Λιαζόταν γουργούριζε και ζύμωνε – Τα αποτυπώματα 1.200 ετών μιας γάτας

Το χνάρι από την πατούσα της γάτας πάνω στην κανάτα. [Credit: Shimon Gibson/Mt Zion Expedition] Πριν από 1.200 χρόνια μία γατούλα άρχισε να ...

Το χνάρι από την πατούσα της γάτας πάνω στην κανάτα.
[Credit: Shimon Gibson/Mt Zion Expedition]

Πριν από 1.200 χρόνια μία γατούλα άρχισε να παίζει πάνω σε έναν φρεσκοφτιαγμένο πηλό και να τον «ζυμώνει» με τα πόδια της.

Προφανώς δεν τον κατέστρεψε, γιατί τα χνάρια από τις πατούσες και τα νύχια της έφθασαν ως σήμερα. Κι έτσι κατέρριψε το ρεκόρ των αρχαιότερων γατίσιων αποτυπωμάτων σε διαδικασία …ζυμώματος.

Τα σημάδια βρέθηκαν πάνω σε ένα θραύσμα κανάτας από αρχαιολόγους που πραγματοποιούν ανασκαφές στο Όρος Σιών στην Ιερουσαλήμ. Και οι επιστήμονες πιστεύουν, ότι η γάτα άφησε το αποτύπωμα του ποδιού της, όταν ένας αγγειοπλάστης έβαλε τη φρεσκοφτιαγμένη κανάτα κάτω από τον ήλιο για να στεγνώσει πριν την ψήσει στον κλίβανο.

Αεροφωτογραφία του χώρου των ανασκαφών στην Ιερουσαλήμ. 
[Credit: Shimon Gibson/Mt Zion Expedition]

Η επιφάνεια της κανάτας λοιπόν, θα ήταν για κάποιο διάστημα υγρή και εύπλαστη, σε τέλεια κατάσταση δηλαδή, ώστε να διατηρήσει τα αποτυπώματα του μικρού αιλουροειδούς.

«Πιστεύουμε ότι η γάτα ζύμωνε την κανάτα και όχι καθόταν απλώς πάνω της, κι αυτό γιατί τα νύχια της άφησαν εκτεταμένα και βαθιά σημάδια στην επιφάνεια του πηλού», όπως λέει ο αρχαιολόγος Σάιμον Γίμπσον του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας μιλώντας στο «Live Science».

Ενώ η Γρέτσεν Κότερ διευθύντρια του εργαστηρίου συντήρησης δίνει περισσότερες λεπτομέρειες. Ότι το αποτύπωμα, που περιλαμβάνει ένα μέρος του μπροστινού ποδιού της γάτας είναι 3 επί 3 εκατοστά και ότι το σχήμα του υποδηλώνει, ότι αυτή είχε ξαπλώσει στην άκρη της κανάτας, ίσως για να απολαύσει τον ήλιο.

Το Όρος Σιών στην Ιερουσαλήμ.

Κάτοικος του χαλιφάτου

Η κανάτα με το χνάρι του ζυμώματος θα είχε χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά υγρών, όπως νερό, κρασί και ελαιόλαδο, όπως λένε οι αρχαιολόγοι. Ανασύρθηκε από τη θέση μιας αρχαίας συνοικίας κοντά στην κορυφή του όρους Σιών (ο νοτιοδυτικός λόφος, σε αντίθεση με την Πόλη του Δαβίδ στο νοτιοανατολικό λόφο, που ονομαζόταν επίσης Σιών από την Εποχή του Σιδήρου και τις περσικές περιόδους). Εκεί οι αρχαιολόγοι έχουν εντοπίσει πολλά αγγεία από την περίοδο των Αββασιδών (750 μ.Χ. έως το 1258), κάτι που τους επέτρεψε να χρονολογήσουν το θραύσμα της κανάτας περίπου στον 9ο αιώνα.

Αυτό σημαίνει, ότι η γάτα έζησε κατά τη διάρκεια του Χαλιφάτου των Αββασιδών, της δυναστείας που έδιωξε την προηγούμενη των Ομαγιαδών για να κυριαρχήσουν σε μεγάλες περιοχές της Ισλαμικής Αυτοκρατορίας.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Ιερουσαλήμ βρισκόταν υπό ισλαμική κυριαρχία, όμως οι κάτοικοί της ήταν κυρίως Εβραίοι και Χριστιανοί αλλά φυσικά και …γάτες. Οι τελευταίες είχαν ιδιαίτερη σημασία στον ισλαμικό πολιτισμό κατά την περίοδο των Αββασιδών, όπως λέει ο Γκίμπσον, γεγονός που αποδεικνύεται από τις σχετικές αναφορές σε πρώιμες ισλαμικές πηγές, συμπεριλαμβανομένης της λογοτεχνίας των Χαντίθ, ενώ και ο προφήτης Μωάμεθ λέγεται, ότι είχε μεγάλη αγάπη για τις γάτες.

Σχεδιαστική απεικόνιση του ευρήματος. 
[Credit: Shimon Gibson/Mt Zion Expedition]

Τα αρχαία ίχνη    

«Μπορούμε να φανταστούμε ότι αυτή η μικρή γάτα γουργούριζε, χαλαρή και ευχαριστημένη, καθώς ρουφούσε τον ήλιο της Ιερουσαλήμ», λένε τώρα οι αρχαιολόγοι.

Οι γάτες, όπως είναι γνωστό ζυμώνουν για διάφορους λόγους. Ως γατάκια πατούν ρυθμικά τα πόδια τους στο σώμα της μητέρας για να διεγείρουν τη ροή του γάλακτος ενώ οι ενήλικες γάτες ζυμώνουν επίσης, ιδιαίτερα όταν είναι με κάποιον, που τις κάνει να αισθάνονται ασφαλείς, καθώς πιθανότατα συνδέουν αυτή τη συμπεριφορά με την άνεση που ένιωθαν όταν ήταν μικρά.  Πιστεύεται επίσης, ότι το ζύμωμα μπορεί να βοηθήσει τις γάτες να αφήσουν την μυρωδιά τους.

Στο Ισραήλ εξάλλου, έχουν βρεθεί υπολείμματα γάτας που χρονολογούνται από τους προϊστορικούς χρόνους. Γενικότερα εξάλλου, τα ίχνη σε αρχαία αγγεία, μεταξύ άλλων από πουλιά, φύλλα ή μικρά πλάσματα όπως σαύρες και φίδια είναι κοινά, με το πιο συχνά τα δακτυλικά αποτυπώματα. «Τα αποτυπώματα από πόδια υπάρχουν σε αφθονία, αλλά όχι με στοιχεία νυχιών και ζυμώματος», επισημαίνει όμως ο Γκίμπσον.

Στην τοποθεσία Όρος Σιών οι αρχαιολόγοι εντόπισαν επίσης, πολλά μικρά, δακτυλικά αποτυπώματα σε θραύσματα αγγείων, που πιθανότατα ανήκαν στα παιδιά του αγγειοπλάστη, που δούλευαν κοντά του προσθέτοντας τις λαβές στα βάζα. Προς το παρόν, το κομμάτι της κανάτας με το αποτύπωμα της μικρής γάτας, αφού  συντηρήθηκε  θα παραδοθεί στις ισραηλινές αρχές.

Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews, Live Science