Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για την οριστική μελέτη και κατασκευή τη...
Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για την οριστική μελέτη και κατασκευή της μόνιμης στέγης που θα προστατεύει τους ευάλωτους Δεσμώτες του Φαλήρου, την περίφημη ομαδική ταφή των 79 ανθρώπινων σκελετών που ανασκάφηκαν το 2016 από τη δρα Στέλλα Χρυσουλάκη στην Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ και η ταυτότητά τους παραμένει ακόμη ένα μυστήριο.
Ο ανάδοχος που θα προκύψει θα οριστικοποιήσει τις προμελέτες που έχουν εγκριθεί από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και θα αναλάβει και την υλοποίηση του έργου, με το σύστημα μελέτης – κατασκευής να έχει επιλεγεί για την επιτάχυνση της διαδικασίας. Το έργο, που επρόκειτο αρχικά να πραγματοποιηθεί με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, με προϋπολογισμό 6,35 εκατ. ευρώ.
 |
| Στο σκελετικό υλικό, με οδηγίες της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων, γίνονται αφαλατώσεις, υποστήριξη ετοιμόρροπων οστών, διαβροχή με απιονισμένο νερό κ.ά., ενώ τα οστά προστατεύονται ακόμη και με λεπτό υαλοΰφασμα. Την ίδια στιγμή η ταυτότητα των ανθρώπινων σκελετών παραμένει ακόμη ένα μυστήριο. |
Στο μεταξύ, μάχη με τον χρόνο δίνουν οι συντηρητές και οι αρχαιολόγοι προκειμένου να κρατήσουν τους Δεσμώτες σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση, καθώς μετά την ανασκαφή τους το οστεολογικό υλικό τους κινδυνεύει από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Από τις αρχές του 2023 τα ευρήματα (που αρχικά επρόκειτο να διατηρηθούν κατά χώρα, μέχρι που το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο κατέληξε στη λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησής τους όταν θα έχει ολοκληρωθεί η μόνιμη στέγη τους) έχουν μεταφερθεί με ευθύνη και φροντίδα της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων σε παρακείμενη, προσωρινή θέση, όπου έχουν εγκιβωτιστεί σε ειδικές κατασκευές, με ελεγχόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες. Τα ευρήματα πλέον προστατεύονται, όμως συνεχίζουν να επείγουν η οριστική τοποθέτηση και η συστηματική συντήρησή τους. «Εγιναν δύο φορές Δεσμώτες, πρώτα στην αρχαιότητα και άλλη μία φορά τώρα, στα κιβώτια», λέει στην «Κ» η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Πειραιώς και Νήσων, Αγγελική Σίμωσι, η οποία όμως τονίζει ότι τα ευρήματα παραμένουν «ζωντανά».
Αναλυτικές λεπτομέρειες για τους παράγοντες φθοράς των Δεσμωτών και τις σωστικές επεμβάσεις παρουσίασε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά η Τατιάνα Παναγοπούλου, προϊσταμένη του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Εργων Τέχνης της ΕΦΑ Πειραιώς και Νήσων, στο πλαίσιο δράσεων για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Συντήρησης.
«Η κατάσταση διατήρησης του οστεολογικού υλικού από την αποκάλυψή του έως σήμερα έχει επιδεινωθεί σημαντικά», λέει η συντηρήτρια Τατιάνα Παναγοπούλου.
Συγκεκριμένα, λόγω της εγγύτητας του ευρήματος στο θαλάσσιο μέτωπο του Φαληρικού Δέλτα και της μεγάλης διακύμανσης υγρασίας και θερμοκρασίας στην περιοχή, το οστεολογικό υλικό έχει υποστεί φθορές, όπως αποσαθρώσεις, μικρορηγματώσεις, απολεπίσεις και διαρρήξεις, εξαιτίας των διαλυτών αλάτων που «ανεβαίνουν» από το αμμώδες υπόστρωμα, κατευθύνονται στο σκελετικό υλικό και κρυσταλλώνονται πάνω ή και εντός του. Οι κύκλοι διάλυσης και κρυστάλλωσης και η συχνή διαδοχή των «άνυδρων» και «ένυδρων» φάσεων των αλάτων προκαλούν αύξηση του όγκου τους, ακόμη και κατά 320%. «Γενικά, η κατάσταση διατήρησης του οστεολογικού υλικού από την αποκάλυψή του έως σήμερα έχει επιδεινωθεί σημαντικά», ανέφερε η κ. Παναγοπούλου, σημειώνοντας ότι ειδικά στη λεγόμενη πρώτη σειρά των Δεσμωτών, που αποτελείται από 47 σκελετούς, η κατάσταση διατήρησης είναι κρίσιμη. Μάλιστα, πολλά οστά εμφανίζονται πλήρως κατακερματισμένα και μη ανατάξιμα.
Σε ειδικά κιβώτια
Για να μη χειροτερέψει η κατάστασή τους τα ευρήματα μετακινήθηκαν και τοποθετήθηκαν σε ειδικά κιβώτια και προστατεύονται από στέγαστρο. Οταν το αρχικό υπέδαφος εξυγιανθεί και στεγανωθεί, θα κατασκευαστεί το μόνιμο σπίτι των Δεσμωτών που θα αποτρέπει την περαιτέρω φθορά τους και θα επιτρέπει τη συστηματική τους συντήρηση.
Εως τότε οι συντηρητές παρακολουθούν και διαχειρίζονται με ειδικά συστήματα τις περιβαλλοντικές συνθήκες, το υφιστάμενο υπόστρωμα των ευρημάτων και το μικροπεριβάλλον τους (εκεί όπου κρυσταλλώνονται τα άλατα), έχοντας περιορίσει τις διακυμάνσεις των περιβαλλοντικών συνθηκών. Στο ίδιο το σκελετικό υλικό, με οδηγίες της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων, γίνονται αφαλατώσεις, υποστήριξη ετοιμόρροπων οστών, διαβροχή με απιονισμένο νερό κ.ά., ενώ τα οστά προστατεύονται ακόμη με λεπτό υαλοΰφασμα.
Πηγή: Ν. Ζώης, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια