Στο πρώτο μου συνέδριο υπό το βλέμμα του Μανόλη Ανδρόνικου

Μάκρη Έβρου 1988. Η αρχή της ανασκαφής Η Ντίνα Καλλιντζή γράφει στο Short Stories για το άγχος που είχε στην πρώτη παρουσία της, το 1988, ω...

Μάκρη Έβρου 1988. Η αρχή της ανασκαφής

Η Ντίνα Καλλιντζή γράφει στο Short Stories για το άγχος που είχε στην πρώτη παρουσία της, το 1988, ως ομιλήτριας στο συνέδριο για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, με τα μάτια του Μανόλη Ανδρόνικου πάνω της

Το πρώτο συνέδριο για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη (ΑΕΜΘ) στο οποίο έλαβα μέρος ως ομιλήτρια ήταν αυτό του 1988. Νεαρός τότε ο θεσμός, νεαροί (περίπου) κι εμείς. Το θέμα της ανακοίνωσης θα ήταν η ανασκαφή στην Μάκρη Έβρου.

Θα την κάναμε μαζί με τον αγαπημένο μου συνεργάτη στην πάλαι ποτέ ΙΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΕΠΚΑ), τον Νίκο Ευστρατίου. Επέμενε να την παρουσιάσω εγώ. «Τόπο στα νιάτα» μου είπε μιας και το έπαιζε μεγαλύτερος.

Το κείμενο ανέλαβε να το γράψει εκείνος· εγώ τότε δεν είχα ιδέα από υπολογιστή. Ούτε γραφομηχανή δεν ήξερα. «Το θέλω μέρες νωρίτερα» του είπα. «Εντάξει» μου απάντησε. Μου το έδωσε την ώρα που μπαίναμε στην αίθουσα. Η οποία, παρεμπιπτόντως, δεν ήταν η αίθουσα τελετών όπου γίνεται τώρα η διοργάνωση, αλλά το μεγάλο αμφιθέατρο του παλαιού κτηρίου της Φιλοσοφικής, όπου κάναμε και τα πρώτα μαθήματα ως φοιτητές το 1977.

Άρπαξα τις κόλλες, πολύ αγχωμένη και πολύ θυμωμένη, και κατέβηκα τα σκαλιά. Κάποτε φώναξαν το όνομά μου. Τετέλεσται. Όμως ποιος κάνει ανακοίνωση χωρίς προηγουμένως να την έχει διαβάσει; Σκαρφάλωσα στο βάθρο και έριξα μια απελπισμένη ματιά στα έδρανα.

Στην πρώτη σειρά βρισκόταν ο Μανόλης Ανδρόνικος. Υπήρχαν και άλλοι καθηγητές, προϊστάμενοι εφορειών, συνταξιούχοι αρχαιολόγοι που τους βλέπαμε με δέος. Όμως εγώ θυμάμαι μόνο τη μορφή του Ανδρόνικου. Είχε καθίσει αναπαυτικά, λίγο γερμένος προς τα πίσω, σταύρωσε τα χέρια του στο στήθος και με κοίταγε. Όχι απαξιωτικά, όχι προστατευτικά, αλλά με περιέργεια, με ενδιαφέρον γι’ αυτά που είχα να του πω.

Το αμφιθέατρο σκοτείνιασε και άναψε η οθόνη. Πλέον μπροστά μου έβλεπα μόνο την γκρίζα γενειάδα και τα μάτια του Ανδρόνικου. Κόμπλαρα. Έχω εγώ να πω κάτι στον Ανδρόνικο; Εγώ να έχω θέση ανάποδη με τον καθηγητή μου; Και μάλιστα να είμαι στο βάθρο από όπου κάποτε με είχε συγκλονίσει παρουσιάζοντας τους τάφους της Βεργίνας;

Το δεύτερο χτύπημα ήρθε αμέσως μετά. Οι σελίδες που μου είχε δώσει ο Νίκος ήταν εκτυπώσεις από εκείνους τους αρχέγονους εκτυπωτές με τα αχνά τοσοδούλικα γραμματάκια και τις τρυπούλες κατά μήκος των περιθωρίων.

Με μυωπία σε ύψη δυσθεώρητα… πού πας, Καραμήτρο; Ούτε με προβολέα δεν θα τα διάβαζα. Οι σελίδες ήταν για μένα λευκές, ωσεί χιών.

Τώρα; Τί κάνουμε τώρα, Νικολάκη; Τα μάτια του Ανδρόνικου εξακολουθούσαν να με κοιτάζουν. Ο κόσμος, υποθέτω, περίμενε. Τώρα;

Μια λύση υπήρχε: γύρισα τα χαρτιά ανάποδα, ακούμπησα τους αγκώνες μου στο βάθρο και άρχισα να μιλάω. Από στήθους. Είπα ό,τι ήξερα. Και καλά τον «Τομέα Α», τον δικό μου. Ο περίφημος «Τομέας Β», τα Νεολιθικά, τι θα γινόταν; Μίλησα και γι’ αυτόν. Ό,τι θυμόμουν από τις συζητήσεις μας, ό,τι είχα δει στην ανασκαφή, ό,τι με φώτισε ο θεός τελοσπάντων. Πάνε άπατες οι αναλύσεις του προϊστορικού στην πρώτη παρουσίαση της Μάκρης.

Πήγα χάλια. Πιο χάλια δεν γίνεται. Αλλά αυτό το ξέραμε μονάχα εγώ και ο Νίκος.

Όταν κατέβηκα, ο Ανδρόνικος σηκώθηκε, με χτύπησε στον ώμο και μου είπε: «Μπράβο, καλά μας τα είπες και μας τα είπες και απέξω».

Έκτοτε πήρα μέρος σε όλες σχεδόν τις Συναντήσεις του ΑΕΜΘ. Και σε όλες σχεδόν μίλησα από στήθους. Όμως σε όλες (χωρίς το σχεδόν) όταν ανεβαίνω στο βάθρο, βλέπω μπροστά μου να με κοιτάζουν τα μάτια του Ανδρόνικου. Και τότε νιώθω ωραία.

…

Η περί ης ο λόγος ανακοίνωση: Ντ. Καλλιντζή – Ν. Ευστρατίου, «Ανασκαφή στη Μάκρη Έβρου», ΑΕΜΘ 2, 1988 (Θεσσαλονίκη 1991) 499-509.

Διαβάστε κι άλλες ιστορίες στο Short Stories.

Πηγή: Ντ. Καλλιντζή, Short Stories