Αποκρυπτογραφήθηκε αρχαίο σύστημα γραφής 4.000 ετών

Το όνομα Kutik-Inshushinak γραμμένο στη Γραμμική Ελαμίτη. Από το 2240 π.Χ. έως το 2220 π.Χ. περίπου, ο Kutik-Inshushinak ήταν βασιλιάς του Ε...

Το όνομα Kutik-Inshushinak γραμμένο στη Γραμμική Ελαμίτη. Από το 2240 π.Χ. έως το 2220 π.Χ. περίπου, ο Kutik-Inshushinak ήταν βασιλιάς του Ελάμ και ο τελευταίος από τη δυναστεία των Awan. [Credit: Shim Harno via Alamy]

Ερευνητές κατάφεραν επιτέλους να αποκρυπτογραφήσουν την Γραμμική Ελαμίτη, ένα αρχαίο σύστημα γραφής που χρησιμοποιήθηκε στο σημερινό νότιο Ιράν ανάμεσα στο 2.300 και 1.800 π.Χ. 

Είναι το παλαιότερο γνωστό αμιγώς φωνογραφικό σύστημα γραφής. Χρησιμοποιήθηκε ταυτόχρονα με την Ελαμιτική σφηνοειδή γραφή και καταγράφει την Ελαμιτική γλώσσα.

Σήμερα, επιβιώνουν μόλις 40 αρχαία κείμενα από αυτή τη γραφή, κάνοντας δύσκολη την αποκωδικοποίησή τους. Ωστόσο η ανάλυση οχτώ επιγραφών σε ασημένια δοχεία ήταν το κλειδί, , σύμφωνα με μια εργασία που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο στο Γερμανικό περιοδικό Zeitschrift für Assyriologie und Vorderasiatische Archäologie.

Στο παρελθόν, άλλες ερευνητικές ομάδες είχαν αποκωδικοποιήσει διαφορετικές επιγραφές Γραμμικής Ελαμίτης. Οι συγγραφείς της νέας μελέτης βασίστηκαν σε αυτές τις εργασίες συγκρίνοντας το σύστημα γραφής στις οκτώ γραμμικές ελαμίτες επιγραφές με σφηνοειδή κείμενα (μια ήδη αποκρυπτογραφημένη γραφή που χρησιμοποιείται στη σημερινή Μέση Ανατολή) που χρονολογούνται περίπου στην ίδια χρονική περίοδο και πιθανότατα περιέχουν τα ονόματα των ίδιων ηγεμόνων και τους τίτλους τους.

Αυτό το τμήμα αγγείου με κεφάλι ταύρου προέρχεται από τα Σούσα και χρονολογείται πριν από περίπου 4.000 χρόνια. Ο Γραμμικός Ελαμίτης χρησιμοποιήθηκε στον ίδιο χρόνο και τόπο. [Credit: Metropolitan Museum of Art]

Η ομάδα καθόρισε τι σήμαιναν πολλά άλλα νέα «γράμματα», έγραψε η ομάδα.

Συγκρίνοντας τη γραφή των δοχείων με προηγούμενες αποκωδικοποιημένες επιγραφές, η ομάδα κατάφερε να εξηγήσει αρκετά σύμβολα και μόλις το 3.7% αυτών παραμένουν έως τώρα άγνωστα. Υπάρχουν περισσότερα από 300 γραμμικά «γράμματα» Ελαμίτη που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς ήχους, όπως ένα «γράμμα» σε σχήμα ημισελήνου που ακούγεται σαν «πα», έγραψε η ομάδα στην δημοσίευσή της.

Ένα σύντομο μεταφρασμένο κείμενο αναφέρει: “Ο Puzur-Susinak, ο βασιλιάς των Awan, η Insusinak (μία θεότητα) τον αγαπάει”, ενώ προειδοποιεί ότι οποιοσδήποτε επαναστατήσει έναντι του Puzur-Susinak “πρέπει να καταστραφεί”.

Οι ειδικοί ωστόσο δεν είναι σίγουροι από πού προήλθαν οι οχτώ νέες επιγραφές. Οι επτά ήταν στην ιδιοκτησία ενός συλλέκτη ονόματι Houshang Mahboubian και η άλλη από τη συλλογή του Νορβηγού συλλέκτη Martin Schoyen. Η επιγραφή και δεκάδες άλλα αντικείμενα από τη συλλογή του Νορβηγού, κατασχέθηκαν από την νορβηγική αστυνομία τον Αύγουστο του 2021 ως παράνομα αποκτημένα από το Ιράν.

Αλλά και η προέλευση των υπόλοιπων επτά από τη συλλογή του Mahboubian παραμένει άγνωστη. Ο ίδιος αναφέρει πως προέρχονται από εκσκαφές που έκανε ο πατέρας του το 1922 και 1924 στις πόλεις Kam-Firouz και Beyza του Ιράν. Ωστόσο το 1987, ο Mahboubian καταδικάστηκε, αφού προσέλαβε διαρρήκτες να κλέψουν μέρος της συλλογής του για να συλλέξει τα χρήματα της ασφάλειας.

Ο Φρανσουά Ντεσέτ, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης και στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS), αρνήθηκε να σχολιάσει το έργο της ομάδας.

Το Live Science επικοινώνησε επίσης και με άλλους επιστήμονες που δεν συμετείχαν στην έρευνα για να ακούσουν τη γνώμη τους για την έρευνα. Οι περισσότεροι είτε αρνήθηκαν να σχολιάσουν είτε δεν απάντησαν εγκαίρως.

Ωστόσο, ο Τζέικομπ Ντάχλ, καθηγητής Ασσυριολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είπε ότι δεν είναι σίγουρος εάν η ομάδα έχει κάνει μια επιτυχημένη αποκρυπτογράφηση.

Πηγή: Στ. Νικήτας, The Huffington Post, Αλ. Καρατζάς, Unboxholics