Ο Καζανόβα απέκτησε το μουσείο του στη Βενετία

Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι-Καζανόβα και η Χάνα Σιγκούλα-κόμισα Σοφί ντε λα Μπορντ στην ταινία του Έτορε Σκόλα «Νύχτες της Βαρέν» (1982) Στ...

Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι-Καζανόβα και η Χάνα Σιγκούλα-κόμισα Σοφί ντε λα Μπορντ στην ταινία του Έτορε Σκόλα «Νύχτες της Βαρέν» (1982)

Στις ημέρες μας, θεωρείται αρχέτυπο του καρδιοκατακτητή, ένας playboy που με το «καλημέρα σας» μπορεί να αποπλανήσει όποια γυναίκα θέλει. Αλλά είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τίποτα για τον θρυλικό Καζανόβα, κάποιοι ίσως να μην γνωρίζουν καν ότι ήταν ένα πραγματικό πρόσωπο.

Kατάσκοπος, στρατιώτης, φιλόσοφος και ποιητής. Εξαίρετο μαθηματικό μυαλό που έγραψε 42 βιβλία – από την Ιστορία της Πολωνίας ως το πρώτο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Εργάστηκε ως γραφέας ενός καρδιναλίου και διέπρεψε ως επαγγελματίας τζογαδόρος πριν τεθεί υπό τον προστασία ενός Βενετού ευγενή. Πόσοι γνωρίζουν όμως τις ιδιότητες αυτές του Τζάκομο Καζανόβα, όταν όλη του η προσωπικότητα και η δράση έχουν επισκιαστεί από τη θρυλική φήμη του ως γυναικοκατακτητή; Πιο κοντά στο πραγματικό πρόσωπο του τέκνου του Διαφωτισμού και του πολυταξιδεμένου άνδρα επιχειρεί να μεταφέρει τους επισκέπτες το πρώτο μουσείο που άνοιξε προ ημερών στη Βενετία και είναι αποκλειστικά αφιερωμένο σε εκείνον, 220 χρόνια μετά τον θάνατό του.

Η Βενετία όμως έχει γοητευτεί από την προσωπικότητά του και θέλει να την κάνει γνωστή στον κόσμο με ένα νέο μουσείο, το «Μουσείο και Εμπειρία Τζάκομο Καζανόβα», που άνοιξε τις πύλες του στο κοινό στις 2 Απριλίου.

Σύμφωνα με το Artnet News, το μουσείο είναι το «πνευματικό παιδί» του Κάρλο Παρόντι, ένθερμου θαυμαστή του πολυμαθούς του 18ου αιώνα και ιδρυτή του «Giacomo Casanova Foundation», ο οποίος θέλει να μοιραστεί τις γνώσεις του με το κοινό.

«Δεν είναι απλώς ένα μουσείο όπου μέσα στη σκόνη του παρελθόντος μπορεί κανείς να ανακαλύψει πίνακες, αναμνηστικά και πολλά άλλα, αλλά μια μοναδική εμπειρία με πολυμέσα και υψηλή τεχνολογία, που επιτρέπουν στον επισκέπτη να αναβιώσει τις ρομαντικές περιπέτειες του Τζάκομο Καζανόβα και να πάρει μια γεύση από τη ζωή αυτού του εκλεκτικιστή», γράφει σε μια εκστρατεία crowdfunding.

Πορτρέτο του Τζάκομο Καζανόβα από τον Αλεσάντρο Λόνγκι (Wikipedia)

Στο Παλάτσο Πεζάρο Παπαφάβα στο Καναρέτζο οι επισκέπτες δεν θα εντρυφήσουν στις σεξουαλικές κατακτήσεις του Καζανόβα, που σύμφωνα με τη μαρτυρία του ήταν περί τις 120, αλλά θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μερικές από τις σπουδαίες προσωπικότητες με τις οποίες συναναστρεφόταν, όπως ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, ο Βολταίρος, ο Βενιαμίν Φρανγκλίνος και η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ, ερωμένη του Λουδοβίκου ΙΕ’ της Γαλλίας.

Το μουσείο υποδέχθηκε το κοινό στο Παλάτσο Πέζαρο Παπαφάβα της Βενετίας και όπως διαπίστωσαν όσοι βρέθηκαν στα εγκαίνια, η ιδέα του Παρόντι είναι ο επισκέπτης να γίνει «πρωταγωνιστής της ιστορίας του Καζανόβα», μέσω εικονικών ανακατασκευών, διαδραστικών εκθεμάτων και αντικειμένων, αναφέρει το Arte.Go.

Οι επισκέπτες του μουσείου δεν θα πρέπει να περιμένουν ότι θα βρεθούν μπροστά σε αναρίθμητα αντικείμενα μέσα σε προθήκες. Οι υπεύθυνοι – σύμφωνα με τον εμπνευστή του μουσείου και μέγα θαυμαστή του Καζανόβα, Κάρλο Παρόντι - έχουν επιλέξει λιγοστά βιβλία και ορισμένα ακόμη εκθέματα, τα οποία είναι καλά τεκμηριωμένα. Εκείνο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον – δεδομένου ότι οι ιθύνοντες θέλησαν να δημιουργήσουν έναν χώρο ελκυστικό για όλους – είναι ότι ο επισκέπτης μεταμορφώνεται ο ίδιος σε Τζάκομο Καζανόβα με τη βοήθεια γυαλιών εικονικής πραγματικότητας κι έτσι του δίνεται η ευκαιρία να μπει στη θέση του διάσημου καρδιοκατακτήτη και να «ζήσει» τις περιπέτειες του. Εκτός αυτού μια εφαρμογή για έξυπνα κινητά ολοκληρώνει την ιδιαίτερη αυτή εμπειρία και επισημαίνει στους επισκέπτες τα σημεία εντός της Βενετίας που συνδέονται με τη ζωή και τη δράση του Καζανόβα.

Το Μουσείο Καζανόβα στη Βενετία μπορεί να είναι το πρώτο, δεν θα είναι και το τελευταίο αφιερωμένο σε εκείνον. Στα τέλη του 2018 προγραμματίζονται τα εγκαίνια ενός πανομοιότυπου μουσείου στην Πράγα, εκεί που ο διάσημος τυχοδιώκτης πέθανε βυθισμένος στην κατάθλιψη στη Βοημία, ενώ εργαζόταν ως βιβλιοθηκάριος στην υπηρεσία του κόμη του Waldstein. Πριν βεβαίως φτάσει εκεί είχε φυλακιστεί ως χαρτοκλέφτης και βλάσφημος και είχε αποδράσει. Αναγκασμένος να ζει μακριά από τη γενέτειρα του ταξίδεψε σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη κερδίζοντας τα προς το ζην είτε μέσω του τζόγου, είτε από τις προσφορές γοητευτικών γυναικών τις οποίες αποπλανούσε και εν συνεχεία εγκατέλειπε είτε επειδή είχε χρέη, είτε για να γλιτώσει από την οργή των επίσημων συντρόφων τους.

Όσοι όμως δεν κατάφεραν να πάνε στην Ιταλία εκείνες τις ημέρες δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούν αφού μελλοντικές pop-up εκθέσεις πρόκειται να γίνουν επίσης στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη, στο Τόκιο και σε άλλες πρωτεύουσες του κόσμου.

Είναι, όμως, πράγματι ο Τζάκομο Καζανόβα άξιος αυτής της προσοχής; Το Smithsonian αναφέρει ότι συχνά οι άνθρωποι κάνουν λάθος πιστεύοντας ότι είναι απλώς ένας φανταστικός χαρακτήρας ή τον απορρίπτουν ως καρδιοκατακτητή και «παλιοτόμαρο».

Βέβαια υπήρξε πράγματι γοητευτικός γυναικοκατακτητής και τύπος αχρείος, αλλά επίσης ήταν παιδί του Διαφωτισμού, πολυμαθής και διακεκριμένος συγγραφέας. Έγραψε 42 βιβλία, μεταξύ άλλων και ένα πεντάτομο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας.

Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ υποδύθηκε το 1976 τον Καζανόβα στην ομώνυμη ταινία του Φεντερίκο Φελίνι (photo: Imdb)

Και ναι υπήρξε τζογαδόρος, κατάσκοπος και αστρολόγος. Έγραψε πραγματείες που υποστηρίζουν τον φεμινισμό και τα μαθηματικά. Καταδικάστηκε για μαγεία, αλλά ήταν και ένας από τους πιο πολυταξιδεμένους ανθρώπους της εποχής του.

Το πλήρες όνομά του ήταν Τζάκομο Τζιρόλαμο Καζανόβα. Γεννήθηκε στη Βενετία το 1725 και μετά τον θάνατο του πατέρα του, πήγε σε ένα οικοτροφείο στην Πάδοβα, όπου σπούδασε νομικά, ασχολήθηκε όμως επίσης με την ιατρική, τη φιλοσοφία και άλλες επιστήμες.

Δοκίμασε την τύχη του ως μουσικός και επαγγελματίας χαρτοπαίκτης και όταν έσωσε τη ζωή του Ντον Ματέο Μπραγκαντίν από αποπληξία, ο βενετσιάνος γερουσιαστής έγινε προστάτης του, επιτρέποντας στον Καζανόβα να απολαύσει τη ζωή των ευγενών.

Ωστόσο, στην ηλικία των 30 ετών, η ζωή του άλλαξε. Ο Καζανόβα φυλακίστηκε με διάφορες κατηγορίες, ως χαρτοκλέφτης, αποκρυφιστής, λιμπερτίνος και γενικά βλάσφημος. Μετά από 15 μήνες, όμως, κατάφερε να αποδράσει. Εξόριστος από τη Βενετία, τους επόμενους 18 χρόνους ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη, ζώντας ως μπον βιβέρ, Κέρδιζε χρήματα παίζοντας χαρτιά και αποπλανώντας νεαρές κυρίες, και κατάφερνε να ξεγλιστράει από χρέη και  θυμωμένους συζύγους, καταφεύγοντας από χώρα σε χώρα.

Ο Χιθ Λέτζερ υποδύθηκε επίσης τον Καζανόβα, το 2005 σε σκηνοθεσία του Λάσε Χαλστρομ ( Photo: Doane Gregory/ Touchstone Pictures)

Καθώς, όμως, γερνούσε, τόσο η εμφάνισή του όσο και ο τραπεζικός λογαριασμός του τον εγκατέλειψαν. Αργά αλλά σταθερά ο Καζανόβα βυθίστηκε στη παρακμή, για να καταλήξει τελικά βιβλιοθηκάριος στην τσεχική πόλη Ντούστσοβ.

Εκεί έγραψε το magnum opus του, την «Ιστορία της ζωής μου», μια αυτοβιογραφία που επικύρωσε τη φήμη του ως playboy. Το βιβλίο, που δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατό του (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Άγρα), αναφέρεται με σοκαριστικές λεπτομέρειες στα ταξίδια του και τις σεξουαλικές κατακτήσεις του, καθιστώντας διάσημο τον σχεδόν ξεχασμένο καρδιοκατακτητή.

Μάλιστα, όπως γράφει ο Guardian, οι περιγραφές του θεωρήθηκαν τόσο σκανδαλώδεις, ώστε μέχρι τη δεκαετία του 1960 το βιβλίο δεν είχε εκδοθεί στα γαλλικά και στα αγγλικά χωρίς να λογοκριθεί.

Όσο για το χειρόγραφο, δεν εμφανίστηκε παρά το 2007, όταν η γαλλική κυβέρνηση το αγόρασε ανακηρύσσοντάς το εθνικό θησαυρό. Έκτοτε βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, η οποία το έχει αναρτήσει on line ώστε να μπορεί να το διαβάσει οποιοσδήποτε.

Πηγή: Protagon , Το Βήμα