Ανοίγει ξανά η Μονή Δαφνίου

Η Μονή Δαφνίου, με τα σπουδαία ψηφιδωτά, ανήκει στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO Δεκαέξι χρόν...

Η Μονή Δαφνίου, με τα σπουδαία ψηφιδωτά,
ανήκει στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO

Δεκαέξι χρόνια από τον καταστροφικό σεισμό, και κυρίως τον μετασεισμό που προξένησε σοβαρότατα προβλήματα στη Μονή Δαφνίου, είναι επιτέλους ορατό το τέλος των αναστηλωτικών επεμβάσεων.

Το ερχόμενο φθινόπωρο όλα θα έχουν αποκατασταθεί και το σημαντικότερο βυζαντινό μνημείο της Αττικής θα καταστεί και πάλι επισκέψιμο.

Η διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων βάζει τώρα τις τελευταίες πινελιές στα προγράμματα αναστήλωσης. Μάλιστα ο διευθυντής της Θεμιστοκλής Βλαχούλης επισκέφθηκε το μνημείο για αυτοψία τις προηγούμενες ημέρες και βρήκε ότι όλα εξελίσσονται σύμφωνα με το σχέδιο και το χρονοδιάγραμμα. Μαζί του στην αυτοψία ήταν και η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΑ Λίνα Μενδώνη.

Η Μονή Δαφνίου, με τα σπουδαία ψηφιδωτά, ανήκει στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Το μνημείο «άνοιξε σαν τριαντάφυλλο» εξαιτίας του τελευταίου σεισμού στην Αθήνα. Για την ακρίβεια εξαιτίας ενός μετασεισμού που συνέβη όταν η κ. Μενδώνη, γενική γραμματέας και το 1999, είχε πάει με ομάδα επιστημόνων για αυτοψία. Η Μονή είχε συμπεριφερθεί καλά ως προς τον σεισμό, όμως στον συγκεκριμένο μετασεισμό «είδαμε τη γη να ανοίγει», όπως λέει η κ. Μενδώνη. «Το βιβλικό καταπέτασμα του ναού συνέβη μπροστά στα μάτια μας». Το μνημείο έκλεισε για τους επισκέπτες για λόγους προστασίας και των δύο. Έγινε δε μεγαλύτερη, επειδή κανείς δεν είχε θεραπεύσει τις πληγές που άφησε ο προηγούμενος σεισμός, του 1981. Το μνημείο θωρακίζεται, λοιπόν, με σύγχρονες μεταλλικές ενισχύσεις, εργασία που θα τελειώσει τον Σεπτέμβριο. Είναι ένα από τα τρία υποέργα που εκτελούνται στη Μονή Δαφνίου αυτήν τη στιγμή υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης.

Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί και στα έργα στον περιβάλλοντα χώρο

Ο κ. Βλαχούλης αναφέρει πως άλλο έργο, το οποίο εκτελείται με αυτεπιστασία, έχει ως φυσικό αντικείμενο την αρμολόγηση και τη συντήρηση κονιαμάτων και ψηφιδωτών.

Τώρα οι προσπάθειες έχουν επικεντρωθεί στον Παντοκράτορα του τρούλου. Κάποια ψηφιδωτά έχουν αποτοιχισθεί και θα ξαναμπούν στη θέση τους, όχι όμως όλα. Η τοποθέτηση οριζόντιων σιδερένιων αντιστηρίξεων στα τόξα είναι πιθανόν να βλάψει το κάτω μέρος των ψηφιδωτών, που αναπαριστούν ξεχωριστούς αγίους, όπως οι άγιοι Ρουφίνος, Ελπιδοφόρος και Ανεμπόδιστος.

Σύμφωνα μάλιστα με τη μελέτη, η επανατοποθέτησή τους μπορεί να αποβεί μοιραία για τα ίδια τα μνημεία σε περίπτωση σεισμού. Οι αποκολλήσεις ψηφίδων ήταν τόσο πολλές, ώστε είχε στρωθεί το δάπεδο του ναού και είχαν τοποθετηθεί δίχτυα για να συλλεχθούν όλες οι ψηφίδες.

Κατασκευάζουν αντίγραφα των ιωνικών κιόνων

Το κτίριο κοσμούσαν ιωνικοί κίονες, πάνω στους οποίους πατούσαν τα τόξα του εξωνάρθηκα (δύο από τα οποία σώζονται και σήμερα). Από αυτούς τους κίονες σήμερα σώζεται σήμερα μόνον ο ένας. Οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο από τον Λόρδο Έλγιν. Τρίτο υποέργο, λοιπόν, αποτελεί η ανάθεση κατασκευής αντιγράφων των τριών από τους τέσσερις ιωνικούς κίονες. Ο κ. Βλαχούλης σημειώνει πως έχει γίνει η αγορά του πεντελικού μαρμάρου, υπάρχει η προέγκριση για τον διαγωνισμό ανάθεσης και αναμένεται μέχρι τον Ιούνιο το αργότερο να έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή.

Εν τω μεταξύ, η πρώην 1η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων εκτέλεσε με επιτυχία έργο αναστήλωσης του τείχους.

Πλακόστρωση

Θα ακολουθήσουν πλακόστρωση και κάποια μικρά «φινιρίσματα», όπως τα χαρακτηρίζει η κ. Μενδώνη, με ιδιαίτερη σημασία να δίνεται στον περιβάλλοντα χώρο. Όπως αναφέρει, πρέπει, ακόμη, να αντικατασταθεί η εργοταξιακή περίφραξη, μεταξύ τείχους και οδοστρώματος και να γίνει μελέτη αντικραδασμικής θωράκισης, ίσως με τάπητα. Επίσης θα ανέβουν οι πυργίσκοι των επάλξεων, που έχουν συντηρηθεί και για τους οποίους υπάρχει μελέτη και θα πρέπει να γίνουν μικρές παρεμβάσεις με χυτό υλικό στην πέτρα του τείχους.

Πηγή: Αγγ. Κώττη, Έθνος