Παναγία των Παρισίων: Έκθεση συγκεντρώνει ανυπολόγιστης αξίας έργα τέχνης του ναού

Αποκατάσταση των "Μαίων" της Παναγίας των Παρισίων. [Credit: davidbordes.com/©DRAC Ile-de-France / photographie David Bordes] Πέντ...

Αποκατάσταση των "Μαίων" της Παναγίας των Παρισίων.
[Credit: davidbordes.com/©DRAC Ile-de-France / photographie David Bordes]

Πέντε χρόνια μετά τη φωτιά που απείλησε να καταστρέψει ολοσχερώς την Παναγία των Παρισίων, μια νέα έκθεση παρουσιάζει πίνακες ανυπολόγιστης αξίας. 

Η νέα έκθεση που εγκαινιάζεται τις επόμενες ημέρες στο Παρίσι θα περιλαμβάνει έργα τέχνης που συχνά το κοινό δεν παρατηρούσε, μπαίνοντας στην Παναγία των Παρισίων: Πρόκειται για μια μοναδική συλλογή θρησκευτικών πινάκων του 17ου αιώνα, η οποία αφαιρέθηκε από τον καθεδρικό ναό, τις ημέρες μετά τη φωτιά. Οι πίνακες ήταν βρεγμένοι από το έργο των Πυροσβεστών, αλλά κυρίως άθικτοι, όπως επισημαίνει ο Guardian. Οι 13 «Μάιοι», που αποτελούν μέρος μιας σειράς 76 μεγάλων ελαιουργικών έργων μερικών εκ των καλύτερων καλλιτεχνών στη Γαλλία μεταξύ του 1630 και του 1707, ήταν κρεμασμένοι στα πλευρικά παρεκκλήσια του καθεδρικού ναού.

Τώρα θα εκτεθούν δημόσια, αφού έχουν αποκατασταθεί από ειδικούς του Mobilier National, του πολιτιστικού φορέα της Γαλλίας που είναι επιφορτισμένος με τη διατήρηση των ιστορικών αντικειμένων της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας. Μετά την έκθεση, τα έργα είναι προγραμματισμένο να επιστρέψουν στην Παναγία των Παρισίων και να τοποθετηθούν στις θέσεις τους πριν ο ναός ανοίξει και πάλι τις πόρτες του για το κοινό, τον ερχόμενο Δεκέμβριο. 

Η πυρκαγιά στον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων στις 15 Απριλίου 2019. [Credit Ian Langsdon/EPA]

«Ήμασταν τυχεροί που βγάλαμε τα έργα γρήγορα με μικρή ζημιά από το νερό και τη στάχτη. Μάλλον επρόκειτο για ένα θαύμα», είπε στον Guardian ο Emmanuel Pénicaut, διευθυντής των συλλογών στο Mobilier National και συνέχισε: «Ξεκινήσαμε να τα αφαιρούμε τα έργα την επόμενη μέρα της πυρκαγιάς και αποφασίσαμε ότι θα αποκατασταθούν όλα. Η έκθεση είναι μια ευκαιρία να τα δούμε όλα σε ένα μέρος, με τη σειρά που δημιουργήθηκαν και άρα όπως θα είχαν εκτεθεί. Αυτό που βλέπετε τώρα είναι πώς έμοιαζαν τα έργα την ημέρα που ολοκληρώθηκαν».

Το όνομα «Μάιοι» προέκυψε από την απόφαση του Confrérie des Orfèvres στο Παρίσι να διοργανώσει έναν ετήσιο διαγωνισμό για πίνακες που θα ολοκληρωνόταν μέχρι τον Μάιο, προκειμένου να αποτελέσουν προσφορά στην Παναγία, το άγαλμα της οποίας βρισκόταν στην είσοδο του καθεδρικού ναού. Σκοπός της απόφασης αυτής ήταν να συμβολίσει την υπεροχή της Καθολικής πίστης μετά τους Γαλλικούς Θρησκευτικούς Πολέμους, τη σειρά των οκτώ εμφύλιων συγκρούσεων μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών Ουγενότων από το 1562 έως το 1598, που στοίχισαν τη ζωή σε έως και τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους. Το θέμα των έργων θα έπρεπε να προκύψει από τις Πράξεις των Αποστόλων και οι πίνακες υποτίθεται ότι ήταν ομοιόμορφοι σε μέγεθος: Περίπου 3 μέτρα σε ύψος και 2,5 σε μήκος, αν και μερικοί καλλιτέχνες τους έκαναν μεγαλύτερους. Μεταξύ των καλλιτεχνών, συμπεριλαμβάνονται οι Charles Le Brun και Jacques Blanchard, που εμπνεύστηκαν από την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα.

Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης οι πίνακες, όπως πολλά θρησκευτικά έργα, διασκορπίστηκαν. Αρκετοί επέστρεψαν στον καθεδρικό ναό το 1802 και παρέμειναν εκεί μέχρι το 1862, όταν ο αρχιτέκτονας Eugène Viollet-le-Duc, ο οποίος πρόσθεσε το κωδωνοστάσιο στη Notre Dame, τους είδε ως ασύμβατους με τα νέα αρχιτεκτονικά του σχέδια και τοποθετήθηκαν στο Λούβρο.

Η φυγή στην Αίγυπτο, 1654-1655.
[Credit: Atelier Pierre Damour, Charles Poerson]

Ο Emmanuel Pénicaut είπε στον Guardian ότι τώρα είναι η πρώτη φορά που οι πίνακες αυτοί εκτίθενται στον ίδιο χώρο εδώ και περισσότερα από 160 χρόνια. «Είναι πραγματικά σπουδαίοι κλασικοί πίνακες και δημιουργήθηκαν από τους καλύτερους καλλιτέχνες της εποχής. Δεν έχουν μόνο μεγάλη θρησκευτική σημασία αλλά και καλλιτεχνική αξία. Από τα 76 έργα, γνωρίζουμε πού βρίσκονται 52 από αυτά, ενώ επτά ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο, άλλα σε εκκλησίες στη Γαλλία».

Η έκθεση παρουσιάζει άλλους εννέα θρησκευτικούς πίνακες ζωγραφικής που σώθηκαν από τη φωτιά, αλλά και μέρος ενός χαλιού της Παναγίας των Παρισίων, μήκους 27 μέτρων, που παρήγγειλε ο βασιλιάς Κάρολος Ι΄ της Γαλλίας. Το έργο αυτό ήταν αποθηκευμένο σε ένα κουτί τη στιγμή της πυρκαγιάς και δέχτηκε ελάχιστη ποσότητα νερού. Το χαλί έχει χρησιμοποιηθεί ελάχιστες φορές για μεγάλα γεγονότα, συμπεριλαμβανομένου του γάμου του Ναπολέοντα Γ'.

Οι επισκέπτες θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να δουν 14 μεγάλες ταπετσαρίες, έργα που δημιουργήθηκαν τον 17ο αιώνα για την Παναγία των Παρισίων, αλλά τώρα ανήκουν στον καθεδρικό ναό του Στρασβούργου. Όλες απεικονίζουν σκηνές από τη ζωή της Παναγίας. 

Οι θησαυροί της Παναγίας των Παρισίων θα εκτίθενται στο Mobilier National από τις 24 Απριλίου έως τις 21 Ιουλίου.

Πηγή: LiFO, με πληροφορίες από Guardian