«Βουτιές» στην αρχαία Ιστορία

Τρισδιάστατη απεικόνιση του χώρου της ανασκαφής του μυκηναϊκού ναυαγίου μετά την επεξεργασία των δεδομένων. Μυστικά που κρύβονται επί ...

Τρισδιάστατη απεικόνιση του χώρου της ανασκαφής
του μυκηναϊκού ναυαγίου μετά την επεξεργασία των δεδομένων.

Μυστικά που κρύβονται επί αιώνες στον βυθό εξακολουθεί να ανακαλύπτει και να "διαβάζει" το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών, το οποίο ιδρύθηκε το 1973 και μέχρι σήμερα προσφέρει ένα σημαντικό έργο μέσα από την ενάλια αρχαιολογική του έρευνα.

Η πρώτη δημόσια παρουσίαση των ερευνών του κατά το 2010 έγινε τη Δευτέρα, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, από τον πρόεδρό του Γιάννη Γ. Λώλο, τον Γιώργο Κουτσουφλάκη, "έναν από τους δυναμικότερους αρχαιολόγους και πλέον καταρτισμένους της νέας γενιάς" και από τον γενικό γραμματέα του Ινστιτούτου κι "έναν από τους εμπειρότερους της υποβρύχιας αρχαιολογίας" Χρήστο Αγουρίδη.

Συγκεκριμένα παρουσιάστηκαν οι υποβρύχιες έρευνες του Ι.ΕΝ.Α.Ε στην περιοχή του Παγασητικού Κόλπου, η έρευνα του ναυαγίου ύστερων ελληνιστικών χρόνων στη νήσο Στύρα (σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του ΥΠ.ΠΟ.) και η έρευνα του μυκηναϊκού ναυαγίου στη νησίδα Μόδι.

Μυκηναϊκό ναυάγιο στη νησίδα Μόδι (Πόρος).

Παγασητικός Κόλπος
Η κ. Βασιλική Ιβρου μίλησε εκ μέρους του Ηλία Σπονδύλη, "του μοναδικού αρχαιολόγου στη χώρα μας και στο εξωτερικό που έχει ερευνήσει 4 καταβυθισμένους οικισμούς στην Ελλάδα", για την έρευνα στην περιοχή του Παγασητικού Κόλπου, που εκτείνεται από την Αμαλιάπολη έως τις Νηές. Σε 10 μέρες συμπληρώθηκε η αποτύπωση εμφανών καταλοίπων για τον οικισμό Μετόχι, έγινε περισυλλογή χαρακτηριστικών κεραμικής της Μέσης Εποχής του Χαλκού (σε έκταση μέχρι στιγμής 2,5 μέτρων) κ.ά.

Στο υποβρύχιο κομμάτι εντοπίστηκαν τουλάχιστον 10 άδειοι κιβωτιόσχημοι τάφοι, οι οποίοι θα μελετηθούν, και αρχιτεκτονικά θεμέλια κτιρίων. Στόχοι της έρευνας για τον Παγασητικό (πιθανότατα το διάστημα 22/8/2011- 25/9/2011) είναι η ενδεικτική καταγραφή υδρολογικών δεδομένων και ρυθμού ιζηματαπόθεσης, η συνεργασία με την ΙΓ' ΕΠΚΑ, η διεξαγωγή δοκιμαστικών τομών, η μελέτη του υλικού κ.ά.

Νότιος Ευβοϊκός Κόλπος

"Σχετίζεται με την ανέλκυση του 'εφήβου του Μαραθώνος' και με τα ναυάγια εκείνης της εποχής του Αιγαίου" είπε στη συνέχεια ο κ. Κουτσουφλάκης για το ναυάγιο στη Νήσο Στύρα, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά από 3μελή ομάδα αυτοδυτών το 2006 σε βάθος 40-45 μέτρων. Τα ευρήματα του πλοίου ύστερων ελληνιστικών χρόνων χρονολογούνται στα τέλη του 2ου με αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. Στην ανατολική πλευρά βρέθηκαν μεταξύ άλλων αμφορείς (από την Κω και την Κνίδο της Μ. Ασίας), που προορίζονταν κυρίως για τη μεταφορά οίνου.

Ναυάγιο της Ύστερης Ελληνιστικής Εποχής
στη Νήσο Στύρα.

Στη ΒΔ πλευρά εντοπίστηκαν αμφορείς τύπου Brindisi, λίθινη λεκάνη, μπρούντζινα και σιδερένια καρφιά, τμήματα της εξάρτισης του πλοίου και τμήματα κεράμων, δύο σιδερένια πόδια ανακλίντρου (μέρος της παραγωγής επίπλων της Δήλου), μικρά τμήματα χάλκινων αγαλμάτων κ.ά. Προγραμματίζεται η περαιτέρω διερεύνηση του ναυαγίου και η επέκταση της υποβρύχιας επιφανειακής έρευνας στην περιοχή της Μακρονήσου (20/6/2011- 20/7/2011).

Αργοσαρωνικός Κόλπος
Στη βραχονησίδα Μόδι ή αλλιώς Λιοντάρι, νότια του Πόρου, η αρχαιολογική έρευνα (με 33 μέρες παραγωγικής εργασίας κάτω από αντίξοες συνθήκες μέσα στο 2010, 394 καταδύσεις και τη συμμετοχή 41 ατόμων) έχει φέρει στο φως ένα σημαντικό φορτίο, για το οποίο μίλησε ο κ. Αγουρίδης. Ανάμεσα στα ευρήματα (12ος αιώνας π.Χ.) είναι: μεγάλα μεταφορικά αγγεία (πίθοι, πιθαμφορείς, 5 υδρίες), όστρακα κεραμικής, κεραμικές και λίθινες άγκυρες κ.ά.

Υστερορωμαϊκοί αμφορείς (4ος αι. μ.Χ),
 όπως βρέθηκαν κατά τη διάρκεια της ανασκαφής,
στο ναυάγιο 7,
στον Όρμο Τηλέγραφος του νοτίου Παγασητικού Κόλπου.

Τα ανελκυσθέντα αγγεία ξεπερνούν τα 30. Το 2011 θα προωθηθεί η συντήρηση και μελέτη του υλικού, ενώ το 2012 θα συνεχιστούν οι έρευνες. Παράλληλα με την ανασκαφή θα διεξαχθεί γεω-αρχαιολογική έρευνα.

• ΤΑΧΥΤΕΡΑ
Το 2010 ο ρυθμός των ερευνών βελτιώθηκε, δηλαδή ήταν ταχύτερος, λόγω της εμπειρίας και της καλής διάθεσης της ομάδας ερευνητών, που επικεντρώνονται σε έναν συλλογικό στόχο.

Πηγή: Ντέμη Αυλωνίτη, Εφημερίδα "Έθνος"