Οι δέκα σημαντικότερες ανακαλύψεις του 2014 σύμφωνα με το Archaeology Magazine

Από την στιγμή της ανακάλυψης του μεγαλύτερου γνωστού Ελληνικού τάφου που ανακοινώθηκε τον περασμένο Αύγουστο, οι λάτρεις της αρχαιολ...

Από την στιγμή της ανακάλυψης του μεγαλύτερου γνωστού Ελληνικού τάφου που ανακοινώθηκε τον περασμένο Αύγουστο, οι λάτρεις της αρχαιολογίας σε όλο τον κόσμο περίμεναν με ανυπομονησία οποιαδήποτε είδηση από τον χώρο των ανασκαφών. Ο τάφος της Αμφίπολης, ο οποίος χρονολογείται στην εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η αρχαιολογία μπορεί να αιχμαλωτίσει τη φαντασία του κοινού και κέρδισε εύκολα μια θέση στο Top 10, των σημαντικότερων ανακαλύψεων του Archaeology Magazine για το 2014. 


Εξίσου εντυπωσιακή ήταν η ανακάλυψη, μετά από δεκαετίες ερευνών, ενός πλοίου που βυθίστηκε στα νερά της Αρκτικής στο σημερινό Καναδά σχεδόν πριν από 170 χρόνια, εξερευνώντας το Βορειοδυτικό Πέρασμα. Αυτό το εύρημα κρίθηκε τόσο βαρυσήμαντο ώστε ο Πρωθυπουργός του Καναδά, Stephen Harper πήρε την ευθύνη να κάνει την επίσημη ανακοίνωση. 

Οι αρχαιολόγοι εργάστηκαν επίσης σκληρά και στο εργαστήριο προσπαθώντας να δημιουργήσουν γνώση από περιορισμένα στοιχεία. Η ανάλυση των ταφικών σαβάνων έδειξε ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ασκούταν στη τέχνη της μουμιοποίησης πολύ νωρίτερα από ότι γνωρίζαμε. Το γενετικό υλικό από σκελετό που βρέθηκε σε υποβρύχια σπηλιά στο Μεξικό βοήθησε στο να αποκαλυφθεί η σχέση μεταξύ των πρώτων ανθρώπων που έφθασαν στην Αμερική και των σύγχρονων ιθαγενών Αμερικανών. Μια έξυπνη προσέγγιση επίσης, για την ερμηνεία του γονιδιώματος του Νεάντερταλ αποκάλυψε παράγοντες πέρα από τον πρώτο γενετικό κώδικα που εξηγούν τον τρόπο που διέφεραν από τους σύγχρονους ανθρώπους.

Τα φετινά ευρήματα καλύπτουν όλο τον κόσμο και δεκάδες χιλιάδες χρόνια, αλλά ενωμένα αποδεικνύουν την ικανότητα της αρχαιολογίας να αποκαλύπτει κρυμμένες αλήθειες. Τι καλύτερο παράδειγμα από την αποκάλυψη μέσω τεχνολογιών τηλεπισκόπησης ότι το Stonehenge περιβάλλεται από χιλιάδες άγνωστα αρχαιολογικά χαρακτηριστικά της Νεολιθικής περιόδου; Οι ανακαλύψεις σε αυτή την λίστα μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχει πάντα περισσότερα που μένουν να μάθουμε για το παρελθόν μας.

Κάτω από το Stonehenge

Οι έρευνες τηλεπισκόπησης έχουν αποκαλύψει μια μεγάλη σειρά αρχαιολογικών στοιχείων στην περιοχή γύρω από το Stonehenge, καθιστώντας σαφές ότι αποτελούσε μέρος ενός ευρύτερου τελετουργικού τοπίου στο οποίο περιλαμβάνονται μνημεία, ιερά, ταφικά μνημεία και λάκκοι.

Δεν φτάνει που το Stonehenge είναι αρκετά εντυπωσιακό από μόνο του ως μνημείο, μια άνευ προηγουμένου ψηφιακή έρευνα, που συνδύασε τεχνολογίες εναέριας σάρωσης με λέιζερ, ραντάρ εδάφους και άλλων γεωφυσικών και τηλεπισκοπικών τεχνολογιών, αποκάλυψε ότι το ηλικίας 5.000 ετών, λίθινο μνημείο αποτελούσε μέρους ενός ευρύτερου τελετουργικού τοπίου της Νεολιθικής περιόδου. Η έρευνα που παρουσιάστηκε στο British Science Festival τον Σεπτέμβριο, αποκάλυψε δεκαεπτά (17) νέα μνημεία και χιλιάδες – μέχρι στιγμής – ανερμήνευτα αρχαιολογικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένων μικρών ιερών, ταφικών τύμβων και τεράστιων λάκκων, σε όλη σχεδόν την έκταση του Salisbury Plain (συνολικής έκτασης 5 τετραγωνικών μιλίων).

Η έρευνα παρέχει επίσης νέες πληροφορίες σε ήδη τεκμηριωμένα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, η γεωφυσική έρευνα του «Cursus» - ένα μακρύ ανάχωμα, μήκους 3 χιλιομέτρων περίπου βόρεια του Stonehenge  - εντόπισε δύο μεγάλους λάκκους που ευθυγραμμίζονται αστρονομικά με το Stonehenge, μαζί με μια σειρά κενών στο έδαφος. «Οι λάκκοι δείχνουν πώς το Cursus, που κατασκευάστηκε 400 χρόνια νωρίτερα από το Stonehenge, επηρέασε την τοποθέτηση των μόνιμων λίθων», εξηγεί ο Vincent Gaffney του πανεπιστημίου του Bradford. «Πιστεύουμε ότι τα κενά στο Cursus θα καθοδηγούσαν την μετακίνηση των ανθρώπων προς το Stonehenge , σε αντίθεση με την επικρατούσα αντίληψη ότι λίγοι άνθρωποι πλησίαζαν τους λίθους του μνημείου». Περαιτέρω, τηλεπισκόπικες έρευνες  στα Τείχη του Durrington  - ένα  τελετουργικό μνημείο μήκους 1,5 χιλιομέτρου περίπου κοντά στο Stonehenge - αποκάλυψε ότι χρησιμοποιούταν για να συνδεθεί με εξήντα (60) τεράστιους λίθους, μερικούς από τους οποίους μπορεί σήμερα να βρίσκονται σε βαθύτερα στρώματα. «Στο παρελθόν είχαμε αυτή την ιδέα ότι το Stonehenge βρισκόταν σε απόλυτη απομόνωση, αλλά δεν ισχύει», λέει ο Gaffney. «Είναι τεράστιο».

Ο Θησαυρός του Seaton Down

Αυτός ο γιγάντιος θησαυρός από 22.000 ρωμαϊκά νομίσματα
ανακαλύφθηκε στη νοτιοδυτική Αγγλία και θάφτηκε πιθανότατα στη δεκαετία του 340 μ.Χ..

Ένας από τους μεγαλύτερους θησαυρούς ρωμαϊκών νομισμάτων που βρέθηκε ποτέ ήρθε στο φως από έναν ερασιτέχνη χρησιμοποιώντας μεταλλικό ανιχνευτή στη νοτιοδυτική Αγγλία. Ο Θησαυρός του Seaton Down, όπως ονομάστηκε αποτελείται από 22.000 νομίσματα, που χρονολογούνται από το 260 μ.Χ. μέχρι το 340 μ.Χ.. Σύμφωνα με τον Vincent Drost, νομισματολόγο του Βρετανικού Μουσείου που ερεύνησε τα νομίσματα, ο θησαυρός μπορεί να αντιπροσωπεύει τις ιδιωτικές αποταμιεύσεις ενός ατόμου, μιας εμπορικής συναλλαγής ή τους μισθούς ενός στρατιώτη.

Παρά το αξιοσημείωτο μέγεθος του θησαυρού, αποτελείται αποκλειστικά από χαμηλής αξίας nummi νομίσματα, καθιστώντας την αξία του συνόλου της συλλογής ισοδύναμη μερικών χρυσών σολίδων. Παρ 'όλα αυτά, κατά πάσα πιθανότητα θα αποδειχθεί πολύτιμος για τους ερευνητές. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο Θησαυρός του Seaton Down θάφτηκε στη δεκαετία του 340 μ.Χ, κατά τη διάρκεια διοίκησης των συναυτοκρατόρων Κωνστάντιο Β’ και Κώνστα. «Μια λεπτομερής μελέτη των νομισμάτων θα παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά των Κωνσταντίνιων νομισμάτων καθώς και της χρήσης τους και προμήθειας τους στην Βρετανία στα μέσα του 4ου αιώνα», λέει ο Drost.

Ο μεγαλύτερος τάφος της Ελλάδας

Η είσοδος προς το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης πλαισιώνεται
από δύο εξαιρετικά καλά διατηρημένες σφίγγες που κάθονται πάνω από τη πόρτα.

Πριν από τέσσερις δεκαετίες, μετά την ανακάλυψη εκατοντάδων τάφων στην αρχαία ελληνική πόλη της Αμφίπολης, περίπου 97 χιλιόμετρα βόρεια της Θεσσαλονίκης, ο Δημήτρης Λαζαρίδης έστρεψε την προσοχή του σε ένα τεράστιο ανάχωμα που ονομάζεται «λόφος Καστά», στον οποίο πίστευε ότι περιείχε ένα τάφο ή ταφικό μνημείο τεράστιας σημασίας. Η εργασία του Λαζαρίδη σύντομα τον έστρεψε αλλού, και οι αρχαιολόγοι δεν επέστρεψαν στον λόφο Καστά μέχρι το 2012, όταν άρχισαν να αποκαλύπτουν τα 458 μέτρα μαρμάρινων και ασβεστολιθικών τοίχων που περικυκλώνουν το ανάχωμα. Το περασμένο καλοκαίρι η ομάδα βρήκε την είσοδο στο μνημείο που ο Λαζαρίδης υποπτευόταν ότι βρισκόταν εκεί από την αρχή. 

Οι εργασίες στην περιοχή είναι σε εξέλιξη, αλλά μέχρι στιγμής, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια μεγάλη είσοδο να φρουρείται από μαρμάρινες σφίγγες και τρεις ξεχωριστούς θαλάμους. Ο πρώτος είναι επενδεδυμένος με λευκό μάρμαρο και περιέχει ένα ζευγάρι Καρυάτιδων να στέκονται σε ύψος 3 μέτρων περίπου. Το δάπεδο του δεύτερου θαλάμου είναι καλυμμένο με ψηφιδωτό του θεού Πλούτωνα να απαγάγει την Περσεφόνη. Και στον τρίτο θάλαμο, μέσω μιας μαρμάρινης πόρτας, βρέθηκε τάφος ανοιγμένος με σκελετικά κατάλοιπα. Ο τάφος χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ., όταν η Αμφίπολη ήταν μια σημαντική πόλη του Μακεδονικού βασιλείου στην Ελλάδα.

Οι απαρχές του Βουδισμού

Η ανασκαφή σε ένα ενεργό βουδιστικό ιερό του Νεπάλ έχει αποκαλύψει μια ξύλινη κατασκευή που χρονολογείται γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ.. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι το παλαιότερο
γνωστό βουδιστικό ιερό του κόσμου.

Οι ανασκαφές στο Lumbini του Νεπάλ έχουν αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με τα πρώτα χρόνια του βουδισμού που δεν είχαν μέχρι στιγμής κατανοηθεί. Σύμφωνα με την παράδοση, το Lumbini είναι ο τόπος όπου η Maya Devi γέννησε τον Siddhartha Gautama, ο οποίος έγινε ένας τιμώμενος σοφός, γνωστός και ως Βούδας. Πολλά αρχαία βουδιστικά ιερά χρονολογούνται στο Νόμο του Ashoka τον 3ο αιώνα π.Χ., ενός αυτοκράτορα της δυναστείας Mauryan που ήταν το κλειδί για την πρώιμη εξάπλωση του Βουδισμού. Κάτω από τα ερείπια των ναών των Mauryan στο Lumbini, οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν στοιχεία παλαιότερου ξύλινου κτίσματος, πάνω στο οποίο κτίσθηκαν μετέπειτα όλοι  οι υπόλοιποι ναοί. Χρονολογείται γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ., και οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Robin Coningham του πανεπιστημίου του Durham, πιστεύουν ότι αυτό είναι το παλαιότερο βουδιστικό ιερό του κόσμου. Αυτή η πρώιμη ημερομηνία μπορεί επίσης να βοηθήσει τη συζήτηση που έχει αναπτυχθεί γύρω από την περίοδο που έζησε ο Βούδας. Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε στη μέση ενός ενεργού ιερού, με μοναχούς και προσκυνητές να προσεύχονται και να φωνάζουν τη ώρα που οι αρχαιολόγοι εργάζονταν από κάτω.

Αποκωδικοποιώντας την Γενετική των Νεάντερταλ

Το μυστικό για τις διαφορές μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ φαίνεται να έχει να κάνει τόσο με ποια γονίδια ενεργοποιούνται και ποια απενεργοποιούνται όπως συμβαίνει με τις διαφορές στον πρώτο γενετικό κώδικα.

Το πρώτο σχέδιο της αλληλουχίας του γονιδιώματος του Νεάντερταλ δημοσιεύθηκε το 2010. Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι θα μας έλεγε όλα όσα χρειαζόμαστε να ξέρουμε για τις γενετικές διαφορές μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπων και των πιο κοντινών εξελικτικά ξαδέλφων μας. Αλλά τελικά, ο πρώτος γενετικός κώδικας είναι μόνο η μισή ιστορία. Εξίσου σημαντική είναι η επιγενετική – εκείνα τα χαρακτηριστικά του γονιδιώματος που καθορίζουν ποια γονίδια είναι ενεργά και ποια ανενεργά – παράγοντες που μπορούν με τη σειρά τους να έχουν δραματικές επιπτώσεις στα χαρακτηριστικά του.

Τώρα, οι ερευνητές από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και το Ινστιτούτο Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία, όπου πραγματοποιήθηκε η αρχική αλληλουχία, βρήκαν έναν έξυπνο τρόπο για να διερευνήσουν την επιγενετική των Νεάντερταλ. Τα ευρήματά τους έχουν παράσχει δελεαστικές ενδείξεις για το πώς τα σώματα και τα μυαλά των σύγχρονων ανθρώπων έχουν εξελιχθεί από τη διάσπαση του Νεάντερταλ αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια πριν. Οι συνήθεις μέθοδοι για τον προσδιορισμό του κατά πόσον τα γονίδια είναι ενεργά ή ανενεργά είναι ιδιαίτερα καταστρεπτική και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σπάνιο γενετικό υλικό των Νεάντερταλ. Αντ 'αυτού, οι ερευνητές κατόρθωσαν να ανιχνεύσουν αποκαλυπτικά σημάδια επιγενετικών στο γονιδίωμα του Νεάντερταλ βασιζόμενοι στην αντίληψη ότι ορισμένα τμήματα του αρχαίου DNA τείνουν να παρερμηνευτούν σε διακριτικό τρόπο από τον προσδιορισμό της αλληλουχίας DNA.

Αυτή η ανάγνωση της επιγενετικής των Νεάντερταλ παρήγαγε μια σειρά νέων αποτελεσμάτων. Δύο γονίδια που εμπλέκονται στον καθορισμό του σχήματος του σώματος αποδείχθηκε ότι είναι εξαιρετικά αδρανοποιημένα στους Νεάντερταλ και άκρως ενεργοποιημένα στον σύγχρονο άνθρωπο. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί οι Νεάντερταλ έχουν παχύτερα χέρια, ευρύτερα γόνατα και αγκώνα, και μικρότερα άκρα. «Αυτά τα γονίδια είναι πανομοιότυπα μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ», λέει ο Liran Carmel του Εβραϊκού Πανεπιστημίου. «Έτσι είμαστε πεπεισμένοι ότι έχουμε βρεθεί σε μια περιοχή όπου μόνο η επιγενετική είναι διαφορετική».

Πολλά γονίδια που συνδέονται με ασθένειες, ιδίως ψυχιατρικές και νευρολογικές διαταραχές όπως η νόσος του Alzheimer, ο αυτισμός και η σχιζοφρένεια, φαίνεται επίσης να έχουν ενεργοποιηθεί στους σύγχρονους ανθρώπους, αλλά όχι στους Νεάντερταλ. 

Ο Καναδάς βρίσκει τον Έρεβο

Ένα πλοίο που ξεκίνησε από την Αγγλία το 1845 στην εξερεύνηση του Βορειοδυτικού Περάσματος βρέθηκε τελικά στην καναδική Αρκτική μετά από προσπάθειες δεκαετιών.

Σπάνιες είναι οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις που ανακοινώθηκαν από έναν αρχηγό κράτους. Αλλά η ανακάλυψη ενός ναυαγίου στα ψυχρά ύδατα της Αρκτικής ανακοινώθηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό του Καναδά, Stephen Harper το Σεπτέμβριο. «Είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι η φετινή Victoria Strait Expedition έλυσε ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Καναδά», δήλωσε ο Harper συμπληρώνοντας ότι, «με την ανακάλυψη ενός εκ των δύο πλοίων που ανήκουν στην Εκστρατεία Franklin που χάθηκαν το 1846».

Ο Sir John Franklin διέταξε τα δύο πλοία – HMS Έρεβος και Τρόμος – που απέπλευσαν από την Αγγλία, τον Μάιο του 1845 για να εξερευνήσουν το Βορειοδυτικό Πέρασμα. Τα πλοία εξαφανίστηκαν χωρίς κανένα ίχνος, γεγονός που οδήγησε σε αναζητήσεις τριών δεκαετιών σε στεριά και θάλασσα. Οι αναζητήσεις αυτές οδήγησαν στην ανακάλυψη διάφορων πλοίων, συμπεριλαμβανομένου του HMS Investigator, που βρέθηκε το 2010. 

Εικόνα του χαμένου πλοίου από το sonar.

Τρεις εβδομάδες μετά την ανακοίνωση, οι αρχαιολόγοι επιβεβαίωσαν ότι το πλοίο είναι ο Έρεβος, αυτό που είχε ως αρχηγό τον ίδιο τον Franklin και ανέφεραν ότι βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση. Η ανακάλυψη αυτή είναι κάτι περισσότερο από τη λύση ενός μυστηρίου: ο Harper συνδέει το ναυάγιο με την αξίωση κυριαρχικών δικαιωμάτων του Καναδά σε μεγάλες περιοχές της Αρκτικής, μαζί φυσικά με τα αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών που φαίνεται να κατέχουν.

Η βυθισμένη Βυζαντινή Βασιλική

Τα ερείπια μιας βασιλικής που χρονολογείται στον 5ο αιώνα βρέθηκαν κάτω από τα νερά της λίμνης Iznik
λίγο έξω από την ακτή της αρχαίας πόλης της Νίκαιας.

Η αρχαία πόλη της Νίκαιας, σε απόσταση 160 χιλιομέτρων από την Κωνσταντινούπολη, στις όχθες της λίμνης Iznik στη Τουρκία, δεν είναι άγνωστη. Έτσι, ο αρχαιολόγος Mustafa Sahin έπαθε σοκ όταν σε μια εναέρια έρευνα ρουτίνας της λίμνης ανακάλυψε τα ίχνη μιας βασιλικής του 5ου αιώνα. «Δεν πίστευα στα μάτια μου όταν την είδα κάτω από το ελικόπτερο», αναφέρει ο Sahin. «Σκέφτηκα, «πώς δεν έχει ενημερώσει κανείς για αυτά τα ερείπια;»». Η περιοχή είναι πλέον πλακόστρωτη προκειμένου να κατασκευαστεί ένα υποβρύχιο αρχαιολογικό μουσείο.

Περισσότερα μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ.

Μουμιοποίηση πριν τους Φαραώ

Το λινό που χρησιμοποιήθηκε για να τυλιχθεί ο νεκρός στην Αίγυπτο πριν από 6.000 χρόνια
ήταν εμποτισμένο με ένα μείγμα ουσιών, παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιήθηκε
στην τέχνη της μουμιοποίησης 3000 χρόνια αργότερα.

Η ανάλυση των ταφικών περιτυλιγμάτων που έχουν αποθηκευτεί στο Μουσείο του Bolton στη Βρετανία από το 1930 απέδειξε ότι οι Αιγύπτιοι έφτιαχναν συνταγές για την ταρίχευση των νεκρών ήδη από το 4300 π.Χ. - 1.500 χρόνια νωρίτερα από ό, τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα. Οι λινές συσκευασίες ταρίχευσης προέρχονται από τα νεκροταφεία της περιοχής Badari της Άνω Αιγύπτου και χρονολογούνται πολύ πριν από την έναρξη της κυριαρχίας των Φαραώ.

Ο Stephen Buckley, αρχαιολόγος χημικός στο πανεπιστήμιο του York, διαπίστωσε ότι τα περιτυλίγματα είχαν διαποτιστεί με ένα μείγμα ρητίνης πεύκου, αρωματικού φυτικού εκχυλίσματος, φυτικού κόμμι ή σακχάρου, φυτικού ελαίου ή λίπους και μιας φυσικής πηγής πετρελαίου. «Οι συνταγές που χρησιμοποιήθηκαν ήταν ουσιαστικά οι ίδιες συνταγές ταρίχευσης που χρησιμοποιήθηκαν 3.000 χρόνια αργότερα», λέει ο Buckley, «όταν η τέχνη της μουμιοποίησης ήταν στο αποκορύφωμά της». Η ανάλυση του Buckley αποκάλυψε επίσης ότι οι πρώτοι Αιγύπτιοι αποτελούσαν μέρος μιας μεγάλης εμβέλειας εμπορικού δικτύου. Η χημική υπογραφή του ελαίου από πεύκο στο μίγμα της ταρίχευσης υποδεικνύει ότι η πιο κοντινή πηγή του θα βρισκόταν στη σημερινή Τουρκία.

Περιέργως, τα πρώτα περιτυλίγματα περιλαμβάνουν χημικά συστατικά που χαρακτηρίζουν τα σφουγγάρια της θάλασσας. Ο Buckley υποστηρίζει ότι τα σφουγγάρια μπορεί να έχουν συμπεριληφθεί στη συνταγή, επειδή έχουν την ικανότητα να αναγεννηθούν μετά την αφαίρεση μέρους τους, και οι Αιγύπτιοι πιθανόν να το είχαν παρατηρήσει. Η αναγέννηση ήταν ο στόχος της μουμιοποίησης στην φαραωνική περίοδο, και φαίνεται ότι ήταν και σε παλαιότερες εποχές.

Είναι ενδιαφέρον ότι, αυτές οι πρώτες απόπειρες μουμιοποίησης γίνονται μόνο στις περιοχές του κεφαλιού, των χεριών και των ποδιών. Αργότερα, για να βελτιωθεί η διατήρηση, έγινε συνήθης η πρακτική της περιτύλιξης ολόκληρου του σώματος μετά την αφαίρεση των εσωτερικών οργάνων και με την πρόσθεση Νάτρον, ενός άλατος που βοηθούσε να στεγνώσουν τα κατάλοιπα.

Το Κάστρο του Bluetooth

Ένα φρούριο των Βίκινγκς που ανακαλύφθηκε πρόσφατα ίσως να ανήκε στον Harald "Bluetooth" Gormsson,
τον πρώτο βασιλιά της Δανίας.

Σε ένα χωράφι νοτιοδυτικά της Κοπεγχάγης, κάτω από μια σχεδόν ανεπαίσθητη κατωφέρεια, βρίσκεται ό,τι έχει απομείνει από ένα φρούριο που ίσως κατασκευάστηκε από τον Harald "Bluetooth" Gormsson, έναν Βίκινγκ πολεμιστή του 10ου αιώνα, ο οποίος ήταν και ο πρώτος βασιλιάς της Δανίας. Αυτό είναι το πρώτο  φρούριο τέτοιου είδους που έχει βρεθεί στη χώρα εδώ και εξήντα (60) χρόνια. Οι αρχαιολόγοι χρησιμοποίησαν μεθόδους τηλεπισκόπησης για να προσδιορίσουν τα 145 μέτρα ευρείας κυκλικής κατασκευής μαζί με κτίρια και λάκκους, μέσα και γύρω από αυτό. Επίσης, βρέθηκαν οι δύο πύλες του κάστρου μαζί με καμένη ξυλεία, στοιχείο που υποδηλώνει ότι το φρούριο είχε δεχτεί επίθεση. Είναι επίσης πιθανό να κάηκαν οι πύλες του όταν πλέον δεν χρειάζονταν.  

Υπάρχουν τέσσερα άλλα γνωστά κάστρα των Βίκινγκς στη Δανία, που χρονολογούνται γύρω στο 981 μ.Χ., κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Bluetooth, και όλα έχουν την ίδια διάταξη. Αυτό και μόνο παρέχει μια νέα ευκαιρία να μάθουμε για την περίοδο βασιλείας του Bluetooth που εκχριστιάνισε τη Δανία και συγκρότησε μια εθνική κυβέρνηση. «Ήταν μια καταπληκτική χρονική στιγμή», λέει η Nanna Holm του Danish Castle Center. «Ήταν τότε που  γίναμε αυτό που είμαστε σήμερα».

Naia - η 13.000 ετών πρώτη Αμερικανίδα

Η ανακάλυψη το 1996, σκελετικών καταλοίπων ηλικίας 9.000 ετών ενός κυνηγού  - γνωστού ως ο «Άνδρας του Kennewick» – κοντά στα σύνορα Ουάσιγκτον-Όρεγκον των ΗΠΑ αποτέλεσε ένα ενδιαφέρον παζλ για τους αρχαιολόγους  που μελετούν την εποίκηση της Αμερικής. Ενώ ήταν σαφέστατα ένας πρώιμος αμερικανός, είχε  μεγαλύτερο κρανίο και στενότερο πρόσωπο που προβάλλεται πιο μπροστά από εκείνα των σύγχρονων ιθαγενών Αμερικανών. Αυτές οι φυσικές διαφορές οδήγησαν τους επιστήμονες να αναρωτιούνται αν ήταν άμεσος πρόγονος των σύγχρονων ιθαγενών Αμερικανών ή εάν μια διαφορετική ομάδα ανθρώπων μετανάστευσαν στην Αμερική και από αυτή προήλθαν οι σύγχρονοι ιθαγενείς Αμερικανοί.

Η απάντηση ίσως θα μπορούσε να είχε βρεθεί σε μια τάφρο, βάθους 45 μέτρων περίπου, γεμάτη με νερό γνωστή ως Hoyo Negro («μαύρη τρύπα») σε ένα υποβρύχιο σύστημα σπηλιών στο Yucatán του Μεξικού. Εκεί, το 2007, οι δύτες βρήκαν, σχεδόν άθικτο, τον σκελετό ενός κοριτσιού ηλικίας 15 έως 16 ετών που ονομάσθηκε Naia. Το όνομά της το εμπνεύστηκαν από την ελληνική νύμφη του νερού. Φέτος, οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι αποκάλυψαν τα σκελετικά κατάλοιπα της Naia.

Πολλαπλές μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν για την χρονολόγηση των δοντιών και των οστών της, οι οποίες έδειξαν ότι έζησε μεταξύ 12.000 και 13.000 ετών, καθιστώντας την ένα από τους πρώτους ανθρώπους που έχουν βρεθεί ποτέ στην Αμερική. Η ανάλυση του μιτοχονδριακού DNA της, το οποίο περνά από τη μητέρα στο παιδί, δείχνει ότι είχε έναν σχηματισμό γονιδίων που είναι κοινός μεταξύ των σύγχρονων ιθαγενών Αμερικανών. Η κατασκευή του κρανίου της είναι επίσης παρόμοια με εκείνη του «Άνδρα από τον Kennewick».

«Έχει τα φυσικά χαρακτηριστικά που περιμένουμε να δούμε σε Παλαιοαμερικανούς, και οι γενετιστές αναφέρουν ότι η Naia και οι σύγχρονοι ιθαγενείς Αμερικανοί έχουν κοινή καταγωγή», λέει ο James Chatters, αρχαιολόγος που έχει μελετήσει την Naia και τον «Άνδρα από το Kennewick». 

Αυτοί οι δύο αρχαίοι Αμερικανοί – και οι σύγχρονοι Ιθαγενείς Αμερικανοί – μπορεί πιθανώς να προέρχονται από την ίδια πληθυσμιακή πηγή, μια ομάδα που θεωρείται ότι είχε απομονωθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια στην Beringia, μια περιοχή που κάποτε συνέδεε την Ασία με την Αμερική. Οι ερευνητές πιστεύουν τώρα ότι οι προσαρμογές των τελευταίων 13.000 ετών στην Αμερική προκάλεσε αλλαγές στην εμφάνιση, με αποτέλεσμα τα χαρακτηριστικά που βλέπουμε συνήθως μεταξύ των σημερινών ιθαγενών Αμερικανών.


Πηγή: Archaeology Magazine