Καλυμμένο με χόρτα σε πολλά σημεία ήταν τα προηγούμενα χρόνια το δυτικό-βορειοδυτικό τμήμα του τείχους της Θεσσαλονίκης, στην περιοχή του Βα...
Καλυμμένο με χόρτα σε πολλά σημεία ήταν τα προηγούμενα χρόνια το δυτικό-βορειοδυτικό τμήμα του τείχους της Θεσσαλονίκης, στην περιοχή του Βαρδάρη.
Πλέον, ξεκίνησε το μεγάλο έργο συντήρησης, προστασίας, αποκατάστασης του τείχους, με στόχο να αναδειχθεί η πλούσια ιστορία στο κομμάτι αυτό της πόλης.
Τις επόμενες μέρες θα ολοκληρωθεί η τοποθέτηση σκαλωσιάς στο κομμάτι του τείχους στη διασταύρωση των οδών Εγνατία και Λαγκαδά και θα ξεκινήσουν οι εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης, ένα έργο προϋπολογισμού 2.000.000 ευρώ, που εντάσσεται στα 14.000.000 ευρώ του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, με τα οποία το υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί έργα και παρεμβάσεις σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους της Θεσσαλονίκης.
Στην περιοχή έχει αποκαλυφθεί τμήμα του παλαιοχριστιανικού βυζαντινού τείχους, στον άξονα από το φρούριο του Βαρδαρίου προς την πλατεία Δημοκρατίας, όπου υπήρχε η ονομαστή Χρυσή Πύλη των τειχών της πόλης.
Το τείχος γύρω από τη Χρυσή Πύλη ανακατασκευάστηκε το 42 μ.Χ. και τοποθετήθηκε εκεί μια τιμητική αψίδα για την υποδοχή των Μάρκου Αντωνίου και Οκτάβιου, νικητών της μάχης των Φιλίππων, το 42 π.Χ.
Η Χρυσή Πύλη, γνωστή επίσης και ως Πύλη του Βαρδάρη ή Πύλη Αξιού τα νεότερα χρόνια, αποτελούσε την κεντρική πύλη των τειχών της Θεσσαλονίκης από τη ρωμαϊκή περίοδο ως και τα μέσα του 19ου αιώνα. Κατασκευάστηκε τους ρωμαϊκούς χρόνους, ήταν μαρμάρινη με ανάγλυφη διακόσμηση, έφερε θριαμβική αψιδωτή διαρρύθμιση και κατεδαφίστηκε το 1874 από τις οθωμανικές αρχές για την διάνοιξη επιπλέον χώρου για την είσοδο στην πόλη. Το όνομά της το πήρε από τους επίσημους, όπως αυτοκράτορες και αξιωματούχους που περνούσαν από εκεί, ερχόμενοι στην πόλη, καθώς αντίστοιχη Χρυσή Πύλη υπήρχε και στην Κωνσταντινούπολη, που χτίστηκε επί αυτοκρατορίας είτε του Θεοδοσίου Α΄ (378-395) είτε του Θεοδοσίου Β΄ (408-450).
Από τη Χρυσή Πύλη του Βαρδάρη ξεκινούσε η κύρια οδική αρτηρία της πόλης, η ρωμαϊκή Decumanus Maximus και μετέπειτα Μέση Οδός ή Λεωφόρος των Βυζαντινών, η οποία αντιστοιχεί στη σημερινή οδό Εγνατία.
Το 1868 έγινε μια μεγάλη διαπλάτυνση της οδού Εγνατίας και η Χρυσή Πύλη δημιουργούσε κυκλοφοριακά προβλήματα, έτσι λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1874 ο Μιδάτ Πασάς αποφάσισε να την κατεδαφίσει, παρότι βρισκόταν σε πολύ καλή κατάσταση και οι πηγές αναφέρουν ότι μέρος των οικοδομικών υλικών χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Λίγο πιο κάτω, αλλά πάντα στην περιοχή της Πλατείας Δημοκρατίας, προεξέχει ένα πεταλόσχημος περίβολος, που αποτελεί τμήμα από το Φρούριο του Βαρδάρη, γνωστό και με τις ονομασίες Τοπ-Χανέ (πύργος Πυροβολοστασίου) και Ταμπάκ-Χανέ (πύργος Βυρσοδεψείων).
Ο Τούρκος χρονογράφος και περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή, ανέφερε ότι το Φρούριο κτίστηκε το 1546 από το σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή. Το Φρούριο επισκευάστηκε και ενισχύθηκε αρκετές φορές με σημαντικότερη αυτή του 1714, κατά την οποία διαπλατύνθηκε κατά 18 μέτρα και στο νότιο τμήμα που δημιουργήθηκε ένα ανάχωμα με τρεις πυριτιδαποθήκες.
Τμήματα από το Φρούριο όπως και η κεντρική του πύλη σώζονται και σήμερα είναι ορατά γύρω από το δικαστικό μέγαρο της πόλης.
Με την επιστασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης το επόμενο διάστημα θα μπουν τα συνεργεία για να ξεκινήσουν προσεχτικές εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης της λιθοδομής των δυτικών-βορειοδυτικών τειχών στην περιοχή του Βαρδάρη, έτσι ώστε να φωτιστούν ακόμη περισσότερο πτυχές της βυζαντινής ιστορίας της πόλης.
Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Voria
Δεν υπάρχουν σχόλια