Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν αρχαία νεκρόπολη θνησιγενών μωρών στη Γαλλία

Ταφή μωρού σε κεραμίδι (imbrex). [Credit: Corentin Dujancourt, Inrap] Οι αρχαιολογικές ανασκαφές υπό την ηγεσία του Εθνικού Ινστιτούτου Π ρο...

Ταφή μωρού σε κεραμίδι (imbrex). [Credit: Corentin Dujancourt, Inrap]

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές υπό την ηγεσία του Εθνικού Ινστιτούτου Προληπτικής Αρχαιολογικής Έρευνας (Inrap) έφεραν στο φως μια νεκρόπολη για θνησιγενή και μικρά παιδιά στην Οσέρ της Γαλλίας. Ο χώρος βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, χρονολογείται από τον 1ο έως τον 3ο αιώνα μ.Χ. και αποτελεί μέρος της ευρύτερης νεκρόπολης του ρωμαϊκού Autessiodurum.

Από τον Φεβρουάριο του 2024, οι αρχαιολόγοι της Inrap διεξάγουν λεπτομερείς ανασκαφές στην Place du Maréchal Leclerc στην Οσέρ. Η οχυρωμένη πόλη Autessiodurum, που ιδρύθηκε από Γαλάτες Σήνωνες το 30 π.Χ., έγινε επαρχιακή πρωτεύουσα υπό ρωμαϊκή κυριαρχία τον 3ο αιώνα μ.Χ. Οι νέες οχυρώσεις του 4ου αιώνα μ.Χ. περιέκλεισαν την πόλη, καλύπτοντας αυτό που σήμερα αναγνωρίζεται ως νεκρόπολη για μικρά παιδιά και νεκρογέννητα.

Γενική άποψη του χώρου της ανασκαφής στην Οσέρ.
[Credit: Christophe Fouquin, Inrap]

Αυτή η νεκρόπολη είναι ξεχωριστή με διάφορους τρόπους. Σύμφωνα με τα αρχαία έθιμα, οι νεκροπόλεις βρίσκονταν συνήθως εκτός των ορίων της πόλης. Το νεκροταφείο στην Οσέρ τηρούσε αυτή την παράδοση, αλλά διέθετε πολλά μοναδικά χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούσαν από τις σύγχρονες τοποθεσίες. Ειδικότερα, η νεκρόπολη προοριζόταν μόνο για βρέφη και νεκρογέννητα, αντανακλώντας τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των μικρών παιδιών κατά την περίοδο αυτή.

Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ότι οι ταφές γίνονταν με μεγάλη προσοχή και περιλάμβαναν πολύπλοκες, σταδιακές ταφικές τελετουργίες. Έχουν παρατηρηθεί έως και οκτώ στάδια, υπογραμμίζοντας την περίπλοκη φύση αυτών των τελετών. Τα περισσότερα βρέφη ενταφιάζονταν σε εμβρυακή θέση, αν και ορισμένα ήταν ξαπλωμένα ανάσκελα.

Η νεκρόπολη που ανακαλύφθηκε στην Οσέρ της Γαλλίας.
[Credit: Christophe Fouquin, Inrap]

Τα δοχεία που χρησιμοποιούνταν για τις ταφές διέφεραν σε μεγάλο βαθμό, όπως κεραμικά αγγεία, ξύλινα φέρετρα, φλοιός δέντρων, πέτρινα φέρετρα, υφάσματα και άλλα μαλακά υλικά. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα σώματα καλύπτονταν με θραύσματα αμφορέων ή μακρόστενα καμπυλωτά κεραμίδια οροφής (imbrex) για την προστασία τους. Ένας αξιοσημείωτος τάφος σημαδεύτηκε με μια πέτρα με χαραγμένο ρόδακα.

Η αρχαιολογική ομάδα ανακάλυψε πολυάριθμα σπασμένα κεραμικά αγγεία κοντά στις ταφές, τα οποία πιθανότατα χρησιμοποιούνταν για προσφορές στους νεκρούς και τους θεούς. Τέτοιες πρακτικές συνάδουν με τις παραδόσεις του γαλλορωμαϊκού κόσμου, όπου οι ταφικές προσφορές προορίζονταν να εξυπηρετήσουν τον νεκρό στη μεταθανάτια ζωή.

Ταφή νεογέννητου μέσα σε αγγείο. [Credit: Christophe Fouquin, Inrap]

Σχεδιαστική αναπαράσταση της τελετής ταφής ενός μικρού παιδιού, το σώμα του οποίου είναι καλυμμένο με θραύσμα αμφορέα. [Credit: François Gauchet, Inrap]

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Inrap, «για την προστασία αυτών των νεαρών νεκρών, τους συνοδεύουν αντικείμενα που προορίζονται για προστασία στη μετά θάνατον ζωή (που ονομάζονται “αποτροπαϊκά” ή “προφυλακτικά”), όπως ένα μαργαριτάρι, ένα νόμισμα, μια άτρακτο. Ένα μικροσκοπικό κεραμικό κύπελλο τοποθετούνταν επίσης στο κεφάλι ενός νεαρού παιδιού".

Αυτά τα προστατευτικά αντικείμενα ποικίλλουν, περιλαμβάνοντας χάντρες, νομίσματα, μικρά κοσμήματα και μικροσκοπικά κεραμικά κύπελλα, όλα με σκοπό να προστατεύσουν τους αποθανόντες στο ταξίδι τους προς τη μετά θάνατον ζωή. Η παρουσία αυτών των αντικειμένων δείχνει ότι, παρά το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των βρεφών, υπήρχε σημαντική φροντίδα και προσοχή στην ταφή τους.

Κεραμική ταφή τοποθετημένη σε θήκη από επαναχρησιμοποιημένες πέτρες κατά μήκος του οριακού τοίχου της νεκρόπολης. [Credit: Corentin Dujancourt, Inrap]

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι η μεγάλη πυκνότητα και η αλληλοεπικάλυψη των ταφών. Έχουν εντοπιστεί έως και πέντε επίπεδα τάφων, ένα χαρακτηριστικό που είναι μοναδικό στον γαλλορωμαϊκό κόσμο, όπου η διατήρηση της ακεραιότητας κάθε τάφου είχε συνήθως προτεραιότητα. Αυτή η επικάλυψη υποδηλώνει την έλλειψη ταφικού χώρου, γεγονός που καθιστά αναγκαία την επαναχρησιμοποίηση χώρων και την επικάλυψη τάφων. Η πρακτική αυτή θα μπορούσε επίσης να αντικατοπτρίζει την κοινωνική θέση των νεκρών παιδιών, τα οποία μπορεί να μην θεωρούνταν πλήρη άτομα από μόνα τους.

Ένα μικροσκοπικό κεραμικό κύπελλο τοποθετημένο στον τάφο ενός μικρού παιδιού. [Credit: Loïc Gaëtan, Inrap]

Δαχτυλίδι από κράμα χαλκού που βρέθηκε στη νεκρόπολη.
[Credit: Christophe Fouquin, Inrap]

Η ανακάλυψη στην Οσέρ ευθυγραμμίζεται με παρόμοια ευρήματα σε άλλες πρόσφατες ανασκαφές, όπως αυτές στη Ναρμπόν. Η άριστη κατάσταση διατήρησης του χώρου παρέχει στους αρχαιολόγους μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν σε βάθος αυτές τις αρχαίες πρακτικές.

Πηγή: Archaeology News