Δείτε πώς η σύφιλη έπληξε το πρόσωπο μιας γυναίκας πριν από 500 χρόνια

Πριν από την ανακάλυψη της πενικιλίνης τον 20ο αιώνα, η σύφιλη ήταν μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη του 16ου αιώνα. [Credit: Cícero Moraes] Κατ...

Πριν από την ανακάλυψη της πενικιλίνης τον 20ο αιώνα, η σύφιλη ήταν μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη του 16ου αιώνα. [Credit: Cícero Moraes]

Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, μια νεαρή γυναίκα ζούσε με το πρόσωπό της καλυμμένο με πληγές που υποδήλωναν ότι πιθανότατα έπασχε από τριτογενή σύφιλη, μια λοίμωξη τελευταίου σταδίου που συχνά μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Η περίπτωση της σεξουαλικά μεταδιδόμενης λοίμωξης ήταν τόσο σοβαρή που αιώνες αργότερα, το κρανίο της παραμένει γεμάτο με οστικές βλάβες. Τώρα, οι ερευνητές δημιούργησαν μια τρισδιάστατη απεικόνιση του προσώπου αυτής της γυναίκας στα πλαίσια μιας νέας μελέτης.

Αν και δεν είναι πολλά γνωστά για την ταυτότητα της γυναίκας, η ηλικία της προσδιορίζεται μεταξύ 25 και 30 ετών και το σώμα της βρέθηκε σε ένα νεκροταφείο στο μοναστήρι Skriðuklaustur στην Ισλανδία πριν από περίπου μια δεκαετία. Εκτός από το ότι είχε σύφιλη, ο σκελετός της αποκάλυψε ότι είχε οστεοαρθρίτιδα και υποπλασία του οδοντικού σμάλτου, ένα ελάττωμα των δοντιών που προκλήθηκε από υποσιτισμό στην παιδική ηλικία, σύμφωνα με την ανάλυση ενός τρισδιάστατου μοντέλου του κρανίου από το Northern Heritage Network, ένα διαδικτυακό αρχείο ιστορικών σκελετών.

Skull showing treponemal disease (syphilis) by Northern Heritage Network on Sketchfab

Ο Cícero Moraes, ένας Βραζιλιάνος ειδικός στα γραφικά και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, σοκαρίστηκε από τις βλάβες που έφερε το κρανίο της και συνειδητοποίησε ότι κοίταζε το επόμενο θέμα της μελέτης του.

«Η τριτογενής σύφιλη αποδόθηκε στην τρισδιάστατη προσέγγιση με πολύ αποτελεσματικό τρόπο», δήλωσε ο Moraes στο Live Science. «Είναι δυσάρεστο να βλέπεις ένα τέτοιο πρόσωπο να χάνει μέρος της δομής του και να πάσχει από τόση σοβαρή ασθένεια που φτάνει μέχρι τα οστά».

Αν και έλειπε η κάτω γνάθος του κρανίου, ο Moraes μπόρεσε να χρησιμοποιήσει το τρισδιάστατο μοντέλο ως οδηγό, εφαρμόζοντας εικονικούς δείκτες κρανίου και ιστού για να βοηθήσει στη δημιουργία της καμπυλότητας του προσώπου της νεκρής γυναίκας. Εξέτασε επίσης άλλα κρανία γυναικών ευρωπαϊκής καταγωγής που πέθαναν περίπου στην ίδια ηλικία με τη γυναίκα στη βάση δεδομένων, καθώς και τα περιγράμματα ενός εικονικού δότη, για να δημιουργήσει την τελική απόδοση του προσώπου.

«Η αιτία θανάτου - έχοντας μόνο το κρανίο ως αναφορά - είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί», είπε ο Moraes, «αλλά η σύφιλη σαφώς έφερε πολλά προβλήματα σε αυτό το άτομο».

Σε αντίθεση με σήμερα, όπου αντιβιοτικά όπως η πενικιλίνη μπορούν να εξαλείψουν γρήγορα την ασθένεια, κατά τον 16ο αιώνα, οι άνθρωποι βασίζονταν συχνά σε φυτικά φάρμακα και δερματικές αλοιφές που περιείχαν υδράργυρο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Τα καυτά λουτρά ήταν επίσης δημοφιλή και εσφαλμένα θεωρήθηκε ότι βοηθούσαν στην εξάλειψη «των συφιλιτικών δηλητηρίων», σύμφωνα με δημοσίευση του 2021 στο Journal of Military and Veterans' Health.

Η τελική «διδακτική εργασία» του ψηφιακού μοντέλου περιλαμβάνει πληγές που εκτείνονται στο δεξί μάγουλο της γυναίκας και φτάνουν μέχρι ένα ανοιχτό κοίλωμα στο μέτωπό της. Οι ερευνητές επέλεξαν να αποδώσουν τη γυναίκα με ξανθά μαλλιά για να την κάνουν πιο ζωντανή, ώστε η προσέγγιση να μπορεί να παρέχει «ένα παράδειγμα ανάπτυξης της νόσου σε ένα άτομο και να δείξει πώς η σύφιλη μπορεί να γίνει κάτι πολύ σοβαρό εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά», σύμφωνα με τη μελέτη.

«Είναι προφανές ότι σήμερα, με τα φάρμακα που έχουμε στη διάθεσή μας, μια κατάσταση όπως η προτεινόμενη αποκατάσταση είναι απίθανο να συμβεί», δήλωσε ο Moraes, «αλλά το απίθανο δεν σημαίνει ότι είναι αδύνατο».

Πηγή: J. Nalewicki, LiveScience