Παλαιολιθικοί οδοντίατροι με... οδοντογλυφίδες

Τα μακρινά μας «ξαδέρφια» σκάλιζαν τα δόντια τους με κάποιο μυτερό αντικείμενο, σύμφωνα με ευρήματα που εντοπίστηκαν στην Κροατία Ενδε...

Τα μακρινά μας «ξαδέρφια» σκάλιζαν τα δόντια τους με κάποιο μυτερό αντικείμενο, σύμφωνα με ευρήματα που εντοπίστηκαν στην Κροατία

Ενδείξεις ότι πριν 130.000 χρόνια οι Νεάντερταλ έκαναν τον οδοντίατρο χρησιμοποιώντας μυτερά αντικείμενα που παρέπεμπαν σε οδοντογλυφίδες.

Ο προϊστορικός πονόδοντος πρέπει να ήταν το ίδιο ενοχλητικός με τον σύγχρονο, αν κρίνει κανείς από τις απεγνωσμένες προσπάθειες ατόμου του είδους Νεάντερταλ, πριν από 130.000 χρόνια, να εξαγάγει έγκλειστο δόντι χρησιμοποιώντας πρωτόγονα οδοντιατρικά εργαλεία.

Μια σειρά από πολλαπλές εγκοπές που ανακαλύφθηκαν πάνω στα δόντια ενός Νεάντερταλ, ο οποίος ζούσε στην Κροατία προ 130.000 ετών, καθώς και άλλες ενδείξεις επεμβάσεων πάνω στα δόντια του με κάποιο μυτερό αντικείμενο, οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι τα «ξαδέρφια» μας ασκούσαν ένα είδος προϊστορικής οδοντιατρικής.

Οι Αμερικανοί και Κροάτες ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ανθρωπολογίας Ντέιβιντ Φράγιερ του Πανεπιστημίου του Κάνσας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Διεθνούς΄Ενωσης Παλαιοοδοντολογίας (Bulletin of the International Association of Paleodontology).

Οδοντιατρική στην παλαιολιθική εποχή

Τα δόντια του Νεάντερταλ είχαν βρεθεί στην περιοχή Κράτινα της Κροατίας στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά μόλις τώρα αναλύθηκαν εξονυχιστικά με σύγχρονες μεθόδους.

Η εξέταση αποκάλυψε ότι ένας γομφίος (τραπεζίτης) και ένας προγόμφιος είχαν μετακινηθεί από τις φυσιολογικές θέσεις τους και, παράλληλα, φαίνονταν κάποιες εγκοπές που είχαν σκόπιμα γίνει ανάμεσα στα δόντια.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο ίδιος ο Νεάντερταλ ή κάποιος άλλος (ο «οδοντίατρος») έσπρωχνε κάτι σαν οδοντογλυφίδα μέσα στο στόμα του, πιθανώς ένα μικρό οστό ή κλαράκι, για να θεραπεύσει κάποιο πρόβλημα ή πόνο στα δόντια του. 

Σουβλιά από κόκκαλο

Τα χτυπήματα, οι γρατζουνιές και οι μικρές οπές που παρατηρήθηκαν στα δόντια ήταν όλα από την εσωτερική πλευρά (από την πλευρά της γλώσσας) και είχαν γίνει από διαφορετικές γωνίες, στοιχείο που οδήγησε τους ερευνητές να αποκλείσουν ότι κάτι συνέβη στην οδοντοστοιχία μετά θάνατον.

Το πιθανότερο είναι ότι «ο Νεάντερταλ, άνδρας ή γυναίκα, είχε ένα οδοντιατρικό πρόβλημα το οποίο προσπαθούσε να λύσει μόνος του, χρησιμοποιώντας μικρά σουβλιά, πιθανώς φτιαγμένα από κόκαλο ή από σκληρά κλαδιά», είπε ο ομότιμος καθηγητής Ανθρωπολογίας Ντέιβιντ Φρέιερ. «Βλέπουμε μια ενδιαφέρουσα συλλογή φαινομένων που ταιριάζουν με αυτό που θα περιμέναμε από έναν σύγχρονο άνθρωπο».

«Οι εκδορές δείχνουν ότι το άτομο αυτό έβαζε κάτι στο στόμα του για να φθάσει στον προγόμφιο που ήταν εγκλωβισμένος γιατί φύτρωνε στραβά», προσέθεσε.

«Έχουμε παρατηρήσει και άλλες περιπτώσεις Νεάντερταλ που κατορθώνουν να επιδράσουν στο περιβάλλον τους με τη χρήση εργαλείων», προσέθεσε ο Φρέιερ. «Οι Νεάντερταλ, ή τουλάχιστον ο συγκεκριμένος, έκαναν κάτι μέσα στο στόμα τους για να καταπολεμήσουν τον πόνο».

Δεν είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται απόπειρες οδοντιατρικής παρέμβασης σε προϊστορικά δόντια. Στο παρελθόν, έχουν βρεθεί ενδείξεις ότι πολύ παλαιότερα, ήδη πριν από 1,8 εκατομμύρια χρόνια, ο «επιδέξιος» πρόγονος του ανθρώπου (Homo habilis) χρησιμοποιούσε οδοντογλυφίδες στο στόμα του. Αν και η «εφεύρεση» της οδοντιατρικής χάνεται στα βάθη της ιστορίας ή της προϊστορίας, είναι σίγουρα μια πολύ παλιά υπόθεση.

Πηγή: Το Βήμα , Καθημερινή