Μια εντυπωσιακή μινιατούρα ρωμαϊκής χρυσής κλειδαριάς του 3ου αιώνα μ.Χ. βρέθηκε στη Γερμανία

Το ορειχάλκινο και ατσάλινο αντίγραφο της κλειδαριάς από κασσίτερο σε κλίμακα 4:1 επέτρεψε την αναπαραγωγή σε αδρές γραμμές της χειροποίητης...

Το ορειχάλκινο και ατσάλινο αντίγραφο της κλειδαριάς από κασσίτερο σε κλίμακα 4:1 επέτρεψε την αναπαραγωγή σε αδρές γραμμές της χειροποίητης διαδικασίας κατασκευής της μικρής κλειδαριάς. [Credit: Eugen Müsch / Stefan Brentführer / Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL)]

Η ανακάλυψη μιας μικροσκοπικής ρωμαϊκής κλειδαριάς, μικρότερης από ένα νόμισμα του ενός ευρώ, παρουσιάστηκε στο Μύνστερ από την Περιφερειακή Ένωση Βεστφαλίας-Λίππης (LWL). Το αντικείμενο αυτό, που χρονολογείται στον 3ο ή 4ο αιώνα μ.Χ., ξεχωρίζει όχι μόνο για το εξαιρετικά μικρό του μέγεθος -μόλις 1,2 επί 1,1 εκατοστά- αλλά και για το γεγονός ότι αποτελεί μοναδικό εύρημα στην Ευρώπη.

Ο Dr. Georg Lunemann, διευθυντής του LWL, εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για την ανακάλυψη: «Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι μπορούμε να βρούμε αρχαιολογικά ευρήματα τέτοιας σημασίας στη Βεστφαλία. Παρά το μικρό της μέγεθος, η ιστορική και πολιτιστική αξία αυτής της κλειδαριάς είναι ανυπολόγιστη».

Η Δρ Barbara Rüschoff-Parzinger, ειδική αρχαιολόγος και πολιτιστική εκπρόσωπος του LWL, τόνισε ότι το αντικείμενο αυτό, λόγω της δομής και της διακόσμησής του, ευθυγραμμίζεται με τα σχέδια των κυλινδρικών ρωμαϊκών κλειδαριών που χρησιμοποιούνταν για την ασφάλεια σεντουκιών και πολύτιμων δοχείων.

Η κλειδαριά στο σημείο ανακάλυψης.
[Credit: C. Fried / Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL)]

Η κλειδαριά ανακαλύφθηκε το 2023 σε ένα καλλιεργημένο χωράφι στο Petershagen-Frille, στην περιοχή Minden-Lübbecke, από τον εξουσιοδοτημένο εξερευνητή Constantin Fried. Μετά την ενημέρωση της αρχαιολογικής ομάδας LWL στο Bielefeld, οι αρχαιολόγοι έμειναν έκπληκτοι. Ο Fried περιέγραψε την έκπληξή του κατά την ανακάλυψη του μικρού χρυσού κομματιού: «Όταν το κράτησα στα χέρια μου, δεν μπορούσα να το πιστέψω, καθώς οι ρωμαϊκές κλειδαριές είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερες και κατασκευασμένες από σίδηρο ή χαλκό».

Οι προκαταρκτικές έρευνες δείχνουν ότι η κλειδαριά θα μπορούσε να έχει φτάσει στη Βεστφαλία με διάφορους τρόπους -είτε ως αντικείμενο εμπορίου, είτε ως λάφυρο πολέμου, είτε ως ενθύμιο που έφερε κάποιος στρατιώτης που είχε υπηρετήσει στον ρωμαϊκό στρατό.

Ο Δρ Michael Rind, επικεφαλής του αρχαιολογικού τμήματος του LWL, σημείωσε ότι το εύρημα πρέπει να θεωρούνταν εξαιρετικά σπάνιο και πολύτιμο αντικείμενο στην εποχή του, ανεξάρτητα από το αν διατηρούσε την αρχική του λειτουργικότητα.

Αυτή η κλειδαριά από χρυσό και σίδερο έχει διαστάσεις 1,1 cm x 1,2 cm και πρέπει να κατασκευάστηκε από εξειδικευμένο τεχνίτη/κλειδαρά στη ρωμαϊκή επαρχία. [Credit: S. Brentführer / Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL)]

Η κλειδαριά, από την οποία λείπει το αρχικό κλειδί και η αλυσίδα, αποτελείται από δύο κυλινδρικές πλάκες που στερεώνονται με τρία χρυσά πριτσίνια. Η λεπτομερής διακόσμησή της και η σχολαστική δεξιοτεχνία της υποδηλώνουν ότι κατασκευάστηκε σε εξειδικευμένο εργαστήριο στις ρωμαϊκές επαρχίες.

Για να αναλύσουν την εσωτερική δομή του, οι ειδικοί στράφηκαν σε προηγμένες τεχνολογίες απεικόνισης. Οι παραδοσιακές ακτίνες Χ δεν απέδωσαν χρήσιμα αποτελέσματα λόγω της πυκνότητας του χρυσού, οπότε οι ερευνητές επέλεξαν την υπολογιστική τομογραφία νετρονίων, μια τεχνική που σπάνια χρησιμοποιείται στην αρχαιολογία.

Αυτή η μέθοδος επέτρεψε τη σαφή απεικόνιση των εσωτερικών εξαρτημάτων του μηχανισμού, συμπεριλαμβανομένου του πλαισίου ελατηρίου, του μάνταλου και της πλάκας της βάσης.

Η κλειδαριά σε μικρογραφία (αριστερά) και η αναπαράστασή της σε μεγαλύτερη κλίμακα (δεξιά).
[Credit: Julia Großekathöfer / Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL)]

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι η κλειδαριά είχε παραβιαστεί στο παρελθόν, πιθανώς σε μια προσπάθεια να την ανοίξουν με βία. Παρά τη ζημιά, οι ερευνητές κατάφεραν να ανακατασκευάσουν τον μηχανισμό της, επιτρέποντας τη δημιουργία ενός λειτουργικού αντιγράφου σε τετραπλάσια κλίμακα από την αρχική. Αυτό το αντίγραφο, που φιλοτεχνήθηκε από έναν συντηρητή της LWL, δείχνει πώς λειτουργούσε πιθανώς το πρωτότυπο κομμάτι και επιβεβαιώνει την τεχνική πολυπλοκότητα του σχεδιασμού του.

Η ανακάλυψη αυτής της μικροσκοπικής κλειδαριάς χρησιμεύει ως εξαιρετική μαρτυρία για το υψηλό επίπεδο δεξιοτεχνίας των Ρωμαίων κλειδαράδων και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των τοπικών πληθυσμών της Βεστφαλίας και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με τον Dr. Rüschoff-Parzinger, το αντικείμενο αυτό παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τις εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των τοπικών ελίτ και της ρωμαϊκής επιρροής.

Τα ερωτήματα σχετικά με την ακριβή προέλευση και λειτουργία του παραμένουν ανοιχτά: Ήταν ένα μοναδικό κομμάτι που παραγγέλθηκε για κάποιον με υψηλό κύρος; Υπήρχαν περισσότερες κλειδαριές αυτού του τύπου που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί; Οι αρχαιολόγοι συνεχίζουν να διερευνούν αυτά τα ερωτήματα, ελπίζοντας να ρίξουν περισσότερο φως στην ιστορία αυτού του αινιγματικού ρωμαϊκού αντικειμένου.

Πηγή: LBV Magazine