Τόπος αποστολής με παγκόσμιο ενδιαφέρον η χερσόνησος της Σαουδικής Αραβίας και κυρίως το νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας.
Τόπος αποστολής με παγκόσμιο ενδιαφέρον η χερσόνησος της Σαουδικής Αραβίας και κυρίως το νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας.
Μια σχετικά πρόσφατη θεωρία, που βασίζεται σε αρχαιολογικά, παλαιοκλιματικά και γενετικά δεδομένα, έχει αναπτερώσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας για την εξάπλωση του προϊστορικού ανθρώπου, αναφέρει ο συντονιστής Geoff Bailey, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του York.
Θεωρία και πράξη
Αρχηγός της αποστολής ήταν ο δρ Δημήτρης Σακελλαρίου (Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών -ΕΛΚΕΘΕ) που μας λέει πού «πάτησε» η αποστολή για την έρευνα αυτή. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, όπως προαναφέρεται, οι «ανατομικά σύγχρονοι» προϊστορικοί πρόγονοί μας Homo sapiens γεννήθηκαν στην Ανατολική Αφρική και πριν από περίπου 150.000 χρόνια πέρασαν στη χερσόνησο της Σαουδικής Αραβίας από το νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας και άρχισαν να εξαπλώνονται γρήγορα και στις άλλες ηπείρους. Περίπου 60.000 έως 40.000 χρόνια πριν, κατέκτησαν την Ευρώπη και την Ασία και πέρασαν στην Ωκεανία (Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία), έχοντας ήδη αναπτύξει ικανότητες να ταξιδεύουν στη θάλασσα.
Στη Βόρεια και Νότια Αμερική εκτιμάται, από τους αρχαιολόγους, ότι συναντήθηκαν πριν από 14.000 χρόνια, ενώ στη βόρεια Ευρώπη και στην περιοχή του Καναδά, που ήταν καλυμμένες με πάγους, έφτασαν πριν από 10.000 και 4.000 χρόνια αντίστοιχα».
Το παγκόσμιο ενδιαφέρον εστιάζεται ιδιαιτέρως στο νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας κι έχει την εξήγησή του: «Προϊστορικά ευρήματα της μέσης και κατώτερης παλαιολιθικής εποχής (130.000 έως 20.000 χρόνια πριν) ήταν ήδη γνωστά από καιρό στη Σαουδική Αραβία. Από νεότερα στοιχεία της περιοχής προκύπτει ότι σε προηγούμενες παγετώδεις περιόδους η Σαουδική Αραβία δεν ήταν έρημος όπως σήμερα. Στις ίδιες περιόδους η στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου 120 μέτρα χαμηλότερα από σήμερα. Και έτσι μεγάλες περιοχές που βρίσκονται κάτω από το υγρό στοιχείο ήταν στεριά. Το πλάτος της Ερυθράς Θάλασσας στο νότιο άκρο της (στενό Bal al Madad) ήταν πολύ μικρό (λίγες χιλιάδες μέτρα) και εφικτό για τον προϊστορικό πρόγονο να το διασχίσει...».
Σκοπός της πολυεπιστημονικής ομάδας, η χαρτογράφηση του βυθού γύρω από τα νησιά Φαρασάν, για να αναπαραστήσουν το βυθισμένο προϊστορικό ανάγλυφο και να βρουν περιοχές στις οποίες θα μπορούσε ο προϊστορικός άνθρωπος να κατοικήσει πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια.
Ο δρ Σακελλαρίου περιγράφει τον τρόπο δουλειάς με συναδέλφους του: «Χρησιμοποιήσαμε πολλές και διαφορετικές μεθόδους και τεχνικές έρευνας του βυθού, συλλέγοντας δείγματα τα οποία μας έδωσαν χρήσιμα στοιχεία. Στοιχεία για να καταλάβουμε πώς ήταν το κλίμα και το περιβάλλον στην περιοχή αυτή κατά τη διάρκεια των προηγούμενων παγετωδών περιόδων». Η χαρτογράφηση του βυθού «βόρεια των νησιών Φαρασάν έδειξε ότι στη σημερινή έρημο την προϊστορική περίοδο υπήρχαν δεκάδες λίμνες που ενώνονταν μεταξύ τους: είτε με ποτάμια είτε με στενά περάσματα σαν φαράγγια. Αυτά τα περάσματα αποτελούσαν ιδανικά σημεία για τον προϊστορικό άνθρωπο για να στήσει παγίδες και να κυνηγήσει θηράματα για την τροφή του. Στις όχθες των λιμνών είναι επίσης πιθανόν να υπάρχουν στοιχεία των προϊστορικών ανθρώπων».
Ευρήματα
Δυτικά των νησιών Φαρασάν οι επιστήμονες βρήκαν ότι «στην τελευταία παγετώδη περίοδο, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου 120 μέτρα χαμηλότερα, η υφαλοκρηπίδα, που σήμερα έχει βάθος 80 μέτρα, ήταν στεριά. Και ανάμεσα σε αυτήν και τη βαθιά λεκάνη της Ερυθράς Θάλασσας υπήρχε ένα αρχιπέλαγος με πολυάριθμα νησιά και νησίδες σε μικρή απόσταση από την τότε στεριά -διασχιζόταν από ποτάμια και κοιλάδες και πάνω στα νησιά υπήρχαν μικρές λίμνες».
Οι ερευνητές του Ωκεανογραφικού Κέντρου Southampton της Μεγάλης Βρετανίας, του Πανεπιστημίου του Ριάντ και οι θαλάσσιοι γεωεπιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ και των άλλων ιδρυμάτων στο 15ήμερο ταξίδι τους με το ελληνικό ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ (ΕΛΚΕΘΕ), συνεκτιμούν μέχρι στιγμής: «Τα πρώτα αποτελέσματα από την ερμηνεία των γεωφυσικών δεδομένων και από τις αναλύσεις δείχνουν ότι στο υπόστρωμα υπάρχουν στρώματα γύψου, άμμου (ψαμμίτες) και κροκάλων. Η περιοχή εξάλλου διατρέχεται από πολλά ρήγματα που διαμορφώνουν τη μορφολογία του βυθού».
Πιστεύεται ότι «στην περιοχή είναι δυνατόν να υπήρχαν πηγές γλυκού νερού σε διάφορα σημεία, γεγονός που θα ευνοούσε τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για τη διαβίωση του προϊστορικού προγόνου μας».
Η μελέτη των στοιχείων δεν σταματά εδώ, όπως και η ερευνητική αποστολή, η οποία ήταν η πρώτη εκεί, και θα επαναληφθεί στην υφαλοκρηπίδα της Ερυθράς Θάλασσας.
Είμαι ο Homo sapiens. Εσείς ποιοι είστε...
Πηγή: Φ. Καϊτατζής, Ελευθεροτυπία
Δεν υπάρχουν σχόλια