Περισσότερα από πεντακόσια εκθέματα, αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής, ζωγραφικής, κοσμηματοτεχνίας περιλαμβάνονται στην...
Περισσότερα από πεντακόσια εκθέματα, αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής, ζωγραφικής, κοσμηματοτεχνίας περιλαμβάνονται στην έκθεση «Οι Έλληνες: από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο», που θα ξεκινήσει το 2015 από το Μουσείο του Πολιτισμού της Οττάβας και στη συνέχεια θα περιοδεύσει στις ΗΠΑ. Ανάμεσα στους σταθμούς της είναι το Field Museum στο Σικάγο και το μουσείο του National Geographic της Ουάσινγκτον.
Κεντρικό θεματικό άξονα της έκθεσης αποτελούν οι Έλληνες ως μορφές μέσα από τα ανασκαφικά δεδομένα, ξεκινώντας από τον ανώνυμο επιφανή νεκρό, προχωρώντας στον μυθολογικό άνακτα Αγαμέμνονα, στον επώνυμο αριστοκράτη και καταλήγοντας σε επιφανείς προσωπικότητες του πνεύματος όπως ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης και σε ιστορικές φυσιογνωμίες όπως ο Φίλιππος και ο Μέγας Αλέξανδρος.
Αναφερόμενος στη σημασία της έκθεσης, ο υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος τόνισε ότι «ο πολιτισμός μας είναι η ταυτότητα και το διαβατήριό της Ελλάδας προς τον κόσμο» και πρόσθεσε: «Ο αριθμός των εκθεμάτων, η σπουδαιότητά τους αλλά και ο ίδιος ο τίτλος της έκθεσης φανερώνουν ότι δεν πρόκειται απλώς για μια έκθεση. Πρόκειται για ακόμα ένα μεγάλο ταξίδι του Ελληνισμού. Που, μέσα από σημαντικά εκθέματα από τα αρχαιολογικά μουσεία όλης της χώρας, αλλά και μέσα από πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα, αποκαλύπτει το λαό μας και τα επιτεύγματά του».
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρίας του Καναδικού Μουσείου Πολιτισμού Μαρκ Ο΄Νιλ εξέφρασε την ικανοποίησή του που η έκθεση αυτή ξεκινά από την πατρίδα του. «Είμαστε ενθουσιασμένοι που το Μουσείο μας συγκαταλέγεται μεταξύ των ελαχίστων, επιλεγμένων σταθμών της περιοδείας της έκθεσης στη Βόρειο Αμερική το 2015 και το 2016», είπε και μετά τις ευχαριστίες, αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του όλο εγχειρήματος. «Η έκθεση θα δώσει τη δυνατότητα στους επισκέπτες μας από τον Καναδά και από τα άλλα μέρη του κόσμου να κατανοήσουν βαθύτερα την ελληνική ιστορία και τη σημαντικότατη προσφορά των Ελλήνων στην ανθρωπότητα» και ευχήθηκε «κάποια μέρα να μπορέσουμε να ανταποδώσουμε και το Μουσείο μας να συνεργασθεί με τους συναδέλφους στην Ελλάδα για να μεταφέρουμε στη δική σας χώρα μερικές από τις συναρπαστικές ιστορίες που έχει να διηγηθεί ο Καναδάς».
Τέλος υπογράφηκε Σύμφωνο Συνεργασίας, ανάμεσα στην Μαρία Βλαζάκη-Ανδρεαδάκη, προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείο Πολιτισμού και τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Εταιρίας του Καναδικού Μουσείου Πολιτισμού Μαρκ Ο΄Νιλ.
Η έκθεση - Τα εκθέματα
Το χρονολογικό πλαίσιο της έκθεσης καλύπτει από την Εποχή του Λίθου έως την Ελληνιστική περίοδο, δηλαδή από το 6000 π.Χ. περίπου μέχρι τον 2ο αιώνα π.Χ. Διαρθρώνεται στις εξής εννέα θεματικές ενότητες:
1.Προοίμιο: Ο άνθρωπος στο προϊστορικό Αιγαίο.
Η δομή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού προετοιμαζόταν στους προηγούμενους αιώνες στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου και της γύρω στεριάς. Στις υπο-ενότητες παρουσιάζονται έργα από τη Νεολιθική Εποχή στον ελλαδικό χώρο, όπως χρυσό περίαπτο από την Αραβησσό.
 |
| Χρυσό περίαπτο από την Αραβησσό, Νεότερη Νεολιθική Εποχή, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης ΜΘ 12101 |
Η παρουσία των Κυκλαδικών εμπόρων και ναυτικών δηλώνεται μέσω ταφών από την Αμοργό, τη Νάξο, την Πάρο και την εγχάρακτη απεικόνιση πλοίου σε τηγανόσχημο σκεύος από τη Σύρο.
Οι δυναμικές μορφές των Μινωϊτών αναδεικνύουν την εμπειρία της ζωής, σε ειδώλια χάλκινα ή πήλινα, ευρήματα από ταφή στο Μόχλο, αγγεία καμαραϊκά ή πινακίδες γραμμικής γραφής Α.
2. Ο Αγαμέμνων και ο κόσμος των Μυκηναίων
Ο Μυκηναϊκός κόσμος αναπτύσσεται στον ελληνικό χώρο, γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Στην αρχή του Μυκηναϊκού πολιτισμού, ηγετικές ομάδες πολεμιστών αναπτύσσουν σχέσεις με τον Μινωϊκό πολιτισμό της Κρήτης. Οι βασιλικοί λακκοειδείς τάφοι των Μυκηνών του 16ου π.Χ. αι. δημιουργούν τη βάση για το μύθο των πολύχρυσων Μυκηνών του Ομήρου. Κοσμήματα, σκεύη, οπλισμός συνοδεύουν τους Μυκηναίους νεκρούς του ταφικού κύκλου Α΄, στους τάφους ΙΙΙ, ΙV και V των Μυκηνών. Από τον τάφο VI, οι John Prag και Jonathan Musgrave «αποκατέστησαν» τα πρόσωπα δύο νεκρών «ηγεμόνων». Ο «πρίγκιπας της Ασίνης», σφραγίδες και χρυσά δαχτυλίδια με παραστάσεις λατρευτικών σκηνών, ειδώλια από το λατρευτικό κέντρο των Μυκηνών, κεφαλές πολεμιστών και λατρευτών από ελεφαντοστούν θα παρουσιαστούν σε αυτή την ενότητα.
 |
| Πιστό αντίγραφο χρυσής νεκρικής μάσκας «Αγαμέμνονα» από τον Ταφικό Κύκλο Α΄ των Μυκηνών, 16ος αιώνας π.Χ, Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκηνών (το πρωτότυπο εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Π 624α). |
Από τον ύστερο 15ο αι. χρονολογείται ο τάφος του Μυκηναίου «ηγεμόνα - πολεμιστή» στην Κυδωνιά Χανίων, με τον οπλισμό του και σφραγίδα.
Στην κυρίως Ελλάδα αναπτύσσονται διοικητικά, οικονομικά, στρατιωτικά, θρησκευτικά κέντρα, αρχεία πήλινων πινακίδων. Ο τάφος του πολεμιστή από τον Όλυμπο χρονολογείται στον 13ο αι. π.Χ. Στον 12ο αι. π.Χ. Στα χρόνια του Τρωϊκού πολέμου, χρονολογείται ο τάφος του Mυκηναίου πολεμιστή από την Αχαΐα.
3. Ήρωες και Αριστοκράτες
Από τα τέλη του 12ου αι. π.Χ. σημαντικά γεγονότα διαμορφώνουν τη μετάβαση από το ανάκτορο στην «πόλη-κράτος», τις μετακινήσεις ελληνικών φύλων, την ίδρυση αποικιών, νέων οικονομικών κέντρων και των συνεκτικών δεσμών του έθνους. Οι ήρωες του Ομήρου και οι αριστοκράτες αλληλοσυνδέονται με τους θεούς σε αυθύπαρκτη, δυνατή και κυρίαρχη ανθρώπινη μορφή με τεκτονική δομή.
Θα παρουσιαστούν μεταξύ άλλων η κεφαλή Ομήρου από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, η σκηνή της τύφλωσης του Πολύφημου, η «ταφή» του δειροτομηθέντος από την Ελεύθερνα.
Οι Μακεδόνες, οι Έλληνες του Βορρά ως απόγονοι του Ηρακλέους διατηρούν τις ομηρικού τύπου αντιλήψεις και την σκέψη, την κοινωνική οργάνωση και τις πολιτικές δομές, εμφανείς στον τρόπο που οργανώνεται ο αστικός χώρος. Η οργάνωση της Μακεδονικής αριστοκρατίας και της βασιλικής αυλής αντανακλά την ηρωική ιεραρχία γύρω από τον κεντρικό ήρωα του ομηρικού έπους.
Ο οπλισμός από ανδρικές ταφές από το αρχαϊκό νεκροταφείο του Αρχοντικού - κράνη με χρυσή προσωπίδα, ξίφος και αιχμή δόρατος- αντιπροσωπεύει την κοινωνική θέση της ντόπιας αριστοκρατίας, ενώ η χρυσοστόλιστη αρχόντισσα της Βοττιαίας δίνει το μέτρο των γυναικών της αριστοκρατίας στη Μακεδονία.
4. Αθλητές και Πανελλήνιοι Αγώνες.
«Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων». Το αγωνιστικό πνεύμα των Ελλήνων απεικονίζεται στην επιτύμβια στήλη του δισκοβόλου, σε χάλκινο δίσκο- ανάθημα αθλητή στο Ιερό του Διός στην Ολυμπία, στον παναθηναϊκό αμφορέα του Μουσείου Ναυπλίου με αγώνα ιπποδρομίας.
5. Κούροι και Κόραι.
Από τον 7ο αι. π.Χ. η εξέλιξη στον τρόπο απεικόνισης της ανθρώπινης μορφής είναι αξιοσημείωτη. Ο κούρος, ο γυμνός νέος άνδρας, θα στήνεται για πάνω από δύο αιώνες επιβλητικός στα ιερά ως «άγαλμα» για τον θεό ή ως ταφικό σήμα για τον θνητό. Οι κόρες θα στηθούν ως λαμπρές εικόνες της γυναικείας χάρης και σεμνότητας, στα ιερά των θεών και σε τάφους ως «σήματα».
Ο Κούρος από το Ιερό του Πτώου Βοιωτίας έρχεται από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών και η Κόρη, αρ. ευρ. 673, από το Μουσείο Ακροπόλεως.
6. Λεωνίδας, ο βασιλιάς της Σπάρτης.
 |
| Μαρμάρινη προτομή «Λεωνίδα», 480-470 π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης 3365 |
Γνώριμη μορφή από την περίοδο των Περσικών πολέμων ο θρυλικός βασιλιάς της Σπάρτης, ήρωας της μάχης των Θερμοπυλών (470 π.Χ). Οι αιχμές βελών από το πεδίο της μάχης των Θερμοπυλών προέρχονται από την μάχη των Θερμοπυλών.
7. Αθηναίοι και Δημοκρατία.
α. Η δομή και η λειτουργία της Αθηναϊκής Δημοκρατίας τεκμηριώνεται από επιγραφές, ανάγλυφα, όστρακα οστρακισμού, δικαστικές ψήφους και προπλάσματα από την Αγορά των Αθηναίων και σειρά αθηναϊκών νομισμάτων.
 |
| Μαρμάρινη κεφαλή γυναικείας μορφής, πιθανώς από μετώπη του Παρθενώνα, μέσα 5ου αιώνα π.Χ., Μουσείο Ακρόπολης 1309 |
β. Οι Αθηναίοι και τα επιτεύγματά τους στην Αρχιτεκτονική, την Γλυπτική, Ζωγραφική, Θέατρο, Ιστορία, Φιλοσοφία, Επιστήμες, Εκπαίδευση. Χαρακτηριστικά έργα είναι: Ο αυτοστεφανούμενος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, τμήμα ενεπίγραφου επικράνου από την Ακρόπολη, μαρμάρινο κεφάλι αθλητή και δύο κεφάλια πιθανώς από τις μετόπες του Παρθενώνα από το Μουσείο Ακροπόλεως, δύο επιτύμβιες στήλες από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, λευκή λήκυθος. Ο Σοφοκλής από το Αρχαιολογικό Μουσείο Άργους και τραγικά προσωπεία, πορτρέτα Πλάτωνος, Αριστοτέλους, Δημοσθένους που συνδέονται με το θέατρο, τη φιλοσοφία και τη ρητορική. Η ερυθρόμορφη υδρία του «ζωγράφου του Πηλέα» με παράσταση γυναικωνίτη από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
8. Φίλιππος Β΄ και Μέγας Αλέξανδρος.
Η πολιτική, στρατιωτική και οικονομική άνοδος των Μακεδόνων βασιλέων με τις συνέπειες στον τότε γνωστό κόσμο προβάλλεται με την παρουσίαση έργων πλαστικής, ζωγραφικής, κοσμηματοτεχνίας και τορευτικής από τα Αρχαιολογικά Μουσεία Θεσσαλονίκης, Αιγών και Πέλλας. Χαρακτηριστικά εκθέματα είναι αργυρά σκεύη από τον τάφο του Φιλίππου Β΄, χρυσό στεφάνι από τις Αιγές, το χρυσό μετάλλιο της Ολυμπιάδος, η γυναικεία ταφή Δερβενίου και η ανδρική ταφή Σταυρουπόλεως. Στην ενότητα κυριαρχεί η κεφαλή του Αλεξάνδρου από την Πέλλα.
9. Η αυγή ενός νέου κόσμου.
Η έκθεση των ελληνιστικών ειδωλίων από τα αρχαιολογικά Μουσεία Πέλλας και Βεροίας σηματοδοτεί την εποχή των βασιλείων, διαδόχων το Μ. Αλεξάνδρου.
Θα παρουσιαστούν συνολικά πεντακόσια σαράντα τρία αρχαία έργα μεγάλης αρχαιολογικής, καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας, πέντε προπλάσματα, δύο εκμαγεία, ένα αντίγραφο και δύο αναπλασμένα πρόσωπα, τα οποία προέρχονται από τις Εφορείες και τα Μουσεία. Συγκεκριμένα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Νομισματικό Μουσείο, το Επιγραφικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου και από το Μουσείο Ακροπόλεως.
Πηγή: Μ. Λοβέρδου, Το Βήμα
Δεν υπάρχουν σχόλια