Κατά την κατασκευή ενός μουσείου στο Ισραήλ προκειμένου να φιλοξενηθούν τα θεαματικά ψηφιδωτά που βρέθηκαν εκεί τα προηγούμενα χρόνια,...
Κατά την κατασκευή ενός μουσείου στο Ισραήλ προκειμένου να φιλοξενηθούν τα θεαματικά ψηφιδωτά που βρέθηκαν εκεί τα προηγούμενα χρόνια, αποκαλύφθηκε ένα ακόμη πανέμορφο μωσαϊκό.
Θα μπορούσε, άραγε, ο ιδιοκτήτης να είναι Εβραίος; Το 1700 ετών κτίριο που αποκαλύφθηκε στο Lod χαρακτηρίζεται για την πολυτέλεια του, καθώς και για τα εξαιρετικής ποιότητας ψηφιδωτά του, που απεικονίζουν ζώα, αλλά κανέναν άνθρωπο.
Το μωσαϊκό βρέθηκε σε μία οικία της ύστερης ρωμαϊκής εποχής που χρονολογείται πριν από περίπου 1700 χρόνια. Η εξαιρετική ποιότητα των ψηφίδων δείχνει ότι ο ιδιοκτήτης ήταν ιδιαίτερα εύπορος. «Η βίλα περιλάμβανε ένα μεγάλο, πολυτελές δωμάτιο υποδοχής (triclinium) με μωσαϊκό, καθώς και μία εσωτερική αυλή με κίονες, που είχε επίσης ψηφιδωτά και σύστημα ύδρευσης», αναφέρει ο αρχαιολόγος Amir Gorzalczany, διευθυντής της ανασκαφής. Στην πραγματικότητα, αυτή είναι η τρίτη ανακάλυψη ψηφιδωτών σε αυτήν την κατασκευή.
Το ψηφιδωτό της ρωμαϊκής οικίας που βρέθηκε στο Lod (2018)
Το αρχαιολογικό εύρημα δείχνει ότι το σπίτι σώζεται με τη μία ή την άλλη μορφή από τη ρωμαϊκή εποχή - τον πρώτο αιώνα – μέχρι και την ύστερη ρωμαϊκή εποχή, γύρω στο τέλος του τρίτου αιώνα ή στις αρχές του τέταρτου, λέει ο Gorzalczany. Με βάση άλλα σπίτια της ρωμαϊκής εποχής που βρέθηκαν στην περιοχή, τα οποία είχαν επίσης ψηφιδωτά διακοσμητικά στοιχεία, φαίνεται ότι αυτά αποτελούσαν την ελίτ γειτονιά της ρωμαϊκής εποχής του Lod. Οι ανασκαφείς της Αρχής Αρχαιοτήτων του Ισραήλ ανακάλυψαν επίσης νομίσματα από τη ρωμαϊκή εποχή, κεραμική και μάρμαρα, καθώς και άλλα στοιχεία που δηλώνουν πολυτέλεια, όπως θραύσματα τοιχογραφιών, που είναι τυπικά δείγματα των πιο εκλεπτυσμένων σπιτιών της ίδιας της Ρώμης.
Σε ποιον, όμως, μπορεί να ανήκε αυτή η όμορφη κατοικία; Το νέο ψηφιδωτό δεν απεικονίζει τίποτα άλλο από πανίδα και χλωρίδα με ένα κεντρικό μοτίβο τριών ψαριών. Μια θεωρία θα μπορούσε να είναι ότι οι κάτοικοι ήταν Εβραίοι και απέφυγαν την απεικόνιση ανθρώπινης μορφής στην τέχνη τους λόγω της απαγόρευσης του μωσαϊκού νόμου. Ή ίσως η οικία ανήκε στους πρώτους χριστιανούς, με βάση τους συμβολισμούς της πρωτοχριστιανικής θρησκείας, όπως αυτοί εντοπίζονται στους ιχθύς. Εντούτοις, δεν έχουν ανακαλυφθεί άλλα αντικείμενα, τυπικά της χριστιανικής πίστης. Ή ίσως οι ιδιοκτήτες ήταν ειδωλολάτρες, προσκολλημένοι στις αρχαίες ρωμαϊκές πεποιθήσεις.
 |
| Τρία ψάρια. Το κεντρικό μοτίβο του νεοευρεθέντος ψηφιδωτού (2018) |
 |
| Λεπτομέρεια από το ψηφιδωτό με ευκρινή την εξαιρετικής ποιότητας εργασία του ψηφιδοθέτη (2018) |
Είναι, πάντως, σαφές πως όποιος δημιούργησε αυτό το ψηφιδωτό έπρεπε να διαθέτει μεγάλες ικανότητες στην ψηφιδοθέτηση, γεγονός που προκαλεί τη σκέψη ότι ήταν το ίδιο πρόσωπο που φιλοτέχνησε ένα εντυπωσιακά παρόμοιο υψηλής ποιότητας ψηφιδωτό που βρέθηκε στο όρος Σιών στην Ιερουσαλήμ. Επίσης, απεικονίζει ιδιαίτερα παρόμοια ζώα και γεωμετρικά μοτίβα. Αλλά αντί των τριών ψαριών στη μέση, το μωσαϊκό του όρους Σιών απεικονίζει τη θεά Γαία.
Τα μωσαϊκά του Lod έγιναν γνωστά για πρώτη φορά το 1996. Η αρχική ανακάλυψη έγινε από τους εργάτες ενός αποχετευτικού έργου, το οποίο τελικά οδήγησε σε μία σωστική ανασκαφή, όπως συμβαίνει πολύ συχνά στο Ισραήλ. «Ήταν μια απόλυτη έκπληξη», εξηγεί ο Gorzalczany. Η ποιότητα του έργου ήταν εξαιρετική, με μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και σπουδαία τεχνική, με σκίαση, όγκο, παιχνίδισμα ανάμεσα στο φωτεινό και σκοτεινό χρώμα, ακόμη και χρήση χρυσών κεραμικών και γυάλινων ψηφίδων, κάτι που ήταν πολύ σπάνιο.
 |
| Το πρώτο ρωμαϊκό ψηφιδωτό που είχε βρεθεί στο Lod το 1996. |
Στη συνέχεια, το 2014, οι εκσκαφείς βρήκαν ένα άλλο μωσαϊκό σε ένα χώρο που πρέπει να ήταν η αυλή του σπιτιού. Όταν το αποκάλυψαν, οι αρχαιολόγοι μπορούσαν να δουν τη γωνία ενός άλλου ψηφιδωτού, το οποίο όμως δεν κατέστη δυνατό να αφαιρέσουν, καθώς βρισκόταν κάτω από το χώρο στάθμευσης της γειτονιάς. Τώρα, το 2018, μετά από συμφωνίες που έγιναν με όλους τους ενδιαφερόμενους, το ψηφιδωτό αποκαλύφθηκε και μετακινήθηκε προκειμένου να συντηρηθεί. Είναι πολύ πιθανό να στεγαστεί στο μελλοντικό Αρχαιολογικό Μουσείο του Lod, το οποίο πρόκειται να ονομαστεί Shelby White και Leon Levy Lod Mosaic Centre.
Πηγή: Haaretz
Επιμέλεια: Βάλια Παπαναστασοπούλου, Θεολόγος PhD – Αρχαιολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια