Ο Παρθενώνας «ελεύθερος» από σκαλωσιές – «Μοιάζει σαν να καθάρισε ο ουρανός»

Αποψη της «απελευθερωμένης» Ακρόπολης. Οι αναστηλωτικές εργασίες ωστόσο δεν έχουν ολοκληρωθεί. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρόκειται να τοποθε...

Αποψη της «απελευθερωμένης» Ακρόπολης. Οι αναστηλωτικές εργασίες ωστόσο δεν έχουν ολοκληρωθεί. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρόκειται να τοποθετηθούν νέου τύπου σκαλωσιές για τη συνέχιση των αναστηλωτικών εργασιών μέχρι την άνοιξη. [Credit: ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ]

Πού πήγαν τα σίδερα του Παρθενώνα μαμά;». Αυτή ήταν η ερώτηση που δέχθηκε η Ευγενία από τον εννιάχρονο γιο της, καθώς ανηφόριζαν μαζί από τον σταθμό του μετρό στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, την ημέρα που οι σκαλωσιές του μνημείου απομακρύνθηκαν.

Οι δυο τους περνούν συχνά μπροστά από τον Ιερό Βράχο καθώς μένουν στο Κουκάκι και όταν μας είπε χθες για την αθώα και αυθόρμητη ερώτηση του μικρού αγοριού, συνειδητοποιήσαμε ότι δύο τουλάχιστον γενιές δεν έχουν δει ποτέ το πιο εντυπωσιακό σημείο στη δυτική πλευρά του μνημείου χωρίς τις μεταλλικές κατασκευές που είχαν τοποθετηθεί γύρω του στο πλαίσιο εργασιών για την αποκατάστασή του. «Μένω δυο βήματα από την Ακρόπολη και για είκοσι χρόνια βλέπαμε τις σκαλωσιές. Ηταν κάτι που με τον καιρό συνηθίσαμε. Φανταστείτε ο γιος μου δεν είχε δει ποτέ αλλιώς το μνημείο. Οταν μου έκανε αυτή την ερώτηση, συνειδητοποίησα ότι δεν γνώριζε πώς είναι ο ναός κανονικά χωρίς σκαλωσιές».

«Ξεχνάω καμιά φορά ότι έχουν αφαιρέσει τις σκαλωσιές και όταν κοιτάζω προς τα εκεί σκέφτομαι για λίγο “τι πάει λάθος”», μας λέει γελώντας ένας άλλος κάτοικος της περιοχής καθώς περπατάει στην Αρεοπαγίτου. «Μοιάζει σαν να καθάρισε ο ουρανός πάνω από την πόλη».

[Credit: IΝΤΙΜΕ]

Λίγο πιο δίπλα είδαμε ένα γκρουπ τουριστών να φωτογραφίζει το «απελευθερωμένο» από τα σιδερένια υποστυλώματα μνημείο. Είναι από τους πρώτους επισκέπτες που αντικρίζουν τον Παρθενώνα με έναν τρόπο που είχε να φανεί εδώ και δεκαετίες. Οταν όμως τους ρωτάμε πώς τους φαίνεται που η δυτική πλευρά της Ακρόπολης διακρίνεται πλέον πεντακάθαρα από το σημείο όπου βρισκόμαστε, μας κοιτούν με απορία. Δεν γνώριζαν ότι μέχρι πρόσφατα υπήρχε κάτι που άλλαζε την όψη της. «Σε κάποιον που θα επισκεφθεί την Ακρόπολη για πρώτη φορά, η απουσία της σκαλωσιάς δεν θα του κάνει κάποια διαφορά. Στο μυαλό του έτσι είναι ο Παρθενώνας. Σίγουρα, όμως, για εμάς κάτι έχει ελευθερωθεί και αν κάποιος έρθει έστω για δεύτερη φορά εδώ δεν γίνεται να μην το παρατηρήσει», λέει ο Γιώργος, ο οποίος εργάζεται στην Ακρόπολη ως ξεναγός.

Ενθουσιασμένη για την αλλαγή στην όψη του μνημείου ήταν και η Αναστασία, μία ακόμη ξεναγός, την οποία συναντήσαμε χθες στην ουρά αναμονής για την είσοδο στο μνημείο. «Είναι μοναδικό. Οταν είδα το συνεργείο να κατεβάζει τις σκαλωσιές σκέφτηκα ότι δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό». Οπως μας περιγράφει, λόγω του φωτός και της σκιάς μπορείς να δεις τη ζωφόρο του Παρθενώνα, αλλά και άλλες κρυμμένες λεπτομέρειες, οι οποίες ήταν δυσδιάκριτες λόγω της σιδεροκατασκευής.

Η αποξήλωση της σκαλωσιάς από τη δυτική πλευρά του Παρθενώνα ξεκίνησε στις αρχές Ιουλίου και ολοκληρώθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου, όπως είπε στην «Κ» η διευθύντρια της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), Ροζαλία Χριστοδουλοπούλου. Η ημερομηνία ήταν συμβολική καθώς συμπίπτει με την επέτειο μιας σκοτεινής στιγμής στην ιστορία του Ιερού Βράχου, τον βομβαρδισμό της Ακρόπολης.

Το 1687, κατά την πολιορκία της Αθήνας από τις ενετικές δυνάμεις, ο Βενετός στρατηγός Φραντσέσκο Μοροζίνι διέταξε τον βομβαρδισμό του μνημείου. Ο Παρθενώνας, που είχε μετατραπεί από τους Οθωμανούς σε μπαρουταποθήκη, επλήγη από οβίδα, προκαλώντας τεράστια έκρηξη, η οποία οδήγησε σε σημαντική καταστροφή του κεντρικού σώματος του ναού. Πρόκειται μάλιστα για τη μεγαλύτερη καταστροφή που υπέστη ποτέ ο ναός, ο οποίος μέχρι τότε είχε σταθεί σχεδόν ακέραιος για εκατοντάδες χρόνια.

«Σε πρώτη φάση αποκαταστάθηκαν οι δύο γωνίες του αετώματος, με την αποξήλωση και ανατοποθέτηση 120 αρχιτεκτονικών μελών. Ακολούθησε το μεσαίο τμήμα του αετώματος με την αποκατάσταση του ορθοστάτη του τυμπάνου εξωτερικά, ένα αναστηλωτικό πρόγραμμα που συνεχίζεται. Επίσης, του αντιθηματικού τοίχου εσωτερικά, ένα έργο που ολοκληρώθηκε πρόσφατα», εξηγεί η κ. Χριστοδουλοπούλου.

[Credit: IΝΤΙΜΕ]

Οι αναστηλωτικές εργασίες ωστόσο στον Ιερό Βράχο δεν έχουν ολοκληρωθεί, με τον ναό να παραμένει ελεύθερος για περίπου ένα μήνα. «Μετά την επίσημη έναρξη των αναστηλωτικών προγραμμάτων στον Παρθενώνα το 1975, είναι η πρώτη φορά –που έστω για ένα μικρό διάστημα– ο Παρθενώνας θα φαίνεται “γυμνός” από σκαλωσιές. Και αυτό γιατί πάντοτε υπήρχαν σκαλωσιές σε διάφορες περιοχές που έπρεπε να μελετηθούν, να αποξηλωθούν και να αποκατασταθούν», λέει η κ. Χριστοδουλοπούλου. Σύμφωνα με την ΥΣΜΑ, πρόκειται να τοποθετηθούν νέου τύπου σκαλωσιές, πιο ελαφριές, αισθητικά συμβατές με το μνημείο και με τμήματα που θα προσθαφαιρούνται ευκολότερα για τη συνέχιση των αναστηλωτικών εργασιών μέχρι την άνοιξη.

«Στον διάδρομο πίσω από τη δυτική πλευρά (δυτικό πτερό) θα εγκατασταθεί νέο ικρίωμα, για να ανατοποθετηθεί η μαρμάρινη οροφή που θα στεγάσει το τμήμα αυτό του μνημείου. Η σκαλωσιά αυτή θα επεκταθεί και εξωτερικά της δυτικής όψης, ώστε να ολοκληρωθεί η πλήρης συμπλήρωση του αετώματος», σημειώνει η κ. Χριστοδουλοπούλου και συνεχίζει, «πιστεύουμε ότι μετά το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2026, η δυτική πλευρά θα αποδοθεί –για πρώτη φορά έπειτα από δύο και πλέον αιώνες– πλήρης στο κοινό, που θα θαυμάζει στο εξής τις τέλειες αναλογίες της πιο εμβληματικής όψης του μνημείου».

Πηγή: Ελ. Σαμπάνη, Καθημερινή