«Τα ελληνικά δεν χρησιμεύουν σε τίποτα, άρα χρησιμεύουν στα πάντα» έλεγε πάντα η Ζακλίν ντε Ρομιγί «Λοιπόν» , είπαν ορισμένοι στη Ζακ...
 |
| «Τα ελληνικά δεν χρησιμεύουν σε τίποτα, άρα χρησιμεύουν στα πάντα» έλεγε πάντα η Ζακλίν ντε Ρομιγί |
«Λοιπόν», είπαν ορισμένοι στη Ζακλίν ντε Ρομιγί, «πάλι προσπαθήσατε να κάνετε αγαπητή την αρχαία ελληνική λογοτεχνία». «Ναι, μάλιστα το ομολογώ», απάντησε. «Δεν έπαυσα σε όλη μου τη ζωή να υπηρετώ αυτόν το σκοπό» .
Η επαφή της διάσημης γαλλίδας ελληνίστριας με την αρχαία Ελλάδα ήταν ένα δώρο της τύχης καθώς τη χρονιά που άρχισε να φοιτά στο Λύκειο Μολιέρου στο Παρίσι, άρχισαν να διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά και στα κορίτσια.
Στη συνέχεια, αριστούχα στα 17 της χρόνια με πρώτο βραβείο στα λατινικά κι ένα δεύτερο στα ελληνικά, η νεαρή Ρομιγί χάρη σε ένα δώρο της μητέρας της θα γνωρίσει τον άντρα της ζωής της, τον Θουκυδίδη. Ο αθηναίος ιστορικός θα την κερδίσει με «τη συνεκτικότητα της σκέψης του, την ευφυΐα που στόχευε στην ανάλυση του αληθινού, την επιθυμία του να πραγματωθεί ένα έργο που να 'ναι αιώνιος θησαυρός και να μαθαίνει στους ανθρώπους να βλέπουν με ενάργεια».
Η Ρομιγί θα χρειαστεί σχεδόν είκοσι χρόνια για να μεταφράσει τον «Πελοποννησιακό Πόλεμο» και θα αφοσιωθεί στον αθηναϊκό 5ο αιώνα π.Χ., κατά τον οποίο θα εφευρεθεί η δημοκρατία. «Τα ελληνικά δεν χρησιμεύουν σε τίποτα, άρα χρησιμεύουν στα πάντα», έλεγε και μέχρι το τέλος της ζωής της προωθούσε μια καθολική προσέγγιση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού ως ενός ενιαίου συνόλου που οι αξίες του έχουν πανανθρώπινη εφαρμογή.
Αυτά και άλλα πολλά στοιχεία από τη ζωή και το έργο της Ζακλίν ντε Ρομιγί αναδεικνύει η περιεκτική δίγλωσση έκδοση που υπογράφει η συγγραφέας Ζακλίν Καραγιώργη.
Σ' αυτό το κείμενο διάλεξης που δόθηκε τον Μάρτιο του 2011 στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, η βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών αρχαιολόγος και ιστορικός διατρέχει τη ζωή αυτής της ακούραστης «καθηγήτριας ψυχής», όπως η ίδια η Ρομιγί αποκαλούσε τον εαυτό της, από τα παιδικά της χρόνια μέχρι τον θάνατό της στις 17 Δεκεμβρίου του 2010, στην ηλικία των 97 ετών.
Από την πρώτη ώς την τελευταία σελίδα του βιβλίου κυριαρχεί η Ελλάδα - οι μελέτες της Ρομιγί πάνω σε πλήθος θεμάτων, το πρώτο της ταξίδι στη χώρα μας το 1935, ο αγώνας της για τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, η εκλογή της ως μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, ο λόγος που έβγαλε ένα βράδυ του Ιούνη του 1995 όταν την τίμησαν στην Πνύκα.
Όμως η συγγραφέας φωτίζει και την «άλλη» Ζακλίν ντε Ρομιγί που αφήνει στην άκρη την ερμηνεία των αρχαίων κειμένων και γράφει για τη ζωή της μυθιστορήματα ή νουβέλες που της επιτρέπουν να μιλήσει για τις εβραϊκές καταβολές της, για τα χρόνια του πολέμου και της κατοχής, για τις σχέσεις της με τη μητέρα και τον άντρα της.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής της, όντας σχεδόν τυφλή, η Ρομιγί αφιερώνεται στον εσωτερικό της κόσμο και γράφει ή μάλλον υπαγορεύει μικρά κείμενα εκμυστηρεύσεων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το «Οταν η μνήμη αποκαλύπτει».
Στο στοχαστικό αυτό βιβλίο που εκδόθηκε έναν χρόνο πριν από τον θάνατό της, η γηραιά Ρομιγί καταδύεται στο παρελθόν της και ανακαλύπτει τις πύλες ενός άλλου κόσμου, την επιβεβαίωση πως κάτι άλλο υπάρχει: «Ανακαλύπτουμε πως υπάρχει κάτι άλλο από το να ζούμε χωρίς σκοπό. Εχουμε την ευχέρεια να υπακούσουμε σ' αυτή την εσωτερική παρόρμηση, προσανατολισμένη προς έναν κόσμο διαβλεπόμενο, εκθαμβωτικό, διαρκή... που βρίσκεται έξω από τον χρόνο. Πώς να τον ονομάσουμε αλλιώς παρά αιωνιότητα;», αναρωτιέται η ίδια.
Παρόλο που η χροιά των λόγων της είναι σχεδόν θρησκευτική, η Ρομιγί στο μυαλό της έχει τον Πλάτωνα και τη σπηλιά του, από όπου οι άνθρωποι, παρότι βρίσκονται αλυσοδεμένοι μέσα στο σκοτάδι, αγωνίζονται να δείξουν πως όσο ανερμάτιστη κι αν είναι η πορεία μας, κάπου «υπάρχει νόημα».
Πηγή: Σ.Μαλαβάκης, Εφημερίδα "Τα Νέα"
Δεν υπάρχουν σχόλια