Το περιπετειώδες ταξίδι του ανθρώπου στον χρόνο μέσα από ένα αφαιρετικό και συμβολικό πρίσμα εμπνευσμένο από την Οδύσσεια επιχειρεί να...
Το περιπετειώδες ταξίδι του ανθρώπου στον χρόνο μέσα από ένα αφαιρετικό και συμβολικό πρίσμα εμπνευσμένο από την Οδύσσεια επιχειρεί να ανιστορήσει η νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου «Οδύσσειες».
Μια λαμπρή έκθεση, που αποτελεί την κορυφαία επετειακή εκδήλωση του εορτασμού των 150 χρόνων από τη θεμελίωση του μουσείου. Χωρίς να αναδιηγείται το μυθολογικό έπος του Ομήρου, η έκθεση εμπνέεται από τον αρχετυπικό χαρακτήρα του Οδυσσέα και αφηγείται, μέσα από εμβληματικά αλλά και λιγότερο γνωστά έργα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, το μακρύ χρονικό του δοκιμαζόμενου ανθρώπου, τον αδιάκοπο αγώνα του να τιθασέψει το περιβάλλον, να γνωρίσει νέους τόπους, να πλουτίσει τους ορίζοντες του, να δημιουργήσει πολιτείες ευνομούμενες και να αντιπαλέψει τη φθαρτότητα της ύπαρξης του με τη βοήθεια του έρωτα και της δημιουργικής πράξης.
«Εκατόν ογδόντα τέσσερα έργα από τη μόνιμη έκθεση και τις αποθήκες των Συλλογών του Μουσείου και έξι δάνεια, τρία από το Επιγραφικό Μουσείο και τρία από το Μουσείο Ακροπόλεως, παρουσιάζονται σε μια γοητευτική αλληλουχία πολιτισμικών διαστρωματώσεων» είπε σε συνέντευξη Τύπου η διευθύντρια του ΕΑΜ Μαρία Λαγογιάννη- Γεωργαράκου. Όπως σημείωσε, τα συνολικά 190 εκθέματα «επιτρέπουν στον επισκέπτη της έκθεσης να διακρίνει διαφοροποιήσεις και μεταβολές και παράλληλα να ανιχνεύσει τα στοιχεία που ενυπάρχουν και παραμένουν αναλλοίωτα στον χρόνο, συνιστώντας το κοινό αποτύπωμα του ανθρώπου στους αιώνες, στις εποχές, στους πολιτισμούς.
Την ερμηνευτική προσέγγιση των έργων ενισχύει ο γεμάτος συμβολισμούς λόγος των κορυφαίων νεοελλήνων ποιητών Κ. Π. Καβάφη, Γιώργου Σεφέρη, Οδυσσέα Ελύτη και Γιάννη Ρίτσου, δημιουργώντας γέφυρες με τη σημερινή εποχή μέσω της σύγχρονης ποιητικής γλώσσας και προσφέροντας ίσως την πιο εύστοχη και συναρπαστική νοηματοδότηση. Οι οπτικοακουστικές και ψηφιακές εφαρμογές της έκθεσης υπογραμμίζουν διακριτικά αυτές τις συνδέσεις».
Τα εγκαίνια θα γίνουν ανήμερα στην επέτειο θεμελίωσης του Μουσείου, στις 3 Οκτωβρίου. Τρεις θεματικοί άξονες συναρθρώνουν την εκθεσιακή αφήγηση:
Το ΤΑΞΙΔΙ παρουσιάζει τεκμήρια της αδιάκοπης αναζήτησης του ανθρώπου για πρώτες ύλες, γνώσεις και ιδέες. Το πολυποίκιλο φορτίο ενός νοερού πλοίου και οι μύθοι που συνόδευαν τα θαλάσσια ταξίδια των αρχαίων δημιουργούν ένα υπαινικτικό περιβάλλον περιπέτειας και γνώσης.
Οι ΙΘΑΚΕΣ είναι εμπνευσμένες από τον νόστο του Οδυσσέα και αφιερώνονται στις πατρίδες όλων των ανθρώπων. Οικουμενικές ιδέες και έννοιες σηματοδοτούνται με έργα που αποτυπώνουν τη συλλογική προσπάθεια των κοινωνιών για ανάπτυξη και ευημερία, αλλά και την αναγκαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης να υπερβεί τη φθαρτότητά της.
Στην ΕΞΟΔΟ έργα συμβολικά υποδηλώνουν τα ανώτερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος καλώντας τον καθένα από εμάς να παραλάβει τη σκυτάλη της δημιουργίας.
Το Ίδρυμα Ευγενίδου προσέφερε τον εξοπλισμό και την εφαρμογή του έναστρου ουρανού με τους αστερισμούς που αντίκριζε ο Οδυσσέας κατά το ταξίδι της επιστροφής στην Ιθάκη από το νησί της Καλυψούς και το Εθνικό Θέατρο το θεατρικό ένδυμα του Οιδίποδα Τύραννου, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της βιωματικής εμπειρίας στις σχετικές θεματικές πτυχές της έκθεσης.
Στις «Οδύσσειες» και τη μεγάλη γιορτή που σηματοδοτούν, συμμετέχουν και οι μόνιμοι εκθεσιακοί χώροι του μουσείου με σταθμούς ενδιαφέροντος σε εμβληματικές αρχαιότητες, που προσανατολίζουν τον επισκέπτη στην ανεύρεση νοηματικών συνδέσμων με τις θεματικές της περιοδικής έκθεσης.
Για την υλοποίηση της έκθεσης κομβική στάθηκε η γενναιόδωρη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. (Με τόσους χορηγούς, ο υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς αναγκάστηκε να τους ευχαριστήσει, πρόσθεσε όμως στην ομιλία του κατά τη συνέντευξη Τύπου ότι θα έπρεπε να είναι σε θέση το κράτος να τα βγάλει πέρα μόνο του, χωρίς τους χορηγούς…).
Οι δηλώσεις του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Α. Μπαλτά στη συνέντευξη Τύπου για τη νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου ‘’Οδύσσειες’’:
«150 χρόνια από την ίδρυση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου είναι μια επέτειος ζωντανή που δείχνει τι έκανε το εμβληματικό για τη χώρα μουσείο στο διάβα αυτών των 150 χρόνων. Μια πορεία που είναι περίπου ίδια με την πορεία ίδρυσης του ελληνικού κράτους. Σε αντιδιαστολή με ό, τι συνέβαινε στο πολιτικό επίπεδο, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο κρατούσε τη συνέχειά του, την ταυτότητά του, γινόταν και το ίδιο μνημείο της κληρονομιάς μας -θα μπορούσα να πω- και άρα με αυτή την έννοια μια έκθεση με τον ιστορικό τίτλο ‘’Οδύσσειες’’ και την εξαιρετική σύνθεση που έχει, πιστεύω ότι θα μυήσει ακόμη περισσότερους επισκέπτες στο Μουσείο. Επισκέπτες όλων των γενεών, όλων των εθνικοτήτων που θα μπορέσουν όχι μόνο για να δουν μια έκθεση εξαιρετική αλλά και να αναλογιστούν τι συνέβη στην Ελλάδα το τελευταία 5-10 χιλιάδες χρόνια και τι μπορούμε από εδώ και πέρα να περιμένουμε.
Θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για τη δουλειά που γίνεται εκεί. Για τη δουλειά που γίνεται από όλους τους Έλληνες αρχαιολόγους, εργαζόμενους όλων των ειδικοτήτων απανταχού της επικράτειας, από τους επιστήμονες που μας φέρνουν καλές ειδήσεις σε μια εποχή κατά την οποία η χώρα αποζητά τις καλές ειδήσεις. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και το Ίδρυμα Νιάρχος και τον κ. Αγουρίδη που είναι μαζί μας, γιατί πάντοτε συνδράμει τέτοιες προσπάθειες με ένα εντυπωσιακά χαμηλό τόνο με μια έννοια προσφορές που δεν έχει καμία σχέση με τη διαφήμιση και την προβολή, αλλά πάντοτε με την ουσία κάποιων προσπαθειών που όντως χρίζουν μιας τέτοιας ενίσχυσης».
Την έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος στα ελληνικά και αγγλικά.
Ανήμερα των εγκαινίων, από το πρωί ως τα μεσάνυχτα, θα εγκατασταθούν στον αύλειο χώρο του μουσείου οι «Διερχόμενοι» του Γιώργου Ξένου, γλυπτικά έργα με περιγράμματα από σιδηρά ελάσματα, που αποδίδουν ανθρώπινες μορφές και παραπέμπουν νοερά στους επισκέπτες του Μουσείου που το απόλαυσαν για 150 χρόνια σχεδόν αδιάκοπα. Επιπλέον το έργο εικονογραφεί μεταφορικά και την ίδια την τελετή θεμελίωσης, που έγινε στο ύπαιθρο, στο αδόμητο οικόπεδο της οδού Πατησίων στις 3 Οκτωβρίου 1866.
Παράλληλα, την επέτειο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου τιμούν μεγάλα μουσεία του κόσμου, αποστέλλοντας ως «δώρα» εξέχοντα έργα τους, που εκτίθενται στους μόνιμους εκθεσιακούς χώρους για το προσεχές διάστημα. Το Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης, το Badisches Landesmuseum της Καρλσρούης, το National Museum of Western Art του Τόκιο, το Palace Museum του Πεκίνου, αλλά και η Εθνική Πινακοθήκη, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης χαιρετίζουν τον εορτασμό με σημαντικά έργα των συλλογών τους, όπως ο Στοχαστής του Rodin, o απουλικός κρατήρας με παράσταση ζωγράφου που διακοσμεί άγαλμα του Ηρακλή με την τεχνική της εγκαυστικής κ.ά. Τα έργα συνομιλούν με τα μόνιμα εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και αναδεικνύουν διαφορετικές διαστάσεις του αρχαίου κόσμου και μερικές φορές τις αναπάντεχες ομοιότητες του με το σήμερα.
Τα εγκαίνια θα τελέσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος. Η τελετή εγκαινίων θα ξεκινήσει με εορταστικό προανάκρουσμα από το κουιντέτο χάλκινων πνευστών Melos Brass με μουσικούς της συμφωνικής ορχήστρας της ΕΡΤ και την απαγγελία του ποιήματος «Ιθάκη» του Κ. Καβάφη από την ηθοποιό Όλια Λαζαρίδου.
Η διάρκεια της έκθεσης θα είναι ετήσια.
Δεν υπάρχουν σχόλια