Θερμή Λέσβου: 1936-2014

Θερμή: άποψη από τα βόρεια Στο πλαίσιο των Αιγαιακών Διαλέξεων που διοργανώνει ο «Αιγεύς – Εταιρεία Αιγαιακής Προϊστορίας» σε συνεργασ...

Θερμή: άποψη από τα βόρεια

Στο πλαίσιο των Αιγαιακών Διαλέξεων που διοργανώνει ο «Αιγεύς – Εταιρεία Αιγαιακής Προϊστορίας» σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, η κ. Φιλανιώτου θα πραγματοποιήσει ομιλία την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014 και ώρα 19:00 με θέμα: "Θερμή Λέσβου: 1936-2014".

O προϊστορικός οικισμός της Θερμής στη Λέσβο είναι ένα από τα πρωιμότερα παραδείγματα αστικοποίησης στη Μεσόγειο, με αστικά χαρακτηριστικά και πολεοδομική οργάνωση από τις αρχές της 3ης χιλιετίας π.Χ. 

Με πέντε κύριες οικοδομικές φάσεις της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού, καθώς και φάσεις της Μέσης και Ύστερης Χαλκοκρατίας, η πόλη αυτή, σ’ ένα θαλάσσιο δρόμο που ενώνει το βόρειο με το νότιο Αιγαίο, τη Δύση με την Ανατολή, εντάσσεται σ’ έναν ευρύ πολιτισμικό ορίζοντα, που περιλαμβάνει τα Βαλκάνια και την Τροία στο βορρά, ως την Κύπρο στο νότο, χωρίς να λείπουν οι επαφές με τις Κυκλάδες και την ηπειρωτική Ελλάδα.

Τη Θερμή εντόπισε και ανέσκαψε από το 1930 ως το 1933 η Winifred Lamb, που δημοσίευσε υποδειγματικά τα συμπεράσματά της το 1936. Η Lamb είχε επιχωματώσει όλα τα σκάμματά της για προστασία και, ως  το 2005, όταν η Κ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Μυτιλήνης ενέταξε την ανάδειξη της Θερμής στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου 2000-2006,  ο χώρος παρέμεινε αόρατος κι απροσπέλαστος. Οι εργασίες αποκάλυψης και ανάδειξης ολοκληρώθηκαν το 2008, ενώ συμπληρωματικές δοκιμαστικές τομές έγιναν το 2011.  Οι νεώτερες έρευνες έφεραν στο φως καινούργια στοιχεία για τη ζωή του οικισμού, όχι μόνο κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, αλλά και στη διάρκεια της επανακατοίκησης κατά τη Μέση και Ύστερη Χαλκοκρατία.

Το υλικό, μεγάλο σε όγκο και ποικιλία υλικών, μελετάται τώρα: μια από τις πρώτες διαπιστώσεις μας είναι ότι η ζωή στη Θερμή δεν διακόπηκε στο τέλος της β΄ φάσης της ΠΕΧ, όπως είχε υποθέσει η Lamb, αλλά συνεχίστηκε, για κάποιο διάστημα τουλάχιστον, στην γ΄ φάση. Επίσης, στα μεταγενέστερα στρώματα, εκτός από τοπικές μιμήσεις που είχε εντοπίσει η Lamb διαπιστώνονται τώρα εισαγωγές από τη ΜΜ Κρήτη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εντοπισμός ταφών βρεφών και νηπίων σε άμεση επαφή προς τα κτιριακά κατάλοιπα της Ύστερης Χαλκοκρατίας και η παρουσία κεραμικών κλιβάνων, στοιχείο εξειδίκευσης σ’ αυτόν τον παραγωγικό τομέα. Στη διαμόρφωση του χώρου, βασική αρχή στάθηκε η ανάδειξη των ταπεινών προϊστορικών λειψάνων με λιτά μέσα και με τη χρήση φυτών που διαμορφώνουν διαδρόμους, προσφέρουν σκίαση και προσελκύουν μια ποικιλία πουλιών.

Πηγή: Αιγεύς