Αρχαιολογικές επισκέψεις στις Κυκλάδες: Αφιέρωμα στην Σέριφο - Μέρος 2ο

Μεγάλο Λειβάδι στις αρχές του 20ου αι. Διαβάστε εδώ το 1ο Μέρος του αφιερώματος της ΕφΑ Κυκλάδων στην Σέριφο. Μεταλλουργία Κύρια δραστηριότ...

Μεγάλο Λειβάδι στις αρχές του 20ου αι.

Διαβάστε εδώ το 1ο Μέρος του αφιερώματος της ΕφΑ Κυκλάδων στην Σέριφο.

Μεταλλουργία

Κύρια δραστηριότητα  στο νησί υπήρξε η εξόρυξη και η επεξεργασία μεταλλευμάτων από την Τρίτη χιλιετία π.Χ. έως και κατά τα Νεότερα χρόνια (1880-1912). Το νησί άκμασε ιδιαιτέρως στα τέλη του 19ου - αρχές του 20ου αιώνα, όταν εγκαταστάθηκαν μεταλλευτικές εταιρίες που εκμεταλλεύονταν το πλούσιο υπέδαφός του. Μάλιστα στη Σέριφο στο Μεγάλο Λειβάδι κηρύχθηκε η πρώτη Απεργία τον Αύγουστο του 1916 κατά την οποία καταγγέλθηκαν οι απαράδεκτες συνθήκες εργασίας των μεταλλωρύχων, με την απαίτηση για την καθιέρωση οκτάωρης εργασίας.  Κατά την διάρκειά της σημειώθηκαν αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ της Διοίκησης και των εργατών με νεκρούς μεταλλωρύχους. Αργότερα στα μέσα του 20ου όμως, τα μεταλλεία εγκαταλείφθηκαν, επειδή η εξόρυξη κρίθηκε ασύμφορη και αρκετοί οικισμοί ερημώθηκαν. 

Η Σκάλα φόρτωσης στο Μεγάλο Λειβάδι

Οι μεταλλωρύχοι στην απεργία του 1916

Μεταλλωρύχοι εμπρός από το Διοικητήριο στο Μεγάλο Λειβάδι.

Το μνημείο για τους μεταλλωρύχους στο Μεγάλο Λειβάδι

Το Διοικητήριο σήμερα

Η Σκάλα φόρτωσης στο Μεγάλο Λειβάδι σήμερα

Από την αρχαιότητα είναι γνωστή σαν άγονο νησί. Το υπέδαφός της  είναι πλούσιο σε διάφορα ορυκτά και έχει κοιτάσματα  αιματίτη, μαγνητίτη, χαλκού  και πολλά άλλα.

Στη νοτιοδυτική περιοχή της νήσου στη θέση Κούνδουρο, υπάρχουν κοιτάσματα χαλκού. Υπολείμματα εκκαμίνευσης αρχαίων μεταλλευμάτων χαλκού στη θέση με το εύγλωττο τοπωνύμιο στην θέση «Σκουριές» επάνω και γύρω από τον κόλπο του Αβεσσαλού και στις θέσεις «Κεφάλα» και «Φούρνοι», που αποτελούν μαρτυρίες σημαντικών μεταλλουργικών δραστηριοτήτων από την προϊστορική εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα, όπως απέδειξαν πρόσφατες μελέτες της ΚΑ’ ΕΠΚΑ και του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (Ο. Φιλανιώτου, Ι. Μπασιάκος και Μ. Γεωργακοπούλου.

Ίχνη μεγάλης κατοίκησης ήδη από την Πρώιμη εποχή του Χαλκού Πρωτοκυκλαδική περίοδο (3η χιλιετία π.Χ.) που συνδέονται και με την εκμετάλλευση μεταλλευμάτων έχουν εντοπισθεί και εν μέρει ερευνηθεί από την ΚΑ ΕΠΚΑ (Π. Πάντου) στην περιοχή των Πλακαλώνων στο Μεγάλο Λειβάδι. 

Μεγάλο Λειβάδι σήμερα

Η Σκάλα φόρτωσης στον Κουταλά

Ο σιδηρόδρομος φόρτωσης στον Κουταλά σήμερα

Μαύρα Βολάδια, κατάλοιπα των εξορύξεων

Μαύρα Βολάδια, είσοδοι μεταλλευτικών στοών

Οι Σκουριές επάνω από τον Αβεσσαλό [Φωτ.: Μυρτώ Γεωργακοπούλου]

Λαξεύματα μεταλλουργικών καμίνων στην Κεφάλα [Φωτ.: Μυρτώ Γεωργακοπούλου]

Θραύσματα διάτρητων τοιχωμάτων πήλων καμίνων Πρώιμης Εποχής του Χαλκού από την Κεφάλα [Φωτ.: Μυρτώ Γεωργακοπούλου]

Πλακάλωνα, Πρωτοκυκλαδικός Οικισμός, περιοχή ερευνών

Πλακάλωνα, τομές και ευρήματα κατά χώραν

Πρόσφατα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων συμμετέχει στο διασυνοριακό συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα εδαφικής συνεργασίας Interreg ΕΛΛΑΣ ΚΥΠΡΟΣ με τον τίτλο ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΤΟΠΟΙ σε συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (κύριος Δικαιούχος) το Πανεπιστήμιο Κύπρου Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας και τον Δήμο Σίφνου και την Κοινότητα Ασγάτας στην Κύπρο με σκοπό την ανάδειξη μέσω πεζοπορικών διαδρομών και ειδικών σημάνσεων τους τόπους εξόρυξης των αρχαίων Μεταλλείων. Ειδικά στην Σέριφο η περιοχή των Σκουριών στον Αβεσσαλό θα σημανθεί και τα μονοπάτια που οδηγούν σε αυτές έως τον Ασπρόπυργο διαμέσου του Μεγάλου Χωριού θα αναδειχθούν και τα αποτελέσματα του προγράμματος θα είναι δυνατόν να δει ο κάθε περιηγητής στη Μεγάλο Λειβάδι στον Χώρο του Μουσείου Μεταλλευμάτων και Μεταλλουργίας μετά από σχετική συμφωνία με τον Δήμο Σερίφου.

Διαβάστε εδώ το 1ο Μέρος του αφιερώματος της ΕφΑ Κυκλάδων στην Σέριφο.

Πηγή: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων