Οι πτερόσαυροι είχαν πολύχρωμα φτερά, αποκαλύπτει νέα μελέτη

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Tupandactylus imperator. [Credit: Bob Nicholls 2022] Μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, οι επιστήμονες πίστευαν ότι...

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Tupandactylus imperator.
[Credit: Bob Nicholls 2022]

Μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, οι επιστήμονες πίστευαν ότι όλοι οι δεινόσαυροι ήταν καλυμμένοι με λέπια, όπως οι σημερινές σαύρες. Ωστόσο, μια σειρά ανακαλύψεων τις τελευταίες δεκαετίες αποκάλυψε ότι πολλά από αυτά τα εξαφανισμένα ζώα είχαν φτερά, όπως ακριβώς και οι μετέπειτα απόγονοί τους, τα πτηνά.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature» επιβεβαιώνει ότι αυτά τα ιπτάμενα ερπετά όχι μόνο είχαν φτερά, αλλά μπορούσαν και να ελέγχουν και το χρώμα τους ώστε να δημιουργήσουν πολύχρωμο φτέρωμα, όπως και τα σύγχρονα πτηνά.

Αυτά τα χρωματικά μοτίβα καθορίζονται από χρωστικές ουσίες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι οι μελανίνες και μπορεί να χρησιμοποιούνταν ως ένας τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ειδών πτερόσαυρων.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Tupandactylus imperator.
[Credit: Bob Nicholls 2022]

Ομάδα ερευνητών ανέλυσε το απολίθωμα του Tupandactylus imperator, ενός πτερόσαυρου που έζησε πριν από 115 εκατομμύρια χρόνια στη Βραζιλία. Κατά την εξέταση, οι παλαιοντολόγοι διαπίστωσαν ότι το κάτω μέρος αυτού του τεράστιου πλάσματος, ήταν πλαισιωμένο με δύο είδη φτερών που έμοιαζαν περισσότερο με τρίχες, καθώς και πιο χνουδωτά που διακλαδίζονταν σαν φτερά πουλιών.

«Επί δεκαετίες οι παλαιοντολόγοι διαφωνούσαν για το αν οι πτερόσαυροι είχαν φτερά. Τα φτερά στο δείγμα μας κλείνουν οριστικά αυτή τη συζήτηση, καθώς είναι πολύ καθαρά διακλαδισμένα σε όλο τους το μήκος, όπως και στα σημερινά πουλιά», δήλωσε στο CNN, η Ωντ Τσινκότα, παλαιοντολόγος στο University College Cork στην Ιρλανδία.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Tupandactylus imperator, που παρουσιάζει τους διαφορετικούς τύπους φτερών.
[Credit: Bob Nicholls 2022]

Η ερευνητική ομάδα μελέτησε τα φτερά με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και ανακάλυψε μελανοσώματα, δηλαδή κόκκους μελανίνης. Αυτοί οι κόκκοι είχαν διαφορετικά σχήματα, ανάλογα με τους τύπους φτερών με τους οποίους σχετίζονταν στο απολίθωμα του πτερόσαυρου. Στο διατηρημένο μαλακό ιστό βρέθηκαν επίσης κηλίδες χρώματος.

«Στα σημερινά πτηνά, το χρώμα των φτερών συνδέεται στενά με το σχήμα των μελανοσωμάτων», δήλωσε σε ανακοίνωσή της η συν-συγγραφέας της μελέτης Μαρία ΜακΝαμάρα, καθηγήτρια παλαιοντολογίας στη Σχολή Βιολογικών, Γεωλογικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών του ιδίου πανεπιστημίου.

«Δεδομένου ότι οι τύποι φτερών των πτερόσαυρων είχαν διαφορετικά σχήματα μελανοσωμάτων, τα ζώα αυτά θα πρέπει να διέθεταν τον γενετικό μηχανισμό για να ελέγχουν τα χρώματα των φτερών τους. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι απαραίτητο για τη δημιουργία χρωματικών σχημάτων και δείχνει ότι ο χρωματισμός ήταν ένα σημαντικό χαρακτηριστικό ακόμη και των πολύ πρώιμων φτερών».

Προηγουμένως, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι οι πτερόσαυροι είχαν κάποιο είδος χνουδιού που έμοιαζε με μουστάκι. Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει ότι αυτό το χνούδι ήταν στην πραγματικότητα φτιαγμένο από διαφορετικούς τύπους φτερών. Αυτά τα φτερά και το περιβάλλον δέρμα είχαν διαφορετικά χρώματα, όπως μαύρο, καφέ, τζίντζερ, γκρι και άλλες αποχρώσεις που σχετίζονται με τους διαφορετικούς κόκκους μελανίνης.

Τα μελανοσώματα των πτερόσαυρων σε εικόνες ηλεκτρονικών μικρογραφιών. [Credit: Cincotta et al., Nature, 2022]

«Αυτό υποδηλώνει έντονα ότι τα φτερά των πτερόσαυρων είχαν διαφορετικά χρώματα», δήλωσε η ΜακΝαμάρα. «Η παρουσία αυτού του χαρακτηριστικού τόσο στους δεινόσαυρους όσο και στους πτερόσαυρους, υποδηλώνει κοινή καταγωγή και το χαρακτηριστικό αυτό προέρχεται από έναν κοινό πρόγονο που έζησε στην Πρώιμη Τριαδική περίοδο (πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια). Επομένως, ο χρωματισμός αποτελούσε πιθανότατα σημαντική κινητήρια δύναμη στην εξέλιξη των φτερών ακόμη και στις πρώτες ημέρες της εξελικτικής τους ιστορίας», πρόσθεσε.

Ο Tupandactylus ήταν ένα παράξενο πλάσμα, με άνοιγμα φτερών που έφτανε τα 5 μέτρα. Είχε ένα τεράστιο, αλλά ελαφρύ κεφάλι, και σαγόνια χωρίς δόντια. Το γιγαντιαίο λοφίο του ήταν καλυμμένο από χρωματιστό χνούδι.

«Ίσως χρησιμοποιούνταν σε τελετουργίες πριν από το ζευγάρωμα, όπως ακριβώς ορισμένα πουλιά κουνούν σαν βεντάλια την φτερωτή ουρά τους για να προσελκύσουν συντρόφους», έγραψε ο Μάικλ Μπέντον, καθηγητής παλαιοντολογίας σπονδυλωτών στη Σχολή Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε μαζί με τη μελέτη.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: Ε. Τσιριγωτάκη, ErtNews