Το Ευπαλίνειο ανοίγει ξανά τις πύλες του

Σημαντικό στολίδι για τη Σάμο, το Ευπαλίνειο Ορυγμα, το οποίο μετρά ήδη είκοσι πέντε αιώνες ζωής, ύστερα από πολυετείς εργασίες συντήρ...

Σημαντικό στολίδι για τη Σάμο, το Ευπαλίνειο Ορυγμα, το οποίο μετρά ήδη είκοσι πέντε αιώνες ζωής, ύστερα από πολυετείς εργασίες συντήρησης, ανοίγει τις πύλες του για το κοινό τον Μάιο. 


Το έργο αποκατάστασης του Ευπαλινείου ολοκληρώθηκε και από εδώ και στο εξής οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν το σπουδαίο έργο.

Σε απόσταση μόλις δυο χιλιομέτρων από το Πυθαγόρειο της Σάμου βρίσκεται ένα έργο αξεπέραστο στην ιστορία της μηχανικής τεχνολογίας αλλά και ένα σημαντικό τεκμήριο του υψηλού επίπεδου της τεχνογνωσίας των αρχαίων Ελλήνων μηχανικών. «Αυτό το μοναδικό μνημείο», τόνισε χαρακτηριστικά η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου κατά την παρουσίαση-ξενάγηση που έγινε σε τοπικούς φορείς και εκπροσώπους των ΜΜΕ, «είναι έτοιμο και παραδίδεται στους επισκέπτες που έχουν τη δυνατότητα να διασχίσουν για πρώτη φορά τη διαμπερή διαδρομή του». Πρόκειται φυσικά για το Ευπαλίνειο όρυγμα, μια σήραγγα 1.036 μέτρων, η οποία κατασκευάστηκε έπειτα από εντολή του τυράννου Πολυκράτη τον 6ο αιώνα π.Χ. και λειτουργούσε για περίπου 1000 χρόνια ως υδραγωγείο.

Το όρυγμα αυτό ήταν «αμφίστομον» όπως το χαρακτήρισε ο Ηρόδοτος, χάρις στον οποίον έγινε γνωστό. Η σήραγγα διανοίχτηκε από τα 2 άκρα της ταυτόχρονα και η συνάντηση των 2 τμημάτων κάτω από την κορυφή του βουνού πραγματοποιήθηκε με αξιοθαύμαστη μαθηματική ακρίβεια. Αν σκεφθεί κανείς ότι για να ανοιχτούν οι σήραγγες του Μετρό Αθηνών επιστρατεύθηκαν τα πιο σύγχρονα μηχανήματα, σε μια εποχή όπως στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. με εργαλεία που στην εποχή μας μοιάζουν παιχνιδάκια, πόσες εργατοώρες και πόσοι άνθρωποι χρειάστηκαν για να ανοίξουν το όρυγμα των 1.036 μ. με διαστάσεις 1,80×1,80 μ. μέσα στο βουνό;

Ήταν ένα επίτευγμα εξαιρετικά σημαντικό για τα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής που αποτελεί παράδειγμα εφαρμογής της Γεωμετρίας, της Τοπογραφίας, της Γεωδαισίας, αλλά και της Οπτικής στην αρχαία Ελλάδα.

Η κατασκευή του ορύγματος εκτιμάται ότι διήρκεσε 10 χρόνια. Σχεδιαστής αλλά και μηχανικός του έργου ήταν ο Ευπαλίνος, γιος του Ναυστρόφου από τα Μέγαρα. Μερικά μέτρα κάτω από την κύρια σήραγγα έχει σκαφτεί μια μικρότερη, από την οποία περνούσε το νερό.

Εκτιμάται ότι ο σκοπός του ορύγματος ήταν όχι μόνο να μεταφερθεί νερό από την πηγή πίσω από το βουνό προς στην πρωτεύουσα της Σάμου, που τότε ήταν το Πυθαγόρειο, αλλά αυτό να γίνει με τρόπο που δεν θα ήταν ανιχνεύσιμος από επιδρομείς, οι οποίοι θα μπορούσαν εύκολα, αν έβλεπαν τον επιφανειακό αγωγό, να τον καταστρέψουν και να στερήσουν την πόλη από τον βασικότερο πόρο της. Έτσι από το Ευπαλίνειο όρυγμα το νερό οδηγούνταν με ασφάλεια μέσα από το τείχος της πόλης.

Στοχασμοί αιώνων

«Στο Ευπαλίνειο δεν βλέπουμε απλώς ένα τεχνολογικό θαύμα, βλέπουμε τις διαστρώσεις, σκέψεις και στοχασμούς αιώνων», δήλωσε ο βουλευτής Σάμου, πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, Δημήτρης Σεβαστάκης.


Στη σύγχρονη εποχή, οι εργασίες αποκατάστασης, συντήρησης και ανάδειξης του Ευπαλίνειου Υδραγωγείου ξεκίνησαν στα τέλη του 2013 και διήρκεσαν σχεδόν τρία χρόνια. «Ήταν μια τεχνική πρόκληση που απαιτούσε αναμέτρηση με πολλά προβλήματα και τέλειο συντονισμό πολλών ειδικοτήτων», τόνισε ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, Δημοσθένης Σβολόπουλος.

Το έργο αποκατάστασης του Ευπαλινείου ολοκληρώθηκε και από εδώ και στο εξής οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν το σπουδαίο έργο, ενώ αυτές τις μέρες ολοκληρώνονται από το ΥΠΠΟΑ οι διαδικασίες πρόσληψης των υπαλλήλων που θα το στελεχώσουν.

Το Ευπαλίνειο, από το 1992, περιλαμβάνεται στον κατάλογο των μνημείων της UNESCO.

Πηγή: The TOC, Χρ. Κλειτσιώτη, Έθνος