Τέμενος Ζινζιρλί τζαμί στις Σέρρες. Φωτογραφία: Βασίλης Καφταντζής Μετά από δύο αιώνες άνοιξε τις πύλες του το τέμενος Ζινζιρλί τζαμί ...
 |
| Τέμενος Ζινζιρλί τζαμί στις Σέρρες. Φωτογραφία: Βασίλης Καφταντζής |
Μετά από δύο αιώνες άνοιξε τις πύλες του το τέμενος Ζινζιρλί τζαμί στην πόλη των Σερρών αποκαλύπτοντας ένα κόσμημα της ιστορίας της ισλαμικής αρχιτεκτονικής, ένα εκπληκτικό κτίσμα της σχολής Σινάν, που διέπρεψε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία για τα αρχιτεκτονικά της σχέδια.
Το Ζινζιρλί τζαμί βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της πόλης των Σερρών, στην πλατεία Εμπορίου και αποτελεί σημείο αναφοράς στην πολιτιστική ζωή του τόπου. Είναι ένα από τα τέσσερα σημαντικά μνημεία που κτίστηκαν στην πόλη και χρονολογείται από το 16ο αιώνα.
Το άνοιγμα του ιστορικού ανακαινισμένου μνημείου έγινε στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια της απελευθέρωσης της πόλης των Σερρών και στους χώρους του θα φιλοξενείται η έκθεση "Σέρρες 1913 - Πυρίκαυστη πόλη" έως 30 τις Νοεμβρίου. Στην έκθεση τεκμηρίων παρουσιάζονται ευρήματα του στρώματος καταστροφής του 1913 που προέκυψαν από το ανασκαφικό έργο της 12ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και φωτογραφίες της πόλης, τεκμήρια της περιόδου πριν και μετά το 1913. Το φωτογραφικό υλικό προέρχεται από τα Γ.Α.Κ.- Αρχεία Σερρών και τη συλλογή του Σερραίου συλλέκτη Βασίλη Καφταντζή.
Το Ζινζιρλι Τζαμί θα είναι στο εξής επισκέψιμο ορισμένες ώρες για το κοινό και κατόπιν επικοινωνίας με τη 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
“Με την έκθεση αυτή εγκαινιάζουμε τη λειτουργία του Ζινζιρλί Τζαμί ως χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων” δήλωσε η προϊσταμένη της 12ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, αρχαιολόγος Σταυρούλα Δαδάκη. Η ίδια σημειώνει ότι το τζαμί αγοράστηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία το 1967 και το 1980 παραδόθηκε στην 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας. Προηγήθηκαν, από τους προηγούμενους προϊσταμένους της υπηρεσίας, εργασίες στεγανοποίησης του θόλου και συντήρησης στο εξωτερικό του μνημείου και το 2010 με τη χρηματοδότηση της περιφερειακής Ενότητας Σερρών στο πλαίσιο μιας πολιτιστικής σύμβασης έγινε κατορθωτό να ολοκληρωθούν οι εργασίες στο εσωτερικό του. Σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες στη στοά του μνημείου, στον εξωτερικό του χώρο, καθώς και η μόνιμη ηλεκτρολογική εγκατάσταση στο κτίριο.
Το επιβλητικό τζαμί, με τη μοναδική του αρχιτεκτονική, ζητήθηκε πριν από δυο χρόνια, τον Ιανουάριο του 2011, από το Σύλλογο Θρησκευτικών Λειτουργών Τεµένων Δυτικής Θράκης, για την τέλεση µουσουλμανικής προσευχής (ναµάζι), αίτημα που κατατέθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού και απαντήθηκε τότε αρνητικά, λόγω των εργασιών ανακαίνισης που βρίσκονταν σε εξέλιξη.
Ζινζιρλί τζαμί
Πρόκειται για ένα μεσαίου μεγέθους τζαμί μ' έναν κεντρικό τετράπλευρο χώρο ο οποίος περιβάλλεται από διώροφη στοά στηριγμένη σε κίονες στις τρεις πλευρές του, ανατολική, βόρεια και δυτική. Ο κεντρικός χώρος καλύπτεται με τρούλο, ενώ το ισόγειο και ο όροφος των στοών καλύπτονται με σκαφοειδείς θόλους.
Στα νότια εξέχει το μιχράμπ, ο ορθογώνιος στην κάτοψη χώρος. Στη νοτιοδυτική γωνία σώζεται το μινμπάρ, κατασκευασμένο από μάρμαρο, το οποίο είναι ένα από τα καλύτερα σωζόμενα του είδους του σε όλο τον ελλαδικό χώρο.
Στη βόρεια πλευρά, όπου βρίσκεται και η είσοδος, ανοίγεται το κιονοστήρικτο προστώο που καλύπτεται με χαμηλό τρούλο στο μεσαίο διάχωρο και σκαφοειδείς θόλους στα διάχωρα εκατέρωθεν αυτού. Η στοά είναι κτισμένη με λαξευμένους πωρόλιθους σε ισόδομο σύστημα, ενώ στο κύριο σώμα του τεμένους οι λίθοι περιβάλλονται από πλίνθους.
Από αρχιτεκτονικής και μορφολογικής πλευράς το τέμενος Ζινζιρλί τζαμί εντάσσεται στην ομάδα κτιρίων του τέλους του 16ου αιώνα. Παρόμοια κτίσματα του μεγάλου αρχιτέκτονα της κλασικής περιόδου της Οθωμανικής αυτοκρατορίας Σινάν, σώζονται στην Κωνσταντινούπολη.
Τα άλλα τρία τεμένη των Σερρών
Τα άλλα τρία σημαντικά μνημεία στην ιστορία της ισλαμικής αρχιτεκτονικής που κτίστηκαν στην πόλη των Σερρών, τα οποία χρονολογούνται από το 15ο αιώνα και θεωρούνται από τα αρχαιότερα της Ευρώπης είναι το τέμενος Έσκι, το τέμενος Μεχμέτ Μπέη ή Αχμέτ Πασά και το τέμενος Μουστάφα Μπέη.
Το τέμενος Έσκι, σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, βρισκόταν στο κέντρο της πόλης των Σερρών δίπλα στο Μπεζεστένι και ήταν το αρχαιότερο οθωμανικό μνημείο της πόλης. Χτίστηκε το 1385 αλλά στις αρχές του 20ού αιώνα είχε πλέον περιέλθει σε κακή κατάσταση και τελικά κατεδαφίστηκε το 1937 για να αναγερθούν στη θέση του μια σειρά εμπορικών καταστημάτων.
Το τέμενος Μεχμέτ Μπέη ή Αχμέτ Πασά, γνωστό στους κατοίκους των Σερρών ως Αγιά Σοφία, χτίστηκε το 1492-1493 και είναι το μεγαλύτερο και αρχαιότερο από τα σωζόμενα τεμένη των Σερρών. Βρίσκεται δίπλα στο ρέμα των Αγίων Ανάργυρων, νοτιοανατολικά στις Σέρρες. Ανοικοδομήθηκε από τον Μεχμέτ Μπέη, σύζυγο της πριγκίπισσας Σελτζούκ Χατούν (κόρη του Βαγιαζίτ Β΄). Τα υλικά με τα οποία κτίστηκε το μνημείο είναι ο κίτρινος πωρόλιθος, ενώ οι θόλοι του είναι κτισμένοι με πλίνθους και ήταν σκεπασμένοι από μόλυβδο. Οι τοίχοι στο εσωτερικό ήταν επιχρυσωμένοι και, σύμφωνα με περιηγητές, ένας κήπος περιέβαλε όλο το μνημείο. Ο εσωτερικός του τρούλος έχει διάμετρο 14,58 μέτρα. Δεν είναι γνωστό πότε σταμάτησε να λειτουργεί το μνημείο ως ισλαμικό τέμενος. Στα τέλη του 19ου αιώνα οι πλημμύρες του γειτονικού χειμάρρου προκάλεσαν ζημιές στο μνημείο. Ήταν διάσημο τέμενος κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής περιόδου. Σύμφωνα με τον περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή, το τέμενος αυτό είναι καλύτερο της Ρούμελης και της Περσίας.
Στη βορειοανατολική μεριά της πόλης βρίσκεται το τέμενος Μουστάφα Μπέη. Χτίστηκε το 1519 και βρίσκεται στην περιοχή Καμενίκια. Στην ίδια περιοχή με το μνημείο υπάρχουν και τα Οθωμανικά Λουτρά. Το τέμενος αυτό κινδυνεύει να καταστραφεί από τη φθορά του χρόνου.
Η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την επίσκεψή της στο τέμενος Ζινζιρλί τόνισε ότι “η ελληνική πολιτεία είναι υποχρεωμένη από το θεσμικό της πλαίσιο να προστατεύει, να συντηρεί και να αναδεικνύει τα μνημεία όλων των ιστορικών περιόδων σε όλη την επικράτεια”.
Πηγή: Ελευθεροτυπία
Δεν υπάρχουν σχόλια