Μοναδικός ρωμαϊκός λύχνος με μορφή θεατρικής μάσκας βρέθηκε στην Ολλανδία

Λύχνος λαδιού σε σχέδιο θεατρικής μάσκας, 2ος αιώνας μ.Χ. [Credit: Baac / Raap] Έναν μοναδικό ρωμαϊκό λύχνο λαδιού σε σχήμα θεατρικής μάσκας...

Λύχνος λαδιού σε σχέδιο θεατρικής μάσκας, 2ος αιώνας μ.Χ. [Credit: Baac / Raap]

Έναν μοναδικό ρωμαϊκό λύχνο λαδιού σε σχήμα θεατρικής μάσκας ανακαλύφθηκε στο Cuijk της Ολλανδίας. Χρονολογείται στον 2ο αιώνα μ.Χ. και είναι πλήρης και σε άριστη κατάσταση.

Ο λύχνος είναι περίτεχνα διακοσμημένος με φυτικά μοτίβα, με ένα μεγάλο φύλλο άκανθας που μοιάζει με κόμμωση να ξεφυτρώνει από ένα κοχύλι στο μέτωπο της μάσκας με τα μεγάλα μάτια και το ακόμα μεγαλύτερο στόμα. Τα πλάγια του προσώπου πλαισιώνονται από μπούκλες και από κάτι που μοιάζει με δύο μικρά αυτιά ζώου. Η μύτη και τα βαριά φρύδια υποδηλώνουν ότι μπορεί να πρόκειται για μάσκα σάτυρου. Το στόμα χρησιμεύει ως οπή πλήρωσης του λύχνου. Ο «λαιμός» από κάτω (στην πραγματικότητα το στόμιο του λύχνου) είναι περιτριγυρισμένος από ένα αυλακωτό περίγραμμα που στενεύει και στη συνέχεια διευρύνεται ξανά γύρω από το άνοιγμα του φυτιλιού.

Ο λύχνος λαδιού αναδύεται από το αμμώδες έδαφος.
[Credit: Baac / Raap]

Εμπνευσμένες από τις εκφραστικές μάσκες των χαρακτήρων του ελληνικού θεάτρου, οι θεατρικές μάσκες ήταν συνηθισμένα διακοσμητικά μοτίβα στην αρχιτεκτονική, την τέχνη, τις ταφόπλακες και ακόμη και σε καθημερινά χρηστικά αντικείμενα όπως οι λύχνοι λαδιού. Οι λύχνοι με μοτίβα μάσκας είναι γνωστοί στον ρωμαϊκό κόσμο και, όταν τοποθετούνταν στους τάφους των νεκρών, ανέλαβαν τον συμβολικό ρόλο να φωτίζουν το δρόμο τους προς τον Κάτω Κόσμο. Ωστόσο, αυτό το παράδειγμα είναι ασυνήθιστα περίτεχνο, με την περίτεχνη διακόσμηση και το λεπτομερές ανάγλυφο που ενσωματώνεται στο σχήμα του ίδιου του λύχνου. Ο πιο συνηθισμένος τύπος μάσκας σε λύχνο διακοσμείται με μάσκες ηθοποιών σκαλισμένες σε ανάγλυφο στον δίσκο του (το κυκλικό καπάκι που περιβάλλει την οπή πλήρωσης).

Ο λύχνος ανακαλύφθηκε κατά την ανασκαφή του μεγαλύτερου ρωμαϊκού νεκροταφείου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στο βόρειο Brabant. Μόνο το 15% περίπου του νεκροταφείου έχει εξερευνηθεί και μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί περισσότερα από 85 τάφοι, πολλοί από τους οποίους περιείχαν σημαντικά αντικείμενα, όπως αγγεία, πήλινα πιάτα, γυάλινα μπουκάλια και κοσμήματα. Τα κοκκινωπά πιάτα είναι terra sigillata, ένα είδος εκλεκτής κεραμικής με γυαλιστερή επίστρωση, κατασκευασμένα από πλούσιο σε σίδηρο πηλό της Γαλατίας. Τα άγλυπτα λευκά σκεύη ήταν γερμανικής παραγωγής.

Ο λύχνος ανάμεσα σε άλλα ευρήματα, όπως κόκκινα πιάτα από terra sigilata, ένα μεγάλο λευκό πιάτο γερμανικής προέλευσης, νομίσματα και λαιμός γυάλινης φιάλης. [Credit: Baac / Raap]

Τετράγωνες κοιλότητες βρίσκονται διάσπαρτες στο έδαφος, μερικές από αυτές με τις χαρακτηριστικές μαύρες κηλίδες από την αποτέφρωση. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν μεγάλο αριθμό θραυσμάτων αγγείων, αποδεικνύοντας ότι ενώ τα σώματα καίγονταν, οι πενθούντες έριχναν προσφορές σε αγγεία και κανάτες στη φωτιά. Τα αγγεία εξερράγησαν από τη θερμότητα και οι οργανικές προσφορές κάηκαν.

Η σύγχρονη πόλη Cuijk ήταν στην αρχαιότητα ο ρωμαϊκός οικισμός Ceuclum. Οι μεγάλες ποσότητες κεραμικών που ανακαλύφθηκαν στο νεκροταφείο επιβεβαιώνουν ότι ο πληθυσμός είχε ευρεία πρόσβαση σε καταναλωτικά αγαθά που εισάγονταν από άλλα μέρη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Το παρακάτω βίντεο καταγράφει τη στιγμή της ανακάλυψης και τον τρόπο με τον οποίο ο λύχνος αποκαλύπτεται με όλο και πιο περίπλοκες λεπτομέρειες, καθώς ο αρχαιολόγος απομακρύνει τη σκόνη.

Πηγή: The History Blog