Γενετική μελέτη διαψεύδει τον Ηρόδοτο για την καταγωγή των Αρμενίων

Η κρατούσα θεωρία που θέλει τους Αρμένιους να κατάγονται από τα Βαλκάνια δείχνει να διαψεύδεται οριστικά από την πρώτη μεγάλη γενετική μελέτ...

Η κρατούσα θεωρία που θέλει τους Αρμένιους να κατάγονται από τα Βαλκάνια δείχνει να διαψεύδεται οριστικά από την πρώτη μεγάλη γενετική μελέτη για το θέμα.

Η θεωρία περί βαλκανικής καταγωγής βασίζεται κυρίως στις αναφορές του Ηρόδοτου, ο οποίος παρατήρησε ότι οι αρμένιοι πολεμιστές που υπηρετούσαν στον περσικό στρατό φορούσαν ίδιες στολές με τους Φρύγες, μετανάστες από την περιοχή της Θράκης που ίδρυσαν βασίλειο στην περιοχή της σημερινής κεντρικής Τουρκίας.

Η θεωρία ότι οι Αρμένιοι κατάγονται από τους Φρύγες έχει υποστηριχθεί και από γλωσσολόγους, οι οποίοι εντοπίζουν ομοιότητας ανάμεσα στην αρμενική γλώσσα και το θρακο-φρυγικό παρακλάδι των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών.

Η «βαλκανική θεωρία» για τους Αρμένιους λέει ότι κατάγονται από τα Βαλκάνια [Credit: A.Hovhannisyan et al / AJHG 2024]

«Για πολλούς αιώνες, οι πεποιθήσεις των ιστορικών διαμόρφωναν την εικόνα μας για το παρελθόν, οδηγώντας μας συχνά στο να αποδεχόμαστε θεωρίες ως την αλήθεια» σχολίασε η Άναχιτ Χοβχανισιάν του Trinity College στο Δουβλίνο, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο American Journal of Human Genetics.

Η Χοβχανισιάν και οι συνεργάτες της αλληλούχησαν ολόκληρα τα γονιδιώματρα 34 Αρμενίων και τα συνέκριναν με το γενετικό προφίλ άλλων λαών. Η ανάλυση έδειξε ότι οι Αρμένιοι είναι σε γενικές γραμμές ένας γενετικά ομοιόμορφος λαός, χωρίς ενδείξεις άμεσης συγγένειας με τους λαούς των Βαλκανίων.

«Είναι η πρώτη μελέτη που επιχειρεί να σχεδιάσει τον γενετικό άτλαντα των υψιπέδων της Αρμενίας» είπε ο Λέβον Γιεπισκοποσιάν της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Αρμενίας.

Νεολιθικοί μετανάστες

Η μελέτη δείχνει επίσης να διαψεύδει μια άλλη θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι Σασούν, ένας αρμένικος πληθυσμός που κατοικούσε στο νότιο τμήμα των υψιπέδων της Αρμενίας, στη σημερινή νοτιοανατολική Συρία, κατάγονταν από τους Ασσυρίους της Μεσοποταμίας.

Αναφορές που οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα εμφανίζονται στη Βίβλο, σε κείμενα σφηνοειδούς γραφής και σε τοπικές παραδόσεις.

To Βασίλειο της Αρμενίας έφτασε τη μέγιστη έκτασή του την εποχή του Τιγράνη του Μέγα, 95-55 π.Χ. [Credit: Wikimedia Commons]

Η μελέτη δεν εντοπίζει στενή συγγένεια με τους Ασσυρίους, δείχνει όμως ότι οι Σασούν πέρασαν σχετικά πρόσφατα μια φάση πληθυσμιακής συρρίκνωσης, η οποία πιθανώς συνδέεται με την άφιξη γεωργών από τη Μέση Ανατολή.

«Εξετάζοντας τη γενετική συνέχεια στα υψίπεδα της Αρμενίας, εντοπίσαμε μια γενετική συνεισφορά στην περιοχή που συνδέεται με νεολιθικούς αγρότες του Λεβάντε κάποια στιγμή μετά την πρώιμη Εποχή του Χαλκού» δήλωσε ο Άντρια Μάνικα, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τελευταίος συγγραφέας της δημοσίευσης.

«Τα ερωτήματα του πού και του πότε ήρθε αυτό το εκτεταμένο κύμα μετανάστευσης, όπως και το τι το πυροδότησε, παραμένουν αναπάντητα και χρήζουν έρευνας» είπε.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Anahit Hovhannisyan, Pierpaolo Maisano Delser, Anna Hakobyan, Eppie R. Jones, Joshua G. Schraiber, Mariya Antonosyan, Ashot Margaryan, Zhe Xue, Sungwon Jeon, Jong Bhak, Peter Hrechdakian, Hovhannes Sahakyan, Lehti Saag, Zaruhi Khachatryan, Levon Yepiskoposyan, Andrea Manica, Demographic history and genetic variation of the Armenian population, The American Journal of Human Genetics, 2024, ISSN 0002-9297, https://doi.org/10.1016/j.ajhg.2024.10.022.

Πηγή: Β. Πρατικάκης, in.gr