«Eγκλήματα πολέμου» ηλικίας 7.000 ετών

Ένα από τα κρανία που βρέθηκαν στον τάφο, που ανήκε σε παιδί μέχρι 5 ετών το οποίο κατά τους ειδικούς είχε δεχθεί μοιραίο χτύπημα στο κεφ...

Ένα από τα κρανία που βρέθηκαν στον τάφο, που ανήκε σε παιδί μέχρι 5 ετών το οποίο
κατά τους ειδικούς είχε δεχθεί μοιραίο χτύπημα στο κεφάλι

Νεολιθικός ομαδικός τάφος που βρέθηκε στη Γερμανία αποκαλύπτει την βία σε πρώιμους αγροτικούς πληθυσμούς της Ευρώπης,

Ένας ομαδικός τάφος ηλικίας περίπου 7.000 ετών, που βρέθηκε στη Γερμανία και ο οποίος περιείχε σκελετούς τουλάχιστον 26 ενηλίκων και παιδιών - σε πολλές περιπτώσεις με θρυμματισμένα κρανία και σπασμένα πόδια - αποτελεί μαρτυρία για τη δολοφονική βία που κατά καιρούς μάστιζε, όπως φαίνεται, τους πρώιμους νεολιθικούς αγροτικούς πληθυσμούς της Ευρώπης.

Πρωτοφανής αγριότητα για ένα κομμάτι γη

Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να εδραιώνεται η αντίληψη πως οι πρώτοι αγρότες, που έφθασαν στην Κεντρική Ευρώπη πριν περίπου 7.500 χρόνια από την Ανατολία, δεν περιορίζονταν μόνο στην ειρηνική καλλιέργεια της γης, αλλά επιδίδονταν και σε πολεμικές δραστηριότητες «σύγχρονης» αγριότητας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βιοαρχαιολόγο Κρίστιαν Μέγιερ του Πανεπιστημίου του Μάιντς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS), ανέφεραν ότι οι σκελετοί - που χρονολογήθηκαν προ 7.200 έως 6.850 ετών - φέρουν τρομερά τραύματα και σαφή σημάδια βασανισμού ή ακρωτηριασμού πριν ή μετά τον θάνατο.

Από τα θύματα 13 ήσαν ενήλικες (μόνο δύο γυναίκες άνω των 40 ετών) και 13 παιδιά (τα δέκα μικρότερα από έξι ετών και το πιο μικρό μόλις έξι μηνών), ενώ περιέργως απουσίαζαν θύματα ηλικίας 10 έως 15 ετών. Οι ερευνητές δεν αποκλείουν ότι ουσιαστικά ξεκληρίστηκε σχεδόν ολόκληρο ένα μικρό χωριό, καθώς εκείνη την εποχή εκτιμάται ότι οι κοινότητες είχαν 30 έως 40 κατοίκους.

Η μακάβρια ανακάλυψη αποτελεί άλλη μία ένδειξη ότι η πρώιμη Νεολιθική περίοδος στην Κεντρική Ευρώπη, που διαδέχθηκε την εποχή των μετακινούμενων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, δεν ήταν ένας ειρηνικός παράδεισος (ή τουλάχιστον όχι μόνο αυτό), αλλά η βία αποτελούσε μέρος της ζωής των προϊστορικών ανθρώπων. Οι αιτίες μπορεί να ήταν η κλιματική αλλαγή, οι αποτυχημένες σοδειές λόγω ξηρασίας ή άλλου λόγου, ο κατά τόπους υπερπληθυσμός, η ανάγκη επέκτασης σε άλλα εύφορα εδάφη κ.α.

Από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη

Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ήδη από τη δεκαετία του ΄80 άλλους δύο ομαδικούς τάφους, έναν στη Γερμανία με 34 σκελετούς και έναν στην Αυστρία με τουλάχιστον 67, οι οποίοι χρονολογούνται μεταξύ 5600 και 4900 πΧ. Και οι τρεις ομαδικοί τάφοι ανήκουν στον πολιτισμό «Λίνεαρμπαντκεράμικ», που χαρακτηρίζεται από τα γραμμικά διακοσμητικά στοιχεία στα κεραμικά τους. 

Ο εν λόγω πολιτισμός θεωρείται ότι καταγόταν από τη Μέση Ανατολή, από όπου μετακινήθηκε, μαζί με τα εξημερωμένα ζώα του, προς την ενδοχώρα της Ευρώπης και κυρίως την Ουγγαρία, όπου και δημιούργησε μικρούς αγροτικούς οικισμούς, προτού εξαπλωθεί δυτικά κατά μήκος του Δούναβη.

Ο νέος τάφος, σε σχήμα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου με διαστάσεις ενός επί 7,5 μέτρων, ανακαλύφθηκε τυχαία κατά την κατασκευή ενός δρόμου στην περιοχή Σένεκ-Κίλιανστέντεν, σε απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Φρανκφούρτης.

Τυπικά, οι νεολιθικοί τάφοι περιείχαν μόνο ένα σώμα, μαζί με προσωπικά αντικείμενα του νεκρού, όπως κεραμικά, λίθινα εργαλεία και διακοσμητικά αντικείμενα. Ο ομαδικός τάφος όμως δεν περιείχε καθόλου τέτοια αντικείμενα και τα σώματα δεν έδειχναν καμία φροντίδα, άλλη μία ένδειξη ότι δεν έγινε τελετουργική ταφή, αλλά υπήρξαν θύματα ομαδικού φόνου.

Η απουσία αρκετών γυναικών μεταξύ των θυμάτων δείχνει ότι πιθανώς οι επιτιθέμενοι (ίσως από κάποιον γειτονικό οικισμό), αφού σκότωσαν τους άνδρες και τα παιδιά, απήγαγαν τις γυναίκες και τις πήραν μαζί τους. Η απουσία εφήβων ίσως σημαίνει ότι κατάφεραν να ξεφύγουν από την μοιραία επίθεση ή ότι απήχθησαν και αυτοί.

Οι επιστήμονες εξάλλου θεωρούν πιθανό ότι το συστηματικό σπάσιμο των ποδιών των εχθρών αποτελούσε μέρος ενός ψυχολογικού πολέμου, για να σπείρει τον τρόμο στους αντιπάλους ή απλώς το έκαναν για να εμποδίσουν τα θύματά τους να το σκάσουν. 

Άλλοι όμως θεωρούν ότι το σπάσιμο των κάτω άκρων ήταν απλώς αποτέλεσμα προλήψεων, καθώς πιστευόταν ότι με αυτόν τον τρόπο τα φαντάσματα των νεκρών δεν θα τους κυνηγούσαν.

Πηγή: Το Βήμα