Από πότε ζούμε με τους σκύλους;

Τα πρώτα κατοικίδια ήταν οι σκύλοι: πριν από 14.200 χρόνια ένα κουταβάκι είχε βρει αγάπη και φροντίδα κοντά στους ανθρώπους Τελικά ο σ...

Τα πρώτα κατοικίδια ήταν οι σκύλοι: πριν από 14.200 χρόνια ένα κουταβάκι είχε βρει αγάπη και φροντίδα κοντά στους ανθρώπους

Τελικά ο σκύλος είναι ο αρχαιότερος φίλος του ανθρώπου και αυτό προσυπογράφεται με τη «βούλα» των αρχαιολογικών ευρημάτων. 

Αν και η ακριβής στιγμή της εξημέρωσής του δεν είναι γνωστή - οι εκτιμήσεις αποκλίνουν σε ένα μεγάλο χρονικό φάσμα από τα 32.000 ως τα 15.000 χρόνια πριν - οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν στο ότι αυτός αποτέλεσε το πρώτο κατοικίδιο. Μια νέα μελέτη έρχεται να το επιβεβαιώσει, αναδεικνύοντας μάλιστα νέα στοιχεία που δείχνουν ότι η σχέση μας μαζί του δεν είναι μόνο πολύ παλιά αλλά και ιδιαίτερη. Επανεξετάζοντας τα κατάλοιπα της αρχαιότερης ταφής σκύλων, υποστηρίζει ότι ήδη από την Παλαιολιθική Εποχή οι άνθρωποι όχι μόνο ζούσαν μαζί με τους σκύλους, αλλά τους περιέβαλλαν με φροντίδα και αγάπη ακόμη και όταν αυτοί δεν τους ήταν χρήσιμοι.

Η αρχαιότερη ταφή

Πριν από έναν αιώνα και κάτι, το 2014, εργάτες που έσκαβαν σε ένα λατομείο στο Ομπερκάσελ της Βόννης ανακάλυψαν τυχαία έναν πανάρχαιο τάφο. Σε αυτόν ήταν θαμμένοι ένας άνδρας ηλικίας 40-50 ετών, μια γυναίκα 20-30 ετών και δύο σκύλοι: ο ένας ήταν μεγαλύτερος και ο άλλος μικρότερος και, από τον τρόπο που ήταν τοποθετημένοι πλάι στους ανθρώπους, ήταν σαφές ότι είχαν ταφεί ηθελημένα μαζί τους. Τα ευρήματα ραδιοχρονολογήθηκαν πρόσφατα στα 14.200 χρόνια πριν το σήμερα και, από την άποψη της «σκυλίσιας» ιστορίας, θεωρούνται από τα πλέον σημαντικά, καθώς αποτελούν την αρχαιότερη ταφή σκύλων που έχει ανακαλυφθεί ως τώρα.

Αναζητώντας περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη συμβίωση των σκύλων με τους ανθρώπους, διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Φιλίπ Κρομπέ από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης στο Βέλγιο αποφάσισε να προχωρήσει σε μια διεξοδικότερη μελέτη αυτών των σημαντικών ευρημάτων. Η νέα ανάλυση έδειξε ότι ο μικρότερος σκύλος, ο οποίος τη στιγμή του θανάτου του πρέπει να ήταν περίπου επτά μηνών (27-28 εβδομάδων), έπασχε από μια σοβαρή ιογενή λοίμωξη, η οποία είναι γνωστή ως νόσος Καρέ του σκύλου. Καθώς το γενετικό υλικό του ιού δεν έχει διασωθεί η διάγνωση δεν μπορεί να είναι ακριβής, όμως οι επιστήμονες εντόπισαν στα κατάλοιπα των δοντιών βλάβες οι οποίες είναι χαρακτηριστικές της νόσου.

Αγάπη και φροντίδα

Ο Λικ Γιάνσενς από τα πανεπιστήμια του Λέιντεν στην Ολλανδία, πρώτος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Journal of Archaeological Science», εκτιμά ότι το κουτάβι προσβλήθηκε από τη λοίμωξη όταν ήταν τριών ως τεσσάρων μηνών και ότι είχε δύο ή και τρεις περιόδους σοβαρής έξαρσης της νόσου, οι οποίες διήρκεσαν τρεις ως τέσσερις εβδομάδες η καθεμία. Το γεγονός ότι το σκυλάκι έζησε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα με μια τόσο σοβαρή ασθένεια κάνει τους επιστήμονες να θεωρούν ότι, αν και τους ήταν μάλλον βάρος παρά όφελος, οι άνθρωποι που το είχαν κοντά τους το φρόντισαν και δεν το άφησαν στην τύχη του.

«Χωρίς την κατάλληλη φροντίδα ένα σκυλί με τόσο σοβαρή νόσο του Καρέ συνήθως πεθαίνει σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες» εξήγησε στο περιοδικό «New Scientist» ο κ. Γιάνσενς, ο οποίος είναι κτηνίατρος που ειδικεύεται στην αρχαιολογία. «Εφόσον το συγκεκριμένο κουτάβι μπόρεσε να επιβιώσει όχι μόνο αυτό το διάστημα αλλά οκτώ εβδομάδες επιπλέον, θα πρέπει κάποιος να το φρόντιζε. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που το είχαν το κρατούσαν ζεστό και καθαρό και του έδιναν τροφή και νερό, παρά το γεγονός ότι ήταν άρρωστο και δεν τους ήταν χρήσιμο».

Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι τα δύο σκυλιά τάφηκαν μαζί με τους ανθρώπους οι οποίοι κατά πάσα πιθανότητα ήταν οι ιδιοκτήτες τους, υποδηλώνει σύμφωνα με τους ερευνητές ότι πριν από 14.200 χρόνια οι άνθρωποι είχαν ήδη αναπτύξει μια μοναδική σχέση με τους σκύλους: επέλεγαν να τους έχουν κοντά τους και να τους φροντίζουν όχι μόνο για να τους χρησιμοποιούν σε εργασίες - όπως π.χ. για το κυνήγι ή ως φύλακες - αλλά και για συναισθηματικούς λόγους. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη και άλλα ευρήματα, τα οποία δεν εξετάστηκαν στη συγκεκριμένη μελέτη, οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτή η μοναδική σχέση ανάγεται πολύ πιο πίσω στον χρόνο.

Πηγή: Λ. Φαφούτη, Το Βήμα