Νέα ανάλυση των μαλλιών του Μπετόβεν αποκαλύπτει τα μυστήρια της κώφωσης και των ασθενειών του

Μεγάλες ποσότητες μολύβδου, αρσενικού και υδραργύρου βρέθηκαν σε τούφες μαλλιών του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. [Credit: Universal Images Group N...

Μεγάλες ποσότητες μολύβδου, αρσενικού και υδραργύρου βρέθηκαν σε τούφες μαλλιών του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν.
[Credit: Universal Images Group North America LLC μέσω Alamy]

Μια ανάλυση DNA των μαλλιών του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν δείχνει ότι πιθανότατα έπαθε δηλητηρίαση από μόλυβδο.

Τα υψηλά επίπεδα βαρέων μετάλλων που ανιχνεύθηκαν στα μαλλιά του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν αποκαλύπτουν ότι μπορεί να είχε πάθει δηλητηρίαση από μόλυβδο, γεγονός που πιθανώς συνέβαλε στην κώφωση και άλλες ασθένειές του, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Οι ερευνητές ανέλυσαν το DNA σε δύο αυθεντικές τούφες μαλλιών του Γερμανού συνθέτη και ανακάλυψαν ότι περιείχαν ανησυχητικά υψηλές συγκεντρώσεις μολύβδου, καθώς και υψηλά επίπεδα αρσενικού και υδραργύρου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 6 Μαΐου στο επιστημονικό έντυπο Clinical Chemistryστο επιστημονικό έντυπο Clinical Chemistry.

Για παράδειγμα, η μία τούφα περιείχε 380 μικρογραμμάρια μολύβδου ανά γραμμάριο μαλλιών, ενώ η δεύτερη 258 μικρογραμμάρια ανά γραμμάριο μαλλιών. (Τα φυσιολογικά επίπεδα σήμερα θα ήταν πιο κοντά στα 4 μικρογραμμάρια ή και λιγότερο.) Τα μαλλιά του περιείχαν επίσης 13 φορές το φυσιολογικό επίπεδο αρσενικού και τέσσερις φορές το τυπικό επίπεδο υδραργύρου.

Φωτογραφία μιας τούφας μαλλιών του Μπετόβεν που στάλθηκε στον Ignaz Moscheles από τον Anton Schindler λίγο μετά το θάνατο του Μπετόβεν, με επιγραφή επικύρωσης από τον Moscheles. Από τις συλλογές του Ira F. Brilliant Center for Beethoven Studies, San Jose State University.

«Αυτές είναι οι υψηλότερες τιμές σε μαλλιά που έχω δει ποτέ», δήλωσε στους New York Times ο συν-συγγραφέας της μελέτης Paul Jannetto, παθολόγος στην Κλινική Mayo. «Παίρνουμε δείγματα από όλο τον κόσμο και αυτές οι τιμές είναι μια τάξη μεγέθους υψηλότερες».

Τα υψηλά επίπεδα αυτών των τοξικών μετάλλων θα μπορούσαν εν μέρει να εξηγήσουν γιατί ο Μπετόβεν παρουσίασε μια σειρά από ασθένειες, σημείωσαν οι συγγραφείς της μελέτης. Άρχισε να χάνει την ακοή του στη δεκαετία των 20, ήταν εντελώς κουφός στα τέλη της δεκαετίας των 40, είχε γαστρεντερικά προβλήματα και παρουσίασε τουλάχιστον δύο επεισόδια ίκτερου, ένα σύμπτωμα ηπατικής νόσου. 

Ενώ τα υψηλά επίπεδα μολύβδου σχετίζονται με γαστρεντερικά και ηπατικά προβλήματα, καθώς και με μειωμένη ακοή, είναι απίθανο τα επίπεδα να ήταν αρκετά υψηλά ώστε να αποτελούν τη «μοναδική αιτία θανάτου» για τον συνθέτη, δήλωσαν οι ερευνητές. Ωστόσο, τα υψηλά επίπεδα έκθεσης σε μόλυβδο «μπορεί να συνέβαλαν στις τεκμηριωμένες ασθένειες που τον ταλαιπώρησαν στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη. Οι συγγραφείς της μελέτης δεν σχολίασαν πώς τα υψηλότερα επίπεδα αρσενικού και υδραργύρου θα είχαν επηρεάσει την υγεία του. 

Μια προηγούμενη μελέτη των μαλλιών του Μπετόβεν βρήκε επίσης υψηλά επίπεδα μολύβδου, αλλά αυτή η έρευνα διαψεύστηκε αργότερα όταν ανακαλύφθηκε ότι τα δείγματα του μαλλιού ανήκαν σε μια Εβραία Ασκενάζι. Ωστόσο, μια πρόσφατη εξέταση DNA σε επαληθευμένες τούφες των μαλλιών του προσδιόρισε ότι ο Μπετόβεν, ο οποίος γεννήθηκε το 1770 και έζησε 56 ετών, είχε μολυνθεί από ηπατίτιδα Β και είχε υψηλό κίνδυνο ηπατικής νόσου, γεγονός που μπορεί να συνέβαλε στον θάνατό του. 

Ludwig Van Beethoven, 1770-1827. [Credit: Library of Congress]

Υπάρχουν μερικές υποθέσεις για το τι προκάλεσε τον Μπετόβεν να έχει τόσους πολλούς μολυσματικούς παράγοντες στον οργανισμό του. 

Μια θεωρία αφορά την προτίμησή του στο κρασί- συχνά κατανάλωνε ένα ολόκληρο μπουκάλι μέσα σε μία μόνο ημέρα. Εκείνη την εποχή δεν ήταν ασυνήθιστο για τους οινοπαραγωγούς να περιλαμβάνουν οξικό μόλυβδο στα παρασκευάσματά τους ως συντηρητικό και γλυκαντικό. Τότε, οι γυάλινες φιάλες περιείχαν επίσης ίχνη μολύβδου. Ο συνθέτης της «Πέμπτης Συμφωνίας» έτρωγε επίσης πολλά ψάρια που αλιεύονταν στον Δούναβη, τα οποία ήταν γνωστό ότι περιείχαν αρσενικό και υδράργυρο, ανέφερε το CNN.

Την εποχή του Μπετόβεν, ήταν σύνηθες να παίρνουν οι άνθρωποι τούφες μαλλιών από αγαπημένα πρόσωπα ή διασημότητες. Τώρα, αυτές οι τρίχες ρίχνουν φως στις πιθανές αιτίες των ασθενειών του Μπετόβεν, τις οποίες δεν κατάφερε να εντοπίσει κατά τη διάρκεια της ζωής του.

«Πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι ενός πολύπλοκου παζλ και θα επιτρέψει στους ιστορικούς, τους γιατρούς και τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα την ιατρική ιστορία του μεγάλου συνθέτη», έγραψαν οι ερευνητές.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Nader Rifai, William Meredith, Kevin Brown, Sarah A Erdahl, Paul J Jannetto, (2024). High Lead Levels in 2 Independent and Authenticated Locks of Beethoven’s Hair, Clinical Chemistry, hvae054, doi:10.1093/clinchem/hvae054

Πηγή: Live Science, Archaeology News