Αγόρασε προτομή για 34,99$ και τελικά ήταν από την αρχαία Ρώμη

Μαρμάρινη ανδρική προτομή, Ρωμαίος, τέλη 1ου αιώνα π.Χ.-αρχές 1ου αιώνα μ.Χ.  [Credit:  Bavarian Administration of State-Owned Palaces, Gard...

Μαρμάρινη ανδρική προτομή, Ρωμαίος, τέλη 1ου αιώνα π.Χ.-αρχές 1ου αιώνα μ.Χ. [Credit: Bavarian Administration of State-Owned Palaces, Gardens and Lakes].

Ψάχνοντας κάτι να αγοράσει σε κατάστημα στο Όστιν του Τέξας, το 2018, η Λόρα Γιανγκ εντόπισε μια προτομή. Ήταν ακουμπισμένη στο πάτωμα, δίπλα σε ένα τραπέζι και κόστιζε 34,99 δολάρια. Τελικά, αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για αρχαία ρωμαϊκή προτομή. 

Το πώς έφτασε στο Τέξας παραμένει ένα μυστήριο. Η προτομή χρονολογείται από τα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ. ή τις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ., ενώ ήταν στη συλλογή έργων τέχνης ενός Βαυαρού βασιλιά από τον 19ο αιώνα, μέχρι τη στιγμή που εκλάπη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πιο πιθανό θεωρείται το σενάριο να πήρε την προτομή κάποιος Αμερικανός στρατιώτης, μετά τον βομβαρδισμό της βίλας του Βαυαρού από τις συμμαχικές δυνάμεις. 

Η Λόρα Γιανγκ είχε τα τελευταία 3,5 χρόνια την προτομή στο σαλόνι της και της είχε δώσει το όνομα «Ντένις Ρέινολντς», από την κωμική σειρά «It’s Always Sunny in Philadelphia». Όπως εκείνος ο ματαιόδοξος και νάρκισσος χαρακτήρας, η μαρμάρινη προτομή «ήταν ένας πολύ δύσκολος, ψυχρός, απόμακρος, χωρίς συναισθήματα άνδρας που μου προκάλεσε κάποια προβλήματα», λέει. 

Όταν η έμπορος αντικών εντόπισε την προτομή, ήξερε ότι ήταν πιθανότατα πολύτιμη. «Την έβγαλα έξω στο φως. Είχε ραγίσματα στη βάση. Είχε ξεκάθαρες επισκευές. Φαινόταν παλιά. Έχω πάει σε μουσεία, έχω δει ρωμαϊκά κεφάλια παλιότερα». Έκανε μια αναζήτηση για φωτογραφίες ρωμαϊκών προτομών στο Google και «έμοιαζαν πολύ με τον δικό μου τύπο». 

Μεταφορά της μαρμάρινης ανδρικής προτομής στο σπίτι μετά την αγορά της από ένα κατάστημα Goodwill στο Ώστιν. [Credit:  Laura Young].

Αφού έφυγε με την προτομή, δένοντάς την στη θέση του συνοδηγού με τη ζώνη, επικοινώνησε με οίκους δημοπρασιών, τον Bonhams και τον Sotheby’s. Αμφότεροι επιβεβαίωσαν ότι το προαίσθημά της ήταν σωστό. Η προτομή ήταν από την αρχαία Ρώμη. Όμως η μετέπειτα έρευνα, που επικυρώθηκε από τη βαυαρική κυβέρνηση, επιβεβαίωσε ότι η Γιανγκ δεν μπορούσε να πουλήσει το κομμάτι. 

Κάποια στιγμή πριν από το 1833 η προτομή αποκτήθηκε από τον Λουδοβίκο Α’, που την είχε τοποθετήσει στην αυλή του Pompejanum, ένα αντίγραφο ρωμαϊκής βίλας της Πομπηίας στη βαυαρική πόλη Ασάφενμπουργκ, σύμφωνα με τη δικηγόρο της Γιανγκ. 

Η βίλα υπέστη μεγάλες καταστροφές από βομβαρδισμούς των συμμάχων το 1944 και το 1945 και παρότι κάποια από τα αντικείμενα που βρίσκονταν εκεί διασώθηκαν, άλλα εξαφανίστηκαν. Επειδή η προτομή κατέληξε στο Τέξας, είναι πιθανό κάποιος Αμερικανός στρατιώτης είτε να την έκλεψε είτε να την αντάλλαξε μετά τον πόλεμο, σύμφωνα με τη δικηγόρο. 

Συντρίμμια της αυλής του Pompejanum μετά τον βομβαρδισμό του Aschaffenburg το 1944. [Credit: Bavarian Administration of State-Owned Palaces, Gardens and Lakes].

Αυτό σήμαινε ότι η Γιανγκ δεν ήταν η νόμιμη ιδιοκτήτρια, επειδή η Γερμανία ποτέ της πούλησε την προτομή. «Δεν μπορούσα να την πουλήσω ούτε να την κρατήσω. Είναι τουλάχιστον γλυκόπικρο. Αλλά η κλοπή έργων τέχνης, η λεηλασία, είναι ένα έγκλημα πολέμου. Δεν μπορώ να είμαι μέρος αυτού», λέει. Έτσι, συμφώνησε να στείλει στη Βαυαρία την προτομή. Σε αντάλλαγμα θα λάβει ένα «μικρό ποσό» ως εύρετρα, το οποίο δεν αποκάλυψε. 

Πριν από αυτό, έως τον Μάιο του 2023 η προτομή θα εκτίθεται στο μουσείο τέχνης του Σαν Αντόνιο, κάτι σημαντικό για την Γιανγκ. «Ήταν κρυμμένη για 70-80 χρόνια. Πιστεύω ότι της αξίζει κάποια προσοχή», εξήγησε. 

Πλέον, στο σπίτι της έχει ένα αντίγραφο της προτομής στο σαλόνι της. «Είναι λίγο δύσκολο, γιατί πιθανότατα ήταν το πιο συναρπαστικό αντικείμενο που θα βρω ποτέ και τελείωσε. Αλλά πάντα υπάρχει κάτι άλλο να βρεις. Αν είσαι έμπορος αντικών, πάντα υπάρχει κάτι άλλο», καταλήγει. 

Πηγή: LiFO, με πληροφορίες από NYT, The Art Newspaper