Ένα σπάνιο σχέδιο στη ρωμαϊκή στρατιωτική αρχιτεκτονική: Τριγωνικός πέτρινος πύργος ανακαλύφθηκε κοντά στη Σόφια

Το Φρούριο Kokalanski Urvich κοντά στη Σόφια. [Credit: Wikipedia Commons] Βούλγαροι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν έναν τριγωνικό λίθινο πύργο - μια...

Το Φρούριο Kokalanski Urvich κοντά στη Σόφια. [Credit: Wikipedia Commons]

Βούλγαροι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν έναν τριγωνικό λίθινο πύργο - μια σπάνια αρχιτεκτονική μορφή στο ρωμαϊκό στρατιωτικό σχεδιασμό - στο φρούριο Kokalanski Urvich, λίγο έξω από τη Σόφια. Η κατασκευή χρονολογείται στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ. και ρίχνει νέο φως στον στρατιωτικό σχεδιασμό της ρωμαϊκής εποχής και στην πρώιμη στρατηγική σημασία της περιοχής της Σόφιας.

Η ανακάλυψη, που χαρακτηρίζεται ως ένα από τα μοναδικά ευρήματα των τελευταίων δεκαετιών, έγινε από τον Δρ Filip Petrunov και τη Violina Kiryakova κατά τη διάρκεια της τελικής φάσης μιας ανασκαφής που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα «Πολιτισμός» του Δήμου Σόφιας.

Ο πύργος βρέθηκε 1,7 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, ενσωματωμένος σε ογκώδη πέτρινα θεμέλια διαμορφωμένα σε μια ευδιάκριτη τριγωνική διάταξη - ένα σπάνιο σχέδιο στη ρωμαϊκή στρατιωτική αρχιτεκτονική. Αυτή η διαμόρφωση τράβηξε αμέσως την προσοχή των ειδικών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, καθώς υποδηλώνει μια στρατηγικά σχεδιασμένη αμυντική δομή που προϋπήρχε πολλών γνωστών οχυρώσεων στην περιοχή.

Σχέδιο του μεσαιωνικού βουλγαρικού φρουρίου Urvich.
[Credit: Wikipedia Commons]

Μία κρυφή σύνδεση με την αρχαία Serdica

Αυτό που κάνει την ανακάλυψη αυτή ακόμη πιο εκπληκτική είναι η ιστορική της ευθυγράμμιση με την ανάπτυξη της αρχαίας Serdica, του ρωμαϊκού προκατόχου της σημερινής Σόφιας. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο πύργος κατασκευάστηκε κατά την ίδια περίοδο με την αστική άνοδο της Serdica, συνδέοντας τις δύο τοποθεσίες σε μια ευρύτερη αφήγηση της ρωμαϊκής επέκτασης και της στρατηγικής άμυνας στα Βαλκάνια.

Τα παλαιότερα νομίσματα που βρέθηκαν στην περιοχή - χρονολογούνται από τη βασιλεία του Ρωμαίου αυτοκράτορα Καρακάλλα (211-217 μ.Χ.) - επιβεβαιώνουν περαιτέρω την προέλευση του πύργου από τον 2ο αιώνα. Σύμφωνα με την ομάδα ανασκαφών, πρόκειται για την παλαιότερη δομή που έχει βρεθεί ποτέ στην περιοχή Urvich, αποκαλύπτοντας ότι το φρούριο είχε στρατηγικό ρόλο πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Πολυεπίπεδη ιστορία: Από τη Ρώμη στο Βυζάντιο

Η ιστορική σημασία του πύργου δεν σταματά με τους Ρωμαίους. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν επίσης σημάδια συνεχούς κατοίκησης και ανοικοδόμησης ανά τους αιώνες, γεγονός που υποδεικνύει τη σημασία του για πολλές περιόδους. Στοιχεία μεταγενέστερων δομικών ενισχύσεων και οχυρώσεων, συμπεριλαμβανομένης της βυζαντινής λιθοδομής, υποδηλώνουν ότι ο πύργος παρέμεινε βασικό στρατιωτικό φυλάκιο μέχρι και τη μεσαιωνική εποχή.

Ανακαλύφθηκε τριγωνικός πέτρινος πύργος που χρονολογείται στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ. κοντά στη Σόφια. [Credit: BNT]

Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι ένα βυζαντινό νόμισμα με την εικόνα του αυτοκράτορα Ισαάκιου Β' Αγγέλου (1185-1195 μ.Χ.). Αυτό το εύρημα αποτελεί άμεση απόδειξη των προσπαθειών ανοικοδόμησης του 12ου αιώνα, υποδηλώνοντας ότι το φρούριο επανεντάχθηκε στο αμυντικό δίκτυο της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας ή των υστεροβυζαντινών εδαφών.

Αυτή η συνέχεια της χρήσης για περισσότερο από μια χιλιετία αποδεικνύει όχι μόνο την αρχιτεκτονική ανθεκτικότητα του χώρου αλλά και τη διαρκή γεωστρατηγική του αξία στα Βαλκάνια.

Δημόσια δέσμευση: Κάνοντας το παρελθόν προσβάσιμο

Παράλληλα με τις ανασκαφικές εργασίες, εγκαταστάθηκε νέα πληροφοριακή σήμανση στον χώρο Kokalanski Urvich, η οποία θα βοηθήσει τους επισκέπτες να ερμηνεύσουν τα σημαντικότερα αρχαιολογικά στοιχεία της περιοχής. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μέρος του προγράμματος «Το σπίτι του Δικέφαλου Αετού» του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, το οποίο στοχεύει στην κοινωνική ενσωμάτωση των ιστορικών χώρων στη δημόσια ζωή και στην ευαισθητοποίηση για την πολιτιστική κληρονομιά της Βουλγαρίας.

Το έργο αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού, παρέχοντας μια εκπαιδευτική εμπειρία τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους διεθνείς επισκέπτες. Ο τριγωνικός πύργος, με το πολυεπίπεδο ρωμαϊκό και βυζαντινό παρελθόν του, στέκεται τώρα όχι μόνο ως αρχαιολογικό εύρημα αλλά και ως ζωντανό μνημείο της πλούσιας ιστορικής συνέχειας της Βουλγαρίας.

Συνδέοντας τις τελείες: Το τρίγωνο της Serdica και το Kokalanski Urvich

Το τριγωνικό σχέδιο του πρόσφατα αποκαλυφθέντος πύργου έχει προκαλέσει συγκρίσεις με το τρίγωνο της Serdica στο κέντρο της Σόφιας, όπου ρωμαϊκά ερείπια βρίσκονται κάτω από τα κυβερνητικά κτίρια της σύγχρονης πρωτεύουσας. Ενώ το τρίγωνο της Serdica αντιπροσωπεύει τον αστικό σχεδιασμό, ο πύργος Urvich φαίνεται να είναι το στρατιωτικό του αντίστοιχο, ενισχύοντας τον στρατηγικό ιστό που στήριξε την άνοδο της ρωμαϊκής Serdica.

Συνδέοντας αυτά τα δύο «τρίγωνα», οι ιστορικοί συνθέτουν ένα ευρύτερο όραμα της ρωμαϊκής υποδομής, άμυνας και διακυβέρνησης στην αρχαία Θράκη.

Ένα τριγωνικό κλειδί για το παρελθόν της Βουλγαρίας

Η ανακάλυψη του τριγωνικού πύργου στο Kokalanski Urvich είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό αρχαιολογικό γεγονός - είναι ένα παράθυρο σε μια πολυεπίπεδη, δυναμική ιστορία που καλύπτει αυτοκρατορίες και αιώνες. Καθώς οι ανασκαφικές προσπάθειες συνεχίζονται και η συμμετοχή του κοινού αυξάνεται, ο χώρος αυτός μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει ακρογωνιαίο λίθο του ιστορικού τουρισμού και του ακαδημαϊκού ερευνητικού τοπίου της Βουλγαρίας.

Πηγή: ArkeoNews