Ενα φαρμακείο του 1900 στο... μετρό Εξαρχείων

Γυάλινα δοχεία μικρού μεγέθους και πορσελάνινο βαζάκι αλοιφών που φέρει την επιγραφή «Farmacie A. Louros, St. Theodore Athenes» Ένα φαρμακεί...

Γυάλινα δοχεία μικρού μεγέθους και πορσελάνινο βαζάκι αλοιφών που φέρει την επιγραφή «Farmacie A. Louros, St. Theodore Athenes»

Ένα φαρμακείο των αρχών του 20ου αι εντόπισε η αρχαιολογική σκαπάνη στον υπό κατασκευή σταθμό των Εξαρχείων, της νέας γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας. 

Δεκάδες γυάλινα φιαλίδια και πορσελάνινα βαζάκια αλοιφών ήταν μερικά μόνο από όσα εντόπισαν οι αρχαιολόγοι τους προηγούμενους μήνες, μέσα στον πέμπτο χώρο ενός κτιριακού συγκροτήματος πέντε δωματιών, που αποκαλύφθηκε στην «καρδιά» της πλατείας. Τα ευρήματα αυτά, που σε μεγάλο ποσοστό διατηρούνται ακέραια, ήταν κι εκείνα που αποκάλυψαν την ταυτότητα του χώρου. 

Ο ιδιοκτήτης του δεν αποκλείεται να ήταν ο Φίλιππος Παπαδόπουλος, ο οποίος είναι γνωστό πως διατηρούσε φαρμακείο το 1894 στη συμβολή των οδών Σόλωνος 4 και Σπυρίδωνος Τρικούπη. Και μπορεί η αρίθμηση των οδών να μην συμπίπτει με τα σημερινά δεδομένα και να προβληματίζει όσον αφορά στην μετά βεβαιότητας ταύτιση του γνωστού στην περιοχή φαρμακείου με τη νέα ανακάλυψη. Δύο όμως από τα ευρήματα συμβάλλουν στο να αποσαφηνιστεί τρόπον τινά η εικόνα. 

Eνα από τα ευρήματα: πορσελάνινο σκεύος το οποίο παραπέμπει στο φαρμακείο του Αριστείδη Λούρου που λειτουργούσε από το 1902 έως το 1908 στην Αθήνα.

Το πρώτο είναι οι χειροποιήτοι οικοδομικοί κέραμοι που φέρουν την υπογραφή του κατασκευαστή τους «Χασακι/Μπουρίτις». Η επιγραφή μαρτυρά ότι είχαν παραχθεί στο κεραμοποιείο του Μπουρίτη στην περιοχή Χασεκή (κοντά στην Ιερά Οδό, στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο). Ο συγκεκριμένος πλίνθος χρονολογείται μεταξύ των ετών 1880 και 1910/15.

Το δεύτερο είναι ένα πορσελάνινο βάζο για αλοιφές, το οποίο φέρει την επιγραφή στα γαλλικά «Farmacien A. Louros, St. Thedore Athene», η οποία δείχνει το φαρμακείο του Αριστείδη Λούρα, που ιδρύθηκε το 1901 στην πλατεία Αγίων Θεοδώρων. Ήταν ένα από τα πιο γνωστά φαρμακεία των Αθηνών που  λειτούργουσε ως τον Αύγουστου του 1908, οπότε και ο ιδιοκτήτης του χρεωκόπησε.

Χειροποίητο τούβλο από το εργαστήριο του Μπουρίτη (1880-1910).

Ο χώρος της πλατείας Εξαρχείων δεν είχε πάντα τη μορφή που έχει σήμερα. Αρχικά ήταν μια πολύ μικρότερη και  τριγωνικού σχήματος πλατεία. Ένα τμήμα της σημερινής της έκτασης ανήκε σε ένα οικοδομικό τετράσωνο στο οποίο βρισκόταν και το φαρμακείο. Μόλις το 1958 αποφασίστηκε η επέκτασή της και η αποδόμηση των κτιρίων του περιβάλλοντος οικοδομικού τετραγώνου που περιελάμβανε νεοκλασικά μέγαρα, εργαστήρια, ταβέρνες και μάντρες μεταξύ άλλων. Το 1965 ήταν πλέον έτοιμη στη μορφή που τη γνωρίζουμε. Στη φάση αυτή της ισοπέδωσης του οικοδομικού τετραγώνου, μάλιστα, ανήκει και ένα πλαστκό δοχείο με κατσαριδοκτόνες παστίλιες από το φαρμακείο Γ. Κορρέ με χρονολογική ένδειξη 1960.

Οι ανασκαφές στον χώρο θα συνεχιστούν εφόσον εκδοθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου δικαστική απόφαση που θα επιτρέπει την απομάκρυνση της βλάστησης επί της πλατείας, ενώ το φαρμακείο που πιθανόν διέθετε αποθήκη και εργαστήριο θα αποδομηθεί με αρχαιολογικό τρόπο, ώστε να συνεχιστούν οι εργασίες κατασκευής του σταθμού. 

Πηγή: Μ. Αδαμοπούλου, Τα Νέα