Βρεθήκαμε στο σπίτι του κυρίου Αδαμάντιου A. Σάμψων, ο οποίος είναι Έλληνας αρχαιολόγος, σπηλαιολόγος ερευνητής και καθηγητής στο Τμήμα Μεσο...
Βρεθήκαμε στο σπίτι του κυρίου Αδαμάντιου A. Σάμψων, ο οποίος είναι Έλληνας αρχαιολόγος, σπηλαιολόγος ερευνητής και καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Θεωρείται από τους ειδικούς στη μελέτη της Μεσολιθικής και Νεολιθικής Περιόδου στη νότια και κυρίως τη αιγαιοπελαγίτικη νησιωτική Ελλάδα.
Στη συζήτηση που ακολούθησε, εστιάσαμε στο θέμα της πολιτιστικής καταστροφής που συντελείται στη νησίδα Γυαλί στη Νίσυρο. Το Γυαλί, έκτασης 6 τ.χλμ., είναι ένα νησί στον δίαυλο Κω – Νισύρου. Ήταν γνωστό ως Κισσηρούσα, οφείλοντας το όνομά του στην κίσηρη (ελαφρόπετρα), μιας και η σύσταση των πετρωμάτων τα αποτελείται από οψιανό, κίσηρη και περλίτη. Αποτελείται από δύο σχεδόν τριγωνικούς ορεινούς όγκους που ενώνονται με μία λωρίδα ξηράς, μήκους 900 μ. και πλάτους 300 μ. Στο νησί υπάρχει εδώ και χρόνια εταιρία, η οποία κάνει εξορύξεις πετρωμάτων.
Όπως μας λέει όμως ο κος καθηγητής, ο οποίος έχει περπατήσει όλο το νησί, το 1979 ήταν στην Εφορία Δωδεκανήσου, ως Επιμελητής αρχαιοτήτων και πήγε εκδρομή ιδιωτικά στο νησί, λαμβάνοντας σχετική έγκριση από την εταιρία που ήδη έκανε εξορύξεις στο νησί. Με το μάτι του ερευνητή αρχαιολόγου εντόπισε τρία σημεία, ως νεολιθικές θέσεις, κάνοντας σχετικές δημοσιεύσεις.
Το 1986 από εργάτες στο νησί, διαδόθηκε αρχικά ως φήμη, ότι καταστρέφονται αρχαία στο νησί και η Εφορία αναγκάστηκε να διακόψει προσωρινά τις εργασίες της εταιρίας. Από το 1986 ως το 1990 πραγματοποίησε συστηματική ανασκαφή του νεολιθικού οικισμού και του νεκροταφείου, στο νησί Γυαλί, και ο κος καθηγητής, έχει δημοσιεύσει την εργασία του και έχει εκδώσει και σχετικό βιβλίο, Ήδη από το 1982, το νησί είχε κηρυχθεί εξ ολοκλήρου αρχαιολογικός χώρος με την αρ. Α1/Φ22/72583/2470/23-12-1982 Υ.Α. (ΦΕΚ 322/Β/8-6-1983), με την εταιρία να συνεχίζει το έργο της.
Η εταιρία εξόρυξης, εδώ και χρόνια ισοπεδώνει το νησί και το νεολιθικό κτήριο, το οποίο δεν είναι μόνο του, αλλά αποτελεί μέρος ευρύτερου οικισμού, δημιουργεί πρόβλημα στις εργασίες της. Καλό θα ήταν γι’ αυτήν να αποχαρακτηριστεί ο χώρος. Με την πάροδο του χρόνου, η μορφή του νησιού έχει πλέον αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό από τη σύγχρονη εξορυκτική δραστηριότητα, γι αυτό αποφασίστηκε, η κατά χώραν διατήρησή του με την ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΑΑΜ/ ΤΜΑΜ/87118/9435/ 468/180/2-6-2017 Απόφαση.
Με συνοπτικές διαδικασίες προτάθηκε από τον Δήμο Νισύρου και όχι από την ίδια την εταιρεία, η απόσπαση και μεταφορά του κτηρίου, με πρόφαση τη δυσκολία πρόσβασής στην περιοχή και την δήθεν προστασία του, από την αιολική κίσσηρη. Όπως αναφέρει ο κος Σάμψων, οι λίθοι που αποτελούν το οίκημα είναι δύσκολο να επανατοποθετηθούν σωστά, λόγω των μικρών διαστάσεων και του ευαίσθητου πετρώματος, λαμβάνοντας υπόψη ότι πιθανώς δεν υπάρχει σχετική εμπειρία μεταφοράς τέτοιου είδους. Εξάλλου δε μιλάμε μόνο για το κτήριο, αλλά για ολόκληρη περιοχή, στην οποία κανείς δεν ξέρει τι θα ανακαλυφθεί σε μεγαλύτερο βάθος, μιας και δεν επιτρέπεται πλέον, η παρουσία στου κου Σάμψων στο νησί.
Με πρόσφατη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), αποφασίστηκε η απόσπαση του νεολιθικού κτηριακού συγκροτήματος στο Γυαλί, νησίδας κοντά στη Νίσυρο.
Για το θέμα έχει πάρει θέση και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, που σε έγγραφό του προς τα μέλη του, μεταξύ άλλων αναφέρει: «Η μεταφορά του αψιδωτού κτηρίου σε άλλη θέση υποβαθμίζει τις πολλαπλές αναγνώσεις του μνημείου, καθώς και το γεγονός ότι αποτελεί μοναδική μαρτυρία του εκτεταμένου οικισμού αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος της νεολιθικής περιόδου. Τυχόν «ανάδειξή» του σε άλλη θέση από την αυθεντική του, θέτει το κτίσμα σε σοβαρό κίνδυνο, καθώς τα υλικά δομής του (αδροδουλεμένοι λίθοι χωρίς συνδετικό κονίαμα) δεν επιτρέπουν την ασφαλή μεταφορά του, ενώ η πληροφορία που θα μεταφέρει στους όποιους επισκέπτες (που έως σήμερα άλλωστε δεν επιτρέπονται στο νησί) θα είναι εσφαλμένη».
Διαβάστε εδώ όλη την επιστολή του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Όλα αυτά τα αναφέρει με επιστολή ο κος καθηγητής στο ΚΑΣ, αλλά δεν έχει λάβει απάντηση και το σωστό, όπως λέει ο ίδιος θα ήταν να παραστεί στη συνεδρίαση, προκειμένου να απαντήσει ο ίδιος σε ερωτήματα και όχι όπως έγινε κάποτε που κάποια συνάδελφος του, ανέφερε ότι στο Γυαλί υπάρχουν ερείπια από σχετικά σύγχρονο μαντρί.
Η συνέντευξη κύλισε σε μια καλή και εγκάρδια ατμόσφαιρα και ευχαριστώ τον καθηγητή κο Αδαμάντιο Σάμψων για τα όσα μας είπε.
Το παρακάτω βίντεο περιλαμβάνει όλη τη συνέντευξη με τον καθηγητή κο Αδαμάντιο Σαμψών, για την καταστροφή που συντελείται στο νησί Γυαλί, κοντά στη Νίσυρο.
Πηγή: Π. Αναστασόπουλος, PolitisPress
Δεν υπάρχουν σχόλια