Αρχαιολογία και συμμετοχή του κοινού

Πώς ορίζεται η έννοια της αρχαιότητας; Τι επίδραση έχει στη σύγχρονη σκέψη; Γιατί πάμε σε μουσεία; Ποιος ο ρόλος των μνημείων στη ζωή...

Πώς ορίζεται η έννοια της αρχαιότητας; Τι επίδραση έχει στη σύγχρονη σκέψη; Γιατί πάμε σε μουσεία; Ποιος ο ρόλος των μνημείων στη ζωή μιας πόλης; Πως διαμορφώνεται η ‘συλλογική μνήμη’; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θα συζητηθούν στο νέο σεμινάριο που διοργανώνουν το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και το Ιρλανδικό Ινστιτούτο Ελληνικών Σπουδών στην Αθήνα.

Με αφορμή το απρόσμενο ενδιαφέρον του κοινού για τις πρόσφατες ανακαλύψεις στην Αμφίπολη και την ένταση του δημόσιου διαλόγου που ακολούθησε, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και το Ιρλανδικό Ινστιτούτο Ελληνικών Σπουδών αποφάσισαν να προσκαλέσουν ειδικούς από διάφορα πεδία των ανθρωπιστικών επιστημών για να διερευνήσουν τη σημασία της αρχαιότητας για τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, αλλά και ευρύτερα τη σχέση του κοινού με τη μελέτη και ερμηνεία του παρελθόντος.

Το σεμινάριο δεν θα περιοριστεί σε ζητήματα αρχαιολογικής έρευνας και προβολής, αλλά θα επεκταθεί σε ερωτήματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, όπως ο ρόλος των μουσείων και της εκπαίδευσης για τη συγκρότηση ιστορικής μνήμης, η λειτουργία των αρχαίων μνημείων στο αστικό περιβάλλον, οι τρόποι πρόσληψης της αρχαιότητας στην τέχνη κ.ά.

Μέσα από συζητήσεις και διαλέξεις, θα επιχειρηθεί η ανατομία της πολυδιάστατης σχέσης της σύγχρονης κοινωνίας με την αρχαιότητα, μιας σχέσης που δεν περιλαμβάνει μόνον ‘επίσημες’ μορφές αφήγησης αλλά και εναλλακτικές προσεγγίσεις της ιστορίας, οι οποίες αναπτύσσονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα και μαρτυρούν την επιθυμία των ανθρώπων για ενεργή συμμετοχή στην ερμηνεία του παρελθόντος. Μελετώντας πώς διαμορφώνονται και πού τέμνονται ‘επίσημες’ και ‘ανεπίσημες’ αφηγήσεις μπορούμε να διακρίνουμε καλύτερα τις κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις τους και να κατανοήσουμε τη σημασία που έχουν για την συγκρότηση της συλλογικής μνήμης. Μια τέτοια κατανόηση μπορεί να συμβάλει στην ανάδειξη νέων μορφών προσέγγισης και διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς, που θα αναγνωρίζουν τη πολυσημία του παρελθόντος χωρίς να επιχειρούν την επιβολή μονοσήμαντων ιστορικών αφηγημάτων.

Οι εκδηλώσεις απευθύνονται στο ευρύ κοινό και έχουν ελεύθερη είσοδο.

Πρώτη Δημόσια Συζήτηση: Αρχαιολογία και συμμετοχή του κοινού

Η σύγχρονη αρχαιολογία και μουσειολογία δίνουν ιδιαίτερο βάρος στη σχέση των ανθρώπων με τα υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος και αναζητούν τρόπους ουσιαστικότερης επαφής του κοινού με την πολιτιστική κληρονομιά, από το επίπεδο της ανασκαφής έως εκείνο της δημόσιας παρουσίασης και της διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων.

Οι ομιλητές έχουν ασχοληθεί συστηματικά με τα συγκεκριμένα θέματα, ο καθένας από διαφορετική οπτική. Η συζήτηση έχει ως στόχο να καταγράψει την υπάρχουσα εμπειρία και να διερευνήσει νέες δυνατότητες συμμετοχής του κοινού στην έρευνα και ερμηνεία του παρελθόντος. Μερικά από τα ερωτήματα που θα τεθούν είναι τα εξής:

- Πώς εμπλέκονται οι τοπικές κοινωνίες η άλλοι ‘μη-ειδικοί’ στη διαδικασία μιας αρχαιολογικής έρευνας;

- Αντιλαμβανόμαστε την έννοια της συμμετοχής μόνον ως μια ατομική βιωματική εμπειρία ή ως κάτι που αφορά τη ζώσα μνήμη και το παρόν ενός τόπου ή μιας κοινότητας;

- Πώς ‘ζωντανεύουν’ τα αρχαία μνημεία και τι λόγο έχουν οι τοπικές κοινωνίες στη διαχείρισή τους;

- Πώς εξασφαλίζεται η πρόσβαση του κοινού στο δημόσιο ‘αρχείο’ που είναι ένα μουσείο;

- Πώς εξασφαλίζεται η ενεργός συμμετοχή των επισκεπτών ενός μουσείου ή ενός αρχαιολογικού χώρου;

- Υπάρχει δυνατότητα ουσιαστικότερης διάδρασης με το παρελθόν;

Ομιλητές: