Ερευνώντας τον βυθό του Tel Dor στο Ισραήλ

Κάνει κρύο. Έχει ησυχία. Επικρατεί σκοτάδι. Είναι ο βυθός της Μεσογείου και είναι το μέρος όπου οι φοιτητές της ενάλιας αρχαιολογίας αναζη...

Κάνει κρύο. Έχει ησυχία. Επικρατεί σκοτάδι. Είναι ο βυθός της Μεσογείου και είναι το μέρος όπου οι φοιτητές της ενάλιας αρχαιολογίας αναζητούν ενδείξεις από το αρχαίο παρελθόν. Ή στην περίπτωση των συμμετεχόντων στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Ενάλιων Πολιτισμών του πανεπιστημίου της Χάιφα, τα σημάδια ενός αρχαίου λιμανιού στον αρχαιολογικό χώρο του Tel Dor.

Η αποστολή στο Tel Dor, περίπου 30 χιλιόμετρα νότια της Χάιφα, είναι μια συνεργασία μεταξύ του Δρ. Assaf Yasur-Landau και του Δρ. Ayelet Gilboa του πανεπιστημίου της Χάιφα και του καθηγητή Ilan Sharon του Εβραϊκού Πανεπιστημίου. Οι φοιτητές του νέου μεταπτυχιακού προγράμματος, που πραγματοποιείται στην αγγλική γλώσσα, ξεκίνησαν το δεύτερο έτος τους το φθινόπωρο, και λαμβάνουν μέρος σε υποβρύχιες έρευνες στο Tel Dor κυρίως σε ρηχά νερά αλλά και σε βάθη που φτάνουν τα 10 μέτρα.

Η τεκμηριωμένη ιστορία στο Tel Dor αρχίζει το 13ο αιώνα π.Χ. και συνεχίζεται μέχρι την εποχή των Σταυροφοριών. Οι ανασκαφείς αναζητούν αποδείξεις για την θέση του λιμανιού ή των λιμανιών που υπήρχαν στην περιοχή και τεκμηριώνονται από τις γραπτές πηγές.

Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο και κατά την διάρκεια των σταυροφοριών το λιμάνι φαίνεται να υπάρχει στον βόρειο κόλπο της πόλης - αλλά και νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου και ίσως ακόμη και στην Εποχή του Χαλκού, φαίνεται να βρίσκεται στο νότιο κόλπο του Tel Dor. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμα με βεβαιότητα για ποιο λόγο έχει μετακινηθεί το λιμάνι.

Η Eric Solie παρουσιάζει έναν αμφορέα που βρήκε στο Tel Dor.

Στις περισσότερες καταδύσεις, οι φοιτητές ανακαλύπτουν αγγεία, συμπεριλαμβανομένων αγγείων αποθήκευσης που χρησιμοποιούνταν στις θαλάσσιες μεταφορές, αναφέρει ο Yasur-Landau, επικεφαλής του τμήματος Ενάλιων Πολιτισμών του πανεπιστημίου της Χάιφα. Βρήκαν επίσης και μεγάλες πέτρινες άγκυρες. Αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελούν σαφείς ενδείξεις ότι πλοία αγκυροβολούσαν και στους δύο όρμους.

Μερικές από τις άγκυρες που βρέθηκαν στο νότιο κόλπο χρονολογούνται στην Εποχή του Σιδήρου. Άλλες μπορεί να είναι ακόμη πιο παλιές και χρονολογούνται στην Εποχή του Χαλκού .

Στο βόρειο κόλπο, οι φοιτητές ανακάλυψαν αγγεία που χρονολογούνται στην περίοδο 560-333 π.Χ, μαζί με τις άγκυρες. Προφανώς ο βόρειος κόλπος βρισκόταν σε χρήση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Ο μόλος των σταυροφόρων

Οι θαλάσσιες δραστηριότητες στον βόρειο κόλπο του Tel Dor συνεχίστηκαν και κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, επισημαίνει ο Yasur-Landau: οι φοιτητές ανέλκυσαν έναν αμφορέα και μερικά κύπελλα από την περίοδο των Σταυροφοριών, τα οποία μπορεί να μαρτυρούν την θέση ενός μόλου των σταυροφόρων.

Η Maura Schonwald, 25 ετών, από τις ΗΠΑ, μία από τους πέντε Αμερικανούς που συμμετείχαν στο πιλοτικό πρόγραμμα, τονίζει τη συγκίνηση που ένιωσε όταν βρήκε τις άγκυρες. «Αναζητείς τον βυθό βάσει των μοτίβων έρευνας και ξαφνικά βλέπεις κάτι σαν γωνία που εξέχει από την άμμο, την οποία σκουπίζεις αμέσως μακριά και αποκαλύπτεις κάτι που είναι 3.000 ετών. Το έχεις βρει και είναι μέρος της ιστορίας», δηλώνει η ίδια.

Η εύρεση των αγκύρων ήταν σημαντικό γεγονός. Το να τις ανελκύσεις όμως από το βυθό ήταν μια επίπονη διαδικασία, δηλώνει ο Eric Solie, 23 ετών, από τις ΗΠΑ: «Το να μαζεύεις αυτά τα τεράστια βράχια μαζί με τους συμφοιτητές σου, αποτελεί μια πολύ απαιτητική σωματική ομαδική εμπειρία. Το να είσαι στον βυθό, χωρίς να μπορείς να μιλήσεις, την κάνει ακόμα πιο δύσκολη αποστολή».

Κατά τη διάρκεια ενός έτους του μεταπτυχιακού προγράμματος, οι φοιτητές διδάσκονται σε τρία εξάμηνα για τη θάλασσα μέσα από μια ποικιλία ειδικοτήτων - μεταξύ άλλων αρχαιολογία, θαλάσσια βιολογία, ιστορία, οικολογία και γεωλογία.

Με ένα μεταπτυχιακό στην αρχαιολογία από το Brandeis, η Catherine Davie, 25 ετών από τις ΗΠΑ, έχει συμμετάσχει σε αρχαιολογικές ανασκαφές, αλλά «στη γη, είναι διαφορετικά», λέει: «στη θάλασσα μερικές φορές δεν μπορείς να δεις ούτε τα δάχτυλα σου».

Και, τελικά, η θάλασσα αποφασίζει: «Όταν βρίσκεσαι κάτω από το νερό είσαι υπεύθυνος για τα στοιχεία που έχεις. Εάν όμως η θάλασσα δεν θέλει να πετύχεις, δεν μπορείς».

Πηγή: The Archaeology News Network