«Εκτός Πεπατημένης». Ενας τιμητικός τόμος για τον αρχαιολόγο Αρη Τσαραβόπουλο

 Αδωνις Κύρου παινεύει τον Αρη Τσαραβόπουλο (αριστερά). [Credit: CERIGO / ΡΕΝΑΤΑ ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ] Οι αρχαιολόγοι είναι οι φύλακες άγγελοι της ιστ...

 Αδωνις Κύρου παινεύει τον Αρη Τσαραβόπουλο (αριστερά). [Credit: CERIGO / ΡΕΝΑΤΑ ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ]

Οι αρχαιολόγοι είναι οι φύλακες άγγελοι της ιστορίας κάθε τόπου. Ο Αρης Τσαραβόπουλος έχει περάσει δεκαετίες ανασκάπτοντας τα Κύθηρα, σκύβοντας τρυφερά πάνω στα σπαράγματα του παρελθόντος του. Γενιές και γενιές φοιτητών έμαθαν το λειτούργημα ζώντας μαζί του σε κατασκηνωτικές συνθήκες στα Αντικύθηρα. Σεμνός, αντισυμβατικός, αφοσιωμένος πάντοτε στον κοινωνικό ρόλο της ανασκαφικής έρευνας, κάθε τόσο έκανε δημόσιες εκλαϊκευτικές διαλέξεις και στα δύο νησιά ώστε να ξέρουν οι κάτοικοι τι έχει βγάλει η σκαπάνη. Η στάση του μόνο τυχαία δεν είναι. Γεννήθηκε το 1945 στο Κάιρο σε μια αριστερή οικογένεια, της οποίας τα μέλη κατέληξαν πρόσφυγες στη Ρουμανία. Μπήκε στη Σχολή Χημικών Μηχανικών στο Πολυτεχνείο του Βουκουρεστίου, αλλά μια επίσκεψη στην Ελλάδα και η γνωριμία με μια κοπέλα που ήταν αρχαιολόγος τον έκαναν να αλλάξει πορεία. «Cherchez la femme!», λέει συχνά όταν τον ρωτούν πώς επέλεξε επάγγελμα και ένα χαμόγελο σχηματίζεται κάτω από το λευκό μουστάκι του.

Ο τιμώμενος δίπλα στον Γιώργο Σταϊνχάουερ (αριστερά).
[Credit: PHOTO CERIGO / ΡΕΝΑΤΑ ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ]

Μισό αιώνα αργότερα, και αφού υπηρέτησε λίγο στη Χίο και κυρίως στα Κύθηρα, οι Τσιριγώτες, οι παλιοί μαθητές του και συνάδελφοι, αλλά και σπουδαίοι φίλοι όπως ο Αδωνις Κύρου συγκεντρώθηκαν στο χωριό Κοντολιάνικα στις αρχές Αυγούστου με πρωτοβουλία των Φίλων Μουσείων Κυθήρων για να ευχαριστήσουν αυτόν τον επίμονο και υπομονετικό αρχαιολόγο που ανέδειξε σημαντικές πτυχές του τόπου τους. Αφορμή η έκδοση ενός τιμητικού τόμου από συνεργάτες του με τίτλο «Εκτός Πεπατημένης». Ηταν οι μέρες που οι πυρκαγιές κατέκαψαν το ένα τέταρτο του νησιού και έτσι η εκδήλωση πήρε μια χροιά μεγαλύτερης συγκίνησης. Ως υποχρέωση προς τους προγόνους να συνεχιστεί η ζωή, να συσπειρωθούν οι κάτοικοι για να βοηθήσουν στην αναγέννηση του περιβάλλοντος. Την εισαγωγή έκαναν τα μέλη του Kythera Heritage Fund που στήριξαν το εκδοτικό εγχείρημα, αλλά και η αρχαιολόγος Γιούλα Τσιλογιάννη που είχε πριν από μία δεκαετία την ιδέα αυτού του τόμου: «Σκεφθήκαμε να ζητήσουμε τη συμβολή μόνον όσων εργάστηκαν στα Κύθηρα και στα Αντικύθηρα, αλλά ο κύκλος των ανθρώπων που αγαπούν τον Αρη και ήθελαν να τον τιμήσουν ήταν πολύ μεγαλύτερος. Και έτσι φθάσαμε να έχουμε άρθρα ακόμη και από μαθήτριες που είχε όταν δίδασκε σε σχολείο ως χημικός».

Το Διακόφτι, όπου εντοπίστηκε ένα σημαντικό σπήλαιο.

Ο Γιώργος Σταϊνχάουερ, παίρνοντας τον λόγο, τόνισε πόσο ευπροσήγορος, φιλικός και γενναιόδωρος προς όλους και κυρίως προς τους νέους είναι ο τιμώμενος. Ο Αδωνις Κύρου, χάρη στην παρατηρητικότητα του οποίου εντοπίστηκε ένα σπουδαίο μινωικό ιερό κορυφής στον Αη Γιώργη του Βουνού, το οποίον ανέσκαψε αργότερα ο Γιάννης Σακελλαράκης, υπογράμμισε με τη σειρά του: «Τον γνώρισα όταν ήμασταν και οι δύο έφηβοι – πενηντάρηδες όταν ροβολούσαμε βουνά και λαγκάδια, γυροφέρναμε παραλίες και νησόπουλα για να δούμε πού θα εστιάσει αργότερα η αρχαιολογική έρευνα». Και ολοκλήρωσε με το γνωστό χιούμορ του. «Τα Κύθηρα τα βρήκαμε, Αρη!».

Η εκδήλωση έγινε στα Κοντολιάνικα.
[Credit: PHOTO CERIGO / ΡΕΝΑΤΑ ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ]

«Ωραίο δώρο για τα 80 μου ήταν αυτός ο τόμος», είπε συγκινημένος ο Τσαραβόπουλος που δέχθηκε ένα μεγάλο φορτίο αγάπης και αναγνώρισης για το έργο του. «Οταν πρωτοήρθα στην περιοχή και έλεγα ότι είμαι αρχαιολόγος, όλοι νόμιζαν ότι θα τους φάω τα κτήματα. Σιγά σιγά ο κόσμος γλύκανε και κατάλαβε: Πατρίδα μας είναι η γλώσσα και η Ιστορία».

Πηγή: Μ. Πουρναρά, Καθημερινή