οι αρχαιολόγοι αποκρυπτογράφησαν έναν στίχο του Βιργιλίου, του μεγαλύτερου ποιητή της Χρυσής Εποχής της Ρώμης, λαξευμένο στον πηλό ενός μικρού κομματιού ενός ρωμαϊκού αγγείου. Οι αρχαιολόγοι αποκαλούν την ανακάλυψη «εξαιρετική» επειδή είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται στίχοι από τον ποιητή, με τον οποίο τα παιδιά της αρχαίας Ρώμης έμαθαν να διαβάζουν, πάνω σε ένα εμπορικό αγγείο.

Το θραύσμα ανακαλύφθηκε από μέλη του OLEASTRO, μια συνεργασία μεταξύ των Πανεπιστημίων της Κόρδοβα, της Σεβίλλης και του Μονπελιέ κατά την έρευνα στον δήμο Hornachuelos (Córdoba). Είναι ένα θραύσμα ενός αμφορέα ελαίου από τη ρωμαϊκή επαρχία Betica που κατασκευάστηκε πριν από περίπου 1.800 χρόνια και φέρει ένα γραπτό κείμενο χαραγμένο στην επιφάνειά του.

Ενώ τα κεραμικά αγγεία ήταν συνήθως χαραγμένα με πληροφορίες σχετικά με τους παραγωγούς, τις ποσότητες και τους φόρους, στο συγκεκριμένο θραύσμα, διαστάσεων 6 x 8 εκ. φαινόταν να περιέχει μια ασυνήθιστα μεγάλη ποσότητα κειμένου.

Το όστρακο κεραμικής που φέρει χαραγμένο στίχους του Βιργιλίου. 
[Credit: Iván González Tobar/Labex Archimède; University of Córdoba]

Δεν ήταν καθόλου σοκαριστικό να βρεις ένα κομμάτι αμφορέα σε μια περιοχή όπως η πεδιάδα του ποταμού Γουαδαλκιβίρ, που θεωρείται ένα από τα σημαντικά κέντρα παραγωγής και εμπορίου ελαιόλαδου σε όλη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Στα περίχωρα της Κόρδοβας, ένα μεγάλο μέρος του ελαιολάδου που κατανάλωνε η Ρώμη παρήχθη και συσκευάστηκε, όπως αποδεικνύεται, για παράδειγμα, από τα υπολείμματα αμφορέων με σφραγίδες «Betica» που βρέθηκαν στο Testaccio της Ρώμης.

Ο επιγραφικός πλούτος των ελαιωδών αμφορέων του Baetica είναι γνωστός από την αρχαιότητα αφού είναι γνωστό ότι οι Ρωμαίοι αγγειοπλάστες χάραζαν πάνω τους τις σφραγίδες τους ή έγραφαν ετικέτες (tituli picti) με ονόματα ανθρώπων, ημερομηνίες ή τοποθεσίες, αλλά ποτέ ποιήματα.

Ως αποτέλεσμα, το θραύσμα ενός αμφορέα με κείμενο πάνω του φάνηκε να είναι απλώς άλλο ένα κομμάτι χωρίς ιδιαίτερη σημασία στην αρχή. Ωστόσο, όλα άλλαξαν όταν αποκρυπτογραφήθηκε η επιγραφή, αποκαλύπτοντας τις ακόλουθες λέξεις: 

S vais avoniam glandemm arestapoqv tisaqv it

Μέσω της επικάλυψης, οι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να συμπεράνουν ότι το κείμενο αντιστοιχεί στον έβδομο και τον όγδοο στίχο του πρώτου βιβλίου των Γεωργικών, ένα ποίημα του Βιργίλιου αφιερωμένο στη γεωργία και τη ζωή στην ύπαιθρο, γραμμένο το 29 π.Χ., που λέει:

Auoniam[pingui]glandem m[utauit]aresta, poq[ulaque][inuen]tisAqu[eloia][miscu]it [uuis]C[ambió] la bellota aonia por la espiga [fértil] [y mezcl]óel ag[ua ] [con la uva descubierta]

Η βασική θεωρία των αρχαιολόγων, όπως δημοσιεύτηκε στο Journal of Roman Archaeology, είναι ότι οι στίχοι, γραμμένοι στο κάτω μέρος του αμφορέα, δεν προορίζονταν ποτέ στην πραγματικότητα να φανούν.

[Credit: Iván González Tobar/Labex Archimède; University of Córdoba]

Ο μεγαλύτερος ποιητής της Χρυσής Εποχής της Ρώμης, ο Publius Virgilius Maro — Βιργίλιος — γεννήθηκε το 70 π.Χ. και πέθανε το 19 π.Χ. Ο Βιργίλιος είναι ένας από τους αληθινούς αθάνατους, ένας ποιητής που διαβάζονταν στην αρχαιότητα και διαβάζεται μέχρι σήμερα. Είναι περισσότερο γνωστός για το μεγάλο του έπος την Αινειάδα, την ιστορία του Αινεία, του ιδρυτή της Ρώμης.

Τα κείμενα του Βιργίλιου χρησιμοποιήθηκαν για να μάθουν τα παιδιά να διαβάζουν στα σχολεία.

Ο Βιργίλιος ήταν ο πιο δημοφιλής ποιητής της εποχής του. Η Αινειάδα διδασκόταν στα σχολεία και οι στίχοι της ήταν παιδαγωγική άσκηση για πολλές γενιές. Ως εκ τούτου, είναι σύνηθες να τα βρίσκουμε σε υπολείμματα κεραμικών δομικών υλικών, γεγονός που έχει οδηγήσει πολλούς συγγραφείς να τα συσχετίσουν με εκπαιδευτικές λειτουργίες (Ρωμαίοι μαθητές έγραφαν στίχους του Βιργίλιου στους μαυροπίνακες τους). 

Γιατί όμως σε αμφορέα; Και γιατί τα Γεωργικά και όχι την Αινειάδα; Ποιος το έγραψε? Εδώ, οι συγγραφείς θέτουν διάφορες πιθανότητες: ότι γράφτηκαν από έναν εξειδικευμένο εργάτη με κάποιο βαθμό παιδείας ή κάποιον από τα κοντινά χωριά που σχετίζεται με μια αριστοκρατική οικογένεια που είχε το εργαστήριο κεραμικής. Είναι επίσης ανοιχτοί στο ενδεχόμενο να το έγραψε ένα παιδί εργαζόμενο, καθώς έχει τεκμηριωθεί προηγουμένως η τακτική χρήση νεαρών εργαζομένων σε αυτού του είδους τις εγκαταστάσεις.

Σε κάθε περίπτωση, οι στίχοι στον αμφορέα από τον Hornachuelos/Fuente Palmera τον κάνουν ένα μοναδικό εύρημα που θέτει πολλά περισσότερα ερωτήματα που χρειάζονται απαντήσεις.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: ArkeoNews