Η «λίμνη των σκελετών»: Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν θησαυρό με κοσμήματα και δεκάδες οστά

Μια επιλογή από κοσμήματα της Εποχής του Χαλκού που βρέθηκαν σε μια ξηρή κοίτη λίμνης στην Πολωνία. [Credit: A. Piasecka; Antiquity Publicat...

Μια επιλογή από κοσμήματα της Εποχής του Χαλκού που βρέθηκαν σε μια ξηρή κοίτη λίμνης στην Πολωνία. [Credit: A. Piasecka; Antiquity Publications Ltd.]

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν έναν θησαυρό με περισσότερα από 550 κοσμήματα της Εποχής του Χαλκού, τα οποία αποτελούσαν κάποτε μέρος μιας αρχαίας ταφικής τελετουργίας.

Γνωστή ως Papowo Biskupie, η τοποθεσία κοντά στον πυθμένα της ομώνυμης  αποξηραμένης λίμνης, στην Πολωνία, κατοικήθηκε από το 1200 έως το 450 π.Χ. περίπου, από την ομάδα Chełmno, μια κοινότητα του ευρύτερου πολιτισμού της Λουζατίας που ζούσε στη βόρεια Ευρώπη, κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού και την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Antiquity.

Οι Λουζατιανοί είναι περισσότερο γνωστοί για τις τελετουργικές εναποθέσεις μεταλλικών θησαυρών σε σημεία με νερό. Ωστόσο, η ομάδα Chełmno δεν ήταν γνωστή για την άσκηση αυτής της πρακτικής. Από την άλλη τα νέα ευρήματα με κοσμήματα που ήρθαν στην επιφάνεια, μετά από έρευνες με ανιχνευτές μετάλλων, το 2023, ανατρέπουν αυτή την αντίληψη.

«Η κλίμακα της χρήσης μετάλλων στην περιοχή είναι εξαιρετική», ανέφερε στο Live Science ο συν-συγγραφέας της μελέτης Łukasz Kowalski, μεταδιδακτορικός ερευνητής αρχαιολογίας, στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας AGH της Κρακοβίας. «Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι το μέταλλο ήταν ένας αδύναμος εταίρος στις κοινωνικές και τελετουργικές στρατηγικές της ομάδας Chełmno, σε αντίθεση με την τρέλα της μεταλλοθηρίας [που ασκούσαν οι υπόλοιποι Λουζατιανοί]».

Ανακτήθηκε η υποθετική ανακατασκευή του περιδέραιου.
[Credit: A. Fisz; D adapted from Sprockhoff Reference Sprockhoff1956; E by T. Purowski]

Η μυστηριώδης κρύπτη με τον θησαυρό

Ωστόσο, η ανακάλυψη αυτής της κρύπτης με μεταλλικά κτερίσματα – η οποία περιλαμβάνει μια ποικιλία από στολίδια για το χέρι και το λαιμό, καθώς και ένα πολύκλωνο κολιέ με οβάλ και σωληνοειδείς χάντρες που περιβάλλουν ένα μενταγιόν που μοιάζει με χελιδονοουρά – οδήγησε τους ερευνητές να αλλάξουν την άποψή τους. «Τα ευρήματά μας αντικατοπτρίζουν τον αυξανόμενο ρόλο του μετάλλου στην κοινωνική και τελετουργική ζωή [της ομάδας Chełmno], με αποτέλεσμα τη μετατόπιση από την εναπόθεση ανθρώπινων λειψάνων σε μεταλλικές προσφορές στο τοπικό υγροτοπικό τοπίο», δήλωσε ο Kowalski.

«Τα ευρήματά μας αντικατοπτρίζουν τον αυξανόμενο ρόλο του μετάλλου στην κοινωνική και τελετουργική ζωή της [της ομάδας Chełmno], με αποτέλεσμα να γίνει στροφή από την εναπόθεση ανθρώπινων υπολειμμάτων σε μεταλλικές προσφορές στον τοπικό υγρότοπο», είπε ο Kowalski.

Ένα υποθετικό μοντέλο μιας γυναίκας Chełmno που είχε θαφτεί φορώντας μερικά από τα μεταλλικά στολίδια που βρέθηκαν στην τοποθεσία της λίμνης στην Πολωνία. [Credit: A. Fisz]

Οι χάντρες και το εμπόριο

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πολλά από τα μεταλλικά αντικείμενα δημιουργήθηκαν από μέλη της τοπικής κοινότητας. Ορισμένα όμως, συμπεριλαμβανομένης μιας από τις χάντρες του κολιέ, κατασκευάστηκαν με τη χρήση υλικών από εξωτερικούς συνεργάτες.

«Η χάντρα είναι κατασκευασμένη από γυαλί χαμηλής περιεκτικότητας σε μαγνήσιο που προήλθε από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», δήλωσε ο Kowalski. «Αυτό αυξάνει τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι ισχυρές ελίτ της ομάδας Chełmno έγιναν μέρη ενός δικτύου εμπορίας μετάλλων που συνέδεε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηπείρου κατά την 1η χιλιετία π.Χ.».

[Credit: A. Piasecka; Antiquity Publications Ltd.]

Οι σκελετοί που θάφτηκαν πριν από τα κοσμήματα στον πυθμένα της λίμνης

Εκτός από τα κοσμήματα, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως και τα σκελετικά λείψανα τουλάχιστον 33 ατόμων από τον πυθμένα της λίμνης. Ωστόσο, η ραδιοχρονολόγηση αποκάλυψε ότι τα ανθρώπινα λείψανα θάφτηκαν πριν από την απόθεση των μετάλλων, γεγονός που προσφέρει περαιτέρω στοιχεία ότι το «σύστημα πεποιθήσεων της ομάδας Chełmno εναρμονίστηκε αργότερα με το σύστημα πεποιθήσεων της υπόλοιπης περιοχής», σύμφωνα με την ανακοίνωση.

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα υποθετικό μοντέλο μιας γυναίκας από το Chełmno που φορούσε κάποια από τα μεταλλικά κοσμήματα.

Αντικείμενα και ανθρώπινα οστά.
[Credit: W. Lorkiewicz, W. Ochotny and G. Osipowicz; G by W. Lorkiewicz]

«Η ανακάλυψή μας ανοίγει ένα νέο παράθυρο για τη διερεύνηση των κοινωνικών και τελετουργικών πρακτικών της ομάδας Chełmno και αντανακλά την πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ της απόθεσης ανθρώπινων λειψάνων και μεταλλικών αντικειμένων σε υγροτόπους», δήλωσε ο Kowalski. «Αυτή η ανακάλυψη μπορεί να δείχνει πώς οι εναποθέσεις (ταφές) μεταλλικών αντικειμένων και ανθρώπων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη ρύθμιση των κοινωνικών σχέσεων στην ομάδα Chełmno και για την επίδειξη της τοπικής τους ταυτότητας».

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: Enikos