Η Εύη Τσώτα στον μεσαιωνικό πύργο της Θήβας το 2007, μπροστά σε ένα «βουνό» κιβωτίων με ευρήματα. Η αρχαιολόγος Εύη Τσώτα αφηγείται στο Shor...
 |
| Η Εύη Τσώτα στον μεσαιωνικό πύργο της Θήβας το 2007, μπροστά σε ένα «βουνό» κιβωτίων με ευρήματα. |
Η αρχαιολόγος Εύη Τσώτα αφηγείται στο Short Stories μια ιστορία του 2007, όταν κλήθηκε να αδειάσει τον μεσαιωνικό πύργο της Θήβας από χιλιάδες ευρήματα που είχαν αποθηκευτεί εκεί το 1938 από τον Ιωάννη Θρεψιάδη.
Η πρώτη μου επαφή με τον μεσαιωνικό πύργο της Θήβας ήταν τον Ιούλιο του 1995. Φοιτήτρια ακόμη, είχα επισκεφτεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Θήβας για να καταγράψω όστρεα και οστά ζώων από μια ανασκαφή του Βασίλειου Αραβαντινού.
Για δεκαετίες ο πύργος αποτελούσε μια από τις αποθήκες της Εφορείας Αρχαιοτήτων και ήταν κλειστός για το ευρύ κοινό. Όταν ανοίξαμε την πόρτα και μπήκα για πρώτη φορά στον στενό υποφωτισμένο διάδρομο, το θέαμα που αντίκρισα ήταν αποκαρδιωτικό. Το απόλυτο χάος.
Εκατομμύρια ευρήματα, χιλιάδες κιβώτια το ένα πάνω στο άλλο, αρκετές ξύλινες συρταριέρες και ντουλάπια μιας άλλης εποχής, εκατοντάδες χαρτόκουτα το ένα πάνω στο άλλο. Βέβαια το πρώτο χαρτόκουτο που έπρεπε να ανοίξω μου επιφύλαξε μια μικρή χνουδωτή και δραστήρια έκπληξη. Είναι εντυπωσιακό να ξεβολεύεις αρουραίο, ο οποίος δεν είχε και μεγάλη όρεξη για γνωριμίες.
Χρόνια αργότερα μου ζητήθηκε να αδειάσω τον πύργο από όλα τα ευρήματα. Δεν ξέρω γιατί αλλά μου φάνηκε υπέροχο να παίξω με «χαμένα» και «ξεχασμένα» ευρήματα και δεν το σκέφτηκα ιδιαίτερα να πω «φυσικά, ναι». Ομολογώ ότι κλάσματα του δευτερολέπτου μετά το φαντασμαγορικό μου «ναι» άρχισα να σκέφτομαι ντάξει, έμπλεξες πάλι.
Σημειώνω ότι ο χώρος διέθετε δισεκατομμύρια ψύλλους, ανεξαρτήτως πόσες φορές γινόταν απεντόμωση. Αλλά για κάποιον λόγο δεν με συμπαθούν οι ψύλλοι, με αποτέλεσμα να ήμουν ίσως και η μοναδική που έμπαινε και έβγαινε χωρίς πρόβλημα.
Ο πύργος του Νικόλαου Σεντ Ομέρ είχε υποστεί εσωτερικές μετατροπές, ενώ κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου το υπόγειό του χρησιμοποιήθηκε και ως χώρος απόκρυψης αρχαιοτήτων.
Το 2007 λοιπόν ήρθα αντιμέτωπη με τον ίδιο τον αείμνηστο Ιωάννη Θρεψιάδη. Έπρεπε να μετακινήσουμε στήλες, κεραμική, κιβώτια, χαρτόκουτα, πολλά από τα οποία είχε τοποθετήσει εκείνος. Ήταν σαν να έμπαινα σε μια χρονοκάψουλα και βρέθηκα στο 1938.
Ανάμεσα στα διάφορα ευρήματα ήταν και μερικά ξύλινα κιβώτια που περιείχαν αρχειακό υλικό ποικίλου τύπου. Εκεί λίγο ταλαιπωρημένα, όπως και η ίδια η ιστορία της αρχαιολογίας, βρέθηκαν τα πρωτόκολλα παράδοσης – παραλαβής του Ιωάννη Θρεψιάδη με τον Χρήστο Καρούζο –πλασματικά πρωτόκολλα, καθώς ουδέποτε μετακινήθηκε στην Αθήνα βοιωτικό εύρημα για απόκρυψη, κατά τη διάρκεια του πολέμου–, κατάλογοι κιβωτίων που είχαν θαφτεί σε δύο λάκκους κάτω από προαύλιο του Μουσείου Θηβών και ο κατάλογος ευρημάτων του 1894 από τον έφορο Αρχαιοτήτων Ευκλείδη Βαγιάννη, τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να δει σήμερα στην πρώτη ενότητα της έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών.
Ο πύργος όμως εσωτερικά διέθετε και έναν όροφο, ένα ξύλινο μεσοπάτωμα πάνω στο οποίο φυσικά βρίσκονταν εξίσου εκατοντάδες κιβώτια. Σε αυτό τον όροφο, αφού ύστερα από πολλές προσπάθειες καταφέραμε να μετακινήσουμε σε άλλες αποθήκες ευρήματα, γιατί δεν μπορούσαμε να περάσουμε, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα εντυπωσιακό πρόβλημα.
Τη δεκαετία του ’60, όταν επιτέλους έβγαλαν τα σφραγισμένα κιβώτια από το έδαφος, τα είχαν τοποθετήσει το ένα πάνω στο άλλο στον όροφο του πύργου.
Να ένα ωραίο πρόβλημα προς επίλυση. Γεμάτα και ασήκωτα ξύλινα κιβώτια. Ευρήματα μέσα σε άχυρο, τυλιγμένα σε εφημερίδες της εποχής ή σε ποικίλα μικρά μεταλλικά κουτιά.
Πώς κατεβαίνουν από εκεί όλα αυτά, την ώρα που δεν υπάρχει τρόπος να φέρεις γερανό ή κάποιο άλλο βοηθητικό μέσο; Μια μικρή σπαζοκεφαλιά, που λύθηκε αφού πρώτα βγήκα μια τελευταία αναμνηστική φωτογραφία μπροστά από τον ξύλινο «αντίπαλό» μου.
Η μέθοδος μετακίνησης όμως είναι μια άλλη ιστορία…
Διαβάστε κι άλλες ιστορίες στο Short Stories.
Πηγή: E. Τσώτα, Short Stories
Δεν υπάρχουν σχόλια