Αγάλματα σφίγγας ανακαλύφθηκαν σε Ναό του Ήλιου στην Αίγυπτο

Η κεφαλή αγάλματος σφίγγας απεικονίζει τον Ρμασή Β', έναν Φαραώ που επέκτεινε την αυτοκρατορία της Αιγύπτου. [Credit: Αιγυπτιακό Υπουργε...

Η κεφαλή αγάλματος σφίγγας απεικονίζει τον Ρμασή Β', έναν Φαραώ που επέκτεινε την αυτοκρατορία της Αιγύπτου.
[Credit: Αιγυπτιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων]

Οι αρχαιολόγοι στην Αίγυπτο ανακάλυψαν σπασμένα αγάλματα αρχαίων Φαραώ με την μορφή σφίγγας σε ναό του Ήλιου στην αρχαία Ηλιούπολη, έναν αρχαιολογικό χώρο που κάποτε ήταν μια μεγάλη πόλη κοντά στο σημερινό Κάιρο.

Τα λαξευμένα λίθινα θραύσματα περιλαμβάνουν απεικονίσεις του Ραμσή Β' (βασιλεία περίπου 1279 π.Χ. έως το 1213 π.Χ.), του Ραμσή Θ' (βασιλεία περίπου από το 1126 π.Χ. έως το 1108 π.Χ.) και του Ψαμμήτιχου Β΄ (βασιλεία περίπου από το 595 π.Χ. έως το 598 π.Χ.), ανέφερε το αιγυπτιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων σε ανακοίνωσή του.

Ναοί του ήλιου βρίσκονται σε πολλές τοποθεσίες στην Αίγυπτο και είναι αφιερωμένοι στον Ρα, τον αρχαίο Αιγύπτιο θεό του ήλιου, αλλά ο συγκεκριμένος ναός στην Ηλιούπολη είχε ιδιαίτερη σημασία (Ηλιούπολη είναι το αρχαίο ελληνικό όνομα· το αιγυπτιακό όνομα ήταν Iunu).

Σύμφωνα με την αρχαία αιγυπτιακή πεποίθηση, η Ηλιούπολη είναι η περιοχή όπου «δημιουργήθηκε ο κόσμος, με την πρώτη ανατολή του ηλίου», δήλωσε στο Live Science ο επικεφαλής της ανασκαφής Dietrich Raue, διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στο Κάιρο. «Εδώ γιορτάστηκε η σύνδεση της βασιλείας με τον δημιουργό και τον θεό Ήλιο», είπε ο Raue, σημειώνοντας ότι οι Φαραώ κατασκεύασαν αγάλματα, οβελίσκους και άλλες κατασκευές στην Ηλιούπολη για να νομιμοποιήσουν την κυριαρχία τους και να τιμήσουν τον θεό Ήλιο.

Τα κεφάλια των Φαραώ αποτελούσαν μέρος αγαλμάτων σφιγγών. Στην φωτογραφία απεικονίζεται ένα θραύσμα του πίσου μέρους μιας σφίγγας. 
[Credit: Αιγυπτιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων]

«Η εξυπηρέτηση των θεών ήταν ένα από τα κύρια καθήκοντα των αρχαίων αιγυπτίων βασιλιάδων και η αφιέρωση αγαλμάτων αποτελούσε μέρος αυτού», εξήγησε ο Raue. «Ιδανικά, κανένας ηγεμόνας της Αιγύπτου δεν θα έπρεπε να είναι στο αξίωμα χωρίς την ευλογία του θεού Ήλιου».

«Τα θραύσματα αγαλμάτων που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, τα οποία απεικονίζουν κεφαλές των Φαραώ σε σφίγγες, θα είχαν τοποθετηθεί μπροστά από πύλες ή δίπλα σε οβελίσκους στον Ναό του Ήλιου», είπε ο Raue. «Κάποια στιγμή στην αρχαιότητα, τα αγάλματα καταστράφηκαν και επαναχρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικά υλικά», πρόσθεσε.

Το Live Science επικοινώνησε με μελετητές που δεν ασχολούνται με την ανασκαφή για να ζητήσει την γνώμη τους. «Το άφθονο υλικό σε αγάλματα που βρέθηκε από την αρχαιολογική αποστολή μαρτυρεί τη μακροχρόνια σημασία της τοποθεσίας στις φαραωνικές εποχές», δηλώνει ο Massimiliano Nuzzolo, αιγυπτιολόγος στην Πολωνική Ακαδημία Επιστημών που μελετά έναν ναό του Ήλιου στην περιοχή Abu Ghurab στην Αίγυπτο. Τα ευρήματα των αγαλμάτων Φαραώ με τη μορφή σφίγγας αποκαλύπτουν επίσης «την επιθυμία των βασιλιάδων της δεύτερης και της πρώτης χιλιετίας [π.Χ.] να αφήσουν ένα απτό σημάδι της λατρείας τους για τον θεό ήλιο Ρα σε ένα από τα κύρια μέρη του αιγυπτιακού πολιτισμού», πρόσθεσε ο Nuzzolo.

Τμήμα του ναού του Ήλιου που βρίσκεται υπό ανασκαφή. 
[Credit: Αιγυπτιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων]

Ο Peter Brand, καθηγητής ιστορίας που ειδικεύεται στην Αιγυπτιολογία στο Πανεπιστήμιο του Μέμφις, δήλωσε ότι υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε ακόμη για την Ηλιούπολη. Για παράδειγμα, ενώ ο Ραμσής Β' ήταν ένας εξέχων φαραώ που επέκτεινε την αυτοκρατορία της Αιγύπτου, δεν είναι σαφές αν ξαναέχτισε τμήματα αυτού του ναού του Ήλιου ή συνέχισε να χρησιμοποιεί έναν παλαιότερο.

«Οι αρχαιολόγοι έχουν γρατσουνίσει μόνο την επιφάνεια αυτής της περιοχής», δήλωσε ο Brand στο Live Science. «Μεγάλο μέρος της πλούσιας και περίπλοκης ιστορίας της αρχαίας πόλης κατά τη διάρκεια τριών χιλιετιών φαραωνικής ιστορίας περιμένει υπομονετικά την ανακάλυψη κάτω από την άμμο της ερήμου».

Πηγή: O. Jarus, Live Science