Ανάσταση, 1180-1200, Μεσοβυζαντινή περίοδος, Βασιλική του Αγίου Μάρκου, Βενετία Για πέντε χρόνια, οι συντηρητές εργάστηκαν στα ψηφιδωτ...
 |
| Ανάσταση, 1180-1200, Μεσοβυζαντινή περίοδος, Βασιλική του Αγίου Μάρκου, Βενετία |
Για πέντε χρόνια, οι συντηρητές εργάστηκαν στα ψηφιδωτά στον τρούλο του νάρθηκα, στην είσοδο της βασιλικής του Αγίου Μάρκου, το πιο διάσημο μνημείο της Βενετίας.
Τα αρχαιότερα ψηφιδωτά της βασιλικής, κινδύνευαν να αποκολληθούν και γι' αυτό πραγματοποιήθηκαν εργασίες καθαρισμού και συντήρησης.
Κατασκευασμένα μεταξύ του 1094, έτους που η Βασιλική αφιερώθηκε στον Άγιο Μάρκο, πολιούχο της Βενετίας, και του 1545, τα ψηφιδωτά απεικονίζουν την Παναγία και τον Χριστό, τέσσερις ευαγγελιστές, οκτώ αποστόλους και τον Άγιο Μάρκο με παπική ενδυμασία. Πιθανότατα ξεκίνησαν από τεχνίτες της Ελλάδας, και αργότερα ολοκληρώθηκαν από τοπικούς τεχνίτες.
 |
| Ανάσταση, 1180-1200, Μεσοβυζαντινή περίοδος, Βασιλική του Αγίου Μάρκου, Βενετία |
Τα χρυσά ψηφιδωτά μέσα στον Άγιο Μάρκο είναι ανάμεσα στα κυριότερα αξιοθέατα της Βασιλικής, που καλύπτουν έκταση 4.000 τετραγωνικών μέτρων. Σε αυτό το υπέροχο περιβάλλον, έλαβαν χώρα μερικά από τα πιο αξιομνημόνευτα ιστορικά γεγονότα της Βενετίας και του δυτικού κόσμου: το 1177, ο Πάπας Αλέξανδρος Γ' συναντήθηκε με τον αυτοκράτορα Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα μετά τη μάχη του Legnano. Το 1201, σταυροφόροι από όλη την Ευρώπη στο δρόμο τους για την τέταρτη σταυροφορία συναντήθηκαν στη Βασιλική.
Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου ήταν η εκκλησία του καθενός: άνθρωποι συγκεντρώνονταν εδώ σε γιορτές αλλά και σε περιόδους κινδύνου (για παράδειγμα, κατέφυγαν το 1797 κατά την ναπολεόνικη εισβολή στην πόλη).
Το κτίριο ανεγέρθηκε τον 9ο αιώνα, όταν δύο έμποροι έφεραν στη Βενετία τα λείψανα του Αγίου Μάρκου, ο οποίος ήταν ήδη προστάτης της πόλης καθώς ήταν ο πρώτος ευαγγελιστής στη περιοχή. Η πόλη για να τον τιμήσει, έχτισε μια εκκλησία, η οποία, με την πάροδο του χρόνου, μεγάλωνε, γινόταν ολοένα πιο όμορφη και σημαντική.
Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου είναι ένα από τα πιο διάσημα παραδείγματα βυζαντινής αρχιτεκτονικής στην Ιταλία. Ο ναός έχει κάτοψη σχήματος ελληνικού σταυρού εγγεγραμμένου σε ορθογώνιο, που καλύπτεται από πέντε κύριους τρούλους, έναν στο κέντρο του σταυρού και τέσσερις στους βραχίονες, που μοιάζει στη δομή της με τον ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη. Θεωρείται «ένα από τα πιο όμορφα δείγματα αρχιτεκτονικής της βυζαντινής τέχνης», διαθέτει τρεις αψίδες στην πρόσοψη, μία μεγάλη κεντρική και δυο μικρότερες στα πλάγια. Η δεξιά πλευρά στολίζεται με περιστύλιο. Ο θόλος είναι το κυρίαρχο αρχιτεκτονικό στοιχείο της στέγης, που αποτελείται στην πραγματικότητα από ένα σύνολο δεκατεσσάρων διαφορετικών τρούλων, με μεταβλητό μέγεθος μεταξύ τους, ανάλογα με την τοποθεσία τους, με τους μικρότερους να συμβάλλουν στην ελάφρυνση των φορτίων των μεγαλύτερων.
Η θολωτή οροφή υποστηρίζεται από μια σειρά στερεών πυλώνων σε συνδυασμό με ένα πυκνό δίκτυο κιόνων που υποστηρίζουν το άνω μέρος της βασιλικής. Στην κύρια πρόσοψη υπάρχουν πέντε πύλες με διακοσμήσεις παρόμοιες με αυτές της ρωμανικής αρχιτεκτονικής, με στήλες που υποστηρίζουν ημικύκλια ή, στην περίπτωση των πλαϊνών πυλών, μια οξυκόρυφη καμάρα. Τα τύμπανα που υπάρχουν στις πύλες έχουν διακοσμήσεις διαφόρων περιόδων και στυλ, αποκαλύπτοντας κάποια την βυζαντινή τους προέλευση από το χρυσό φύλλο με το οποίο είναι επικαλυμμένα.
Αυτό το πρώτο επίπεδο υποστηρίζει ένα κιγκλίδωμα, πίσω από το οποίο υπάρχει ένα δεύτερο με πέντε καμάρες με την ίδια διακόσμηση, με κεντρική αψίδα μεγαλύτερη από τις πλευρικές, στην οποία υπάρχει γυάλινο άνοιγμα για τον φωτισμό του εσωτερικού της βασιλικής, όπως συμβαίνει στην ρωμανική και γοτθική αρχιτεκτονική.
Η πρώτη εσωτερική διακόσμηση της βασιλικής του Αγίου Μάρκου ήταν έργο ειδικών σε βυζαντινά ψηφιδωτά, αλλά τα ψηφιδωτά αυτά χάθηκαν κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς που υπέστη το κτίριο το 1106. Με εξαίρεση κάποια κομμάτια τα οποία ανακτήθηκαν μετά την πυρκαγιά, τα σημερινά ψηφιδωτά ανάγονται στον 12ο αιώνα. Ο μεγάλος αριθμός των μαρμάρινων κιόνων (500), η ποικιλία των μωσαϊκών απ` όλες τις εποχές (12ος - 15ος αι.), η ανάμειξη των ρυθμών και η πλούσια διακόσμηση κάνουν, ώστε να παρουσιάζεται ένα ιδιόμορφο, σχεδόν ανατολίτικο, σύνολο. Στο προστώο του ναού βρίσκονται τα τέσσερα χαλκόχρυσα άλογα που ο Μ. Κωνσταντίνος αφαίρεσε από την αψίδα του Τραϊανού (Ρώμη) και τα μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Ύστερα από την άλωση της Πόλης από τους Φράγκους (1204) μεταφέρθηκαν στη Βενετία και τοποθετήθηκαν στον Άγιο Μάρκο, όπως και το σύμπλεγμα της τετραρχίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια