Είχε χρώμα η τέχνη της αρχαιότητας;

Εκατόν είκοσι αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά αγάλματα δίνουν απάντηση στο ερώτημα σε μια πολύχρωμη έκθεση που καταργεί τα «στεγανά» περί λ...

Εκατόν είκοσι αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά αγάλματα δίνουν απάντηση στο ερώτημα σε μια πολύχρωμη έκθεση που καταργεί τα «στεγανά» περί λευκών αγαλμάτων.

Ήταν ολόλευκη η τέχνη της αρχαιότητας; Για εκατοντάδες χρόνια, αυτή η θεωρία ήταν κυρίαρχη στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Κι όμως. Τα αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά αγάλματα ήταν μέχρις ενός βαθμού πολύχρωμα διαμορφώνοντας μια εντελώς διαφορετική εικόνα απ’ αυτή που έχουμε σήμερα. Αυτή τη νέα, γεμάτη χρώμα, εικόνα της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής τέχνης φέρνει στην επιφάνεια η έκθεση «Transformations: Classical sculpture in colour» που διαρκεί έως τις 7 Δεκεμβρίου στην Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης (www.glyptoteket.com).

Εκατόν είκοσι αγάλματα – μεταξύ των οποίων και πάρα πολλά δάνεια από σημαντικά Ευρωπαϊκά και μη Μουσεία – επιστρατεύονται για λογαριασμό της έκθεσης που αποδεικνύει περίτρανα ότι η αρχαιότητα ήταν, αν μη τι άλλο, πολύχρωμη. Τα αγάλματα παρουσιάζονται εις διπλούν: Όπως είναι σήμερα –τα γνήσια- και στη μορφή που τους έδωσαν οι δημιουργοί τους, δηλαδή, τα αντίγραφα.

Το «νήμα» της χρήσης χρώματος ξεκινά από την αρχαία Αίγυπτο

Σύμφωνα με τα λεγόμενα των εμπνευστών της και του επιμελητή της έκθεσης, Jan Stubbe Østergaard, η έκθεση εξετάζει την εξέλιξη του χρώματος από τη γλυπτική της αρχαίας ελληνικής στη ρωμαϊκή περίοδο. Το «νήμα» της χρήσης τεχνικών που χρωμάτιζαν τα αγάλματα, ξεκινά από την αρχαία Αίγυπτο όπου υπήρχε πολύ καλή γνώση της χρήσης χρωμάτων. Τέλος, η έκθεση καταδεικνύει το πώς η γνώση της χρήσης αυτών των τεχνικών πέρασε από την αρχαία εποχή στη νεώτερη δυτική τέχνη και γλυπτική. Παρ’ όλα αυτά, ο Μιχαήλ ΄Αγγελος και οι υπόλοιποι επιφανείς γλύπτες και αρχιτέκτονες της Αναγέννησης, αλλά και των κατοπινών χρόνων είχαν πλήρη άγνοια για το γεγονός όταν δημιουργούσαν τα «γαλατένιας» απόχρωσης έργα τους, εμπνευσμένοι, όπως νόμιζαν, από την κλασική αρχαιότητα. Τα χρώματα χάθηκαν ως πιο ευαίσθητα από το μάρμαρο στο πέρασμα του χρόνου.

Η ανακάλυψη ότι τα αγάλματα –και τα ανάγλυφα- της αρχαιότητας ήταν ζωγραφισμένα, όμως τα χρώματα αποδείχθηκαν πιο ευαίσθητα στο πέρασμα του χρόνου από το μάρμαρο και τον γρανίτη, είναι σχετικά πρόσφατη. Η πρόοδος της επιστήμης έπαιξε καίριο ρόλο στην virtual αποκατάσταση της πραγματικής όψης των μνημείων των οποίων τη λευκότητα είχαμε συνηθίζει μέχρι σήμερα να θαυμάζουμε.

Η πολυετής έρευνα που προηγήθηκε

Η έκθεση «Transformations: Classical sculpture in colour», που λειτουργεί από αρχές Σεπτέμβρη στη Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης, είναι το αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας μιας μεγάλης ομάδας επιστημόνων από μουσεία και φορείς σε όλο τον κόσμο. Το 2004 το Μουσείο παρουσίασε μια έκθεση σχετική με τη χρήση του χρώματος στην αρχαιότητα η οποία φιλοξενήθηκε στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου και στη συνέχεια βρέθηκε σε Μουσεία του Βατικανού. Από τότε μέχρι σήμερα η έρευνα έχει κάνει άλματα για τη σημασία του χρώματος στον αρχαίο κόσμο.

Η Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την έρευνα. Στόχος της έκθεσης είναι να μας δώσει μια όσο γίνεται πιο ρεαλιστική εικόνα των έργων τέχνης της αρχαιότητας όπως πραγματικά ήταν. Το οπτικό αποτέλεσμα είναι απρόσμενο, εντυπωσιακά μοντέρνο και θα αλλάξει οριστικά τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα μνημεία μας, ειδικά οι Έλληνες.

Δείτε μια «περίληψη» της έκθεσης:

Ακολουθείστε τον επιμελητή της, Jan Stubbe Østergaard, σε μια περιήγηση στους χώρους της:

Info:

Έκθεση «Transformations: Classical sculpture in color» στην Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης (www.glyptoteket.com) θα διαρκέσει έως 7 Δεκεμβρίου.

Πηγή: Κ. Λυμπεροπούλου, The TOC