Ο τύμβος Μεσιάς από νότια. «Ευρωπαίων η πόλις»: Στην έκθεση ξεδιπλώνεται όλη η ιστορία του σημαντικού αστικού κέντρου της αρχαίας Βοττιαίας....
![]() |
Ο τύμβος Μεσιάς από νότια. |
«Ευρωπαίων η πόλις»: Στην έκθεση ξεδιπλώνεται όλη η ιστορία του σημαντικού αστικού κέντρου της αρχαίας Βοττιαίας.
Το παρελθόν της Ευρώπης είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την αρχαία Ελλάδα. Στην καρδιά της Μακεδονίας, ανάμεσα στον Αξιό ποταμό και στη γραφική κωμόπολη της Γουμένισσας, στους πρόποδες του όρους Πάικο, βρίσκεται η αρχαία πόλη της Ευρωπού. Ένας τόπος ξεχασμένος, άγνωστος και σχεδόν αόρατος, αλλά που ταυτόχρονα ξεχωρίζει για την πολύτιμη και μακρόχρονη ιστορία που τον ακολουθεί.
Ειδικότερα, στα δυτικά του Κιλκίς εντοπίζεται μια από τις παλαιότερες αναφορές του επιθέτου «Ευρωπαίος», ενώ ίχνη κατοίκησης ανιχνεύονται από την 5η χιλιετία. Στη διάρκεια των κλασικών χρόνων περιλαμβάνεται στη διοικητική περιφέρεια της Βοττιαίας και υπάρχει αναφορά για την πόλη από τον Θουκυδίδη, κατά την εξιστόρηση των γεγονότων του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η ζωή της συνεχίστηκε στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια, με την πόλη και την ύπαιθρο χώρα της να δοκιμάζεται από αλλεπάλληλες εχθρικές επιδρομές.
![]() |
Πανοραμική άποψη του υπόκαυστου κεραμικού κλιβάνου από την περιοχή των εργαστηρίων της αρχαίας πόλης. |
Αδιάψευστη μάρτυρας των άγνωστων πολεμικών και ιστορικών γεγονότων είναι η τιμητική αναγνώριση Ρωμαίων αξιωματούχων που συνέβαλαν στην επιτυχή απώθηση των εισβολέων με το στήσιμο ανδριάντων εκ μέρους της Ευρωπαίων πόλεως για τη σωτηρία της. Μάλιστα, υπήρξε πατρίδα του ιδρυτή της δυναστείας των Σελευκιδών Σελεύκου Α' Νικάτορος, στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Την άγνωστη ιστορία της Ευρωπού έρχεται να φωτίσει μια ξεχωριστή έκθεση. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς, στο πλαίσιο της δράσης «Συναντήσεις Μουσείων στο Εθνικό», εγκαινιάζουν τον εκθεσιακό σταθμό «Ευρωπαίων η πόλις». Στην έκθεση, που θα διαρκέσει έως την Κυριακή 16 Μαρτίου 2025 και θα πλαισιωθεί από ομιλίες, ξεναγήσεις και άλλες δραστηριότητες για το κοινό, ξεδιπλώνεται όλη η ιστορία του σημαντικού αστικού κέντρου της περιοχής της αρχαίας Βοττιαίας.
Πρόκειται για μια ακμάζουσα πόλη στον πυρήνα του μακεδονικού βασιλείου, με επώνυμους πολίτες στα Πανελλήνια Ιερά, εξέχοντα μέλη της μακεδονικής αριστοκρατίας και ισχυρά αναγνωρίσιμη ταυτότητα για τη σύγχρονη κοινωνία, καθώς η ετυμολογική συγγένεια της Ευρωπού με την Ευρώπη, το όνομα της ηπείρου μας, είναι προφανής.
![]() |
Άποψη της αρχαίας Ευρωπού. Σε πρώτο πλάνο ο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος με υστερορωμαϊκό-παλαιοχριστιανικό νεκροταφείο. Στο βάθος ο σύγχρονος οικισμός στην κοιλάδα του Αξιού. |
![]() |
Οικιστικά κατάλοιπα από τον λόφο της αρχαίας πόλης. |
![]() |
Χρυσό στεφάνι με φύλλα και άνθη ελιάς. Δ' τέταρτο 4ου π.Χ. Έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. |
![]() |
Οικιστικά κατάλοιπα από τον λόφο της αρχαίας πόλης. |
![]() |
Άποψη υστερορωμαϊκού και παλαιοχριστιανικού νεκροταφείου της αρχαίας Ευρωπού. |
Ειδικότερα, μέσα από τις ενότητες και τα ευρήματα της έκθεσης που φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς, το οποίο αυτή την περίοδο αναβαθμίζεται, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει όψεις της αρχαίας πόλης, της οποίας μικρό τμήμα είναι ακόμη ανασκαμμένο. Ελληνιστικοί τάφοι των αριστοκρατών γαιοκτημόνων της περιοχής, εκατέρωθεν της οδικής αρτηρίας που συνέδεε την Ευρωπό με την Πέλλα, μνημειακοί καμαροσκεπείς τάφοι, αλλά και απλούστεροι, των υστερορωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών χρόνων, καθώς και οικιστικά και εργαστηριακά σύνολα, φωτίζουν πολλές από τις άγνωστες πτυχές της αρχαίας πόλης.
«Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ακριβώς έναν χρόνο πριν, τον Δεκέμβριο του 2023, εγκαινίασε μια δράση με τίτλο "Συναντήσεις Μουσείων στο Εθνικό", υλοποιώντας με τον τρόπο αυτό την επιθυμία του να έρθει πιο κοντά με τα μουσεία της περιφέρειας. Το μουσείο, μέσα από τη δράση αυτή και με την παρουσίαση αρχαίων έργων που φυλάσσονται σε περιφερειακά μουσεία, στοχεύει να προκαλέσει το ενδιαφέρον των πολυπληθών επισκεπτών του και παράλληλα να τους παροτρύνει να επισκεφθούν τα μουσεία και τους τόπους προέλευσης των εκθεμάτων.
Στη δεύτερη "Συνάντηση" καλωσορίζουμε την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς και προσκαλούμε τους επισκέπτες μας να γνωρίσουν μια σπουδαία αρχαία πόλη της Βόρειας Ελλάδας κοντά στον ποταμό Αξιό, την αρχαία Ευρωπό. Η Ευρωπαίων πόλις υπήρξε ένα ακμάζον αστικό κέντρο της περιοχής κοντά στη σημερινή Πέλλα, στον πυρήνα του μακεδονικού βασιλείου, και γενέτειρα του Σέλευκου Α', ενός από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ιδρυτή της δυναστείας των Σελευκιδών. Ο εκθεσιακός αυτός σταθμός εγκαταστάθηκε σε αίθουσα του μουσείου που διαμορφώθηκε κατάλληλα για τον σκοπό αυτό και θα παραμείνει ανοικτός ως τον Μάρτιο του 2025.
Μέσα από ένα πλούσιο εποπτικό υλικό, ενδεικτικά αρχαία έργα και βιντεοπροβολές, αναδεικνύεται το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της αρχαίας Ευρωπού σε μια ιστορική διαδρομή από την απώτατη αρχαιότητα έως και τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους. Η δράση πραγματοποιήθηκε χάρη στη στενή και αγαστή συνεργασία μας με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς. Ευχαριστώ τη φίλη προϊσταμένη της Εφορείας δρα Γεωργία Στρατούλη, που αποδέχτηκε την πρότασή μου, και το προσωπικό του μουσείου, που όπως πάντα εργάστηκε με ζήλο και για αυτό το έργο», επισημαίνει στη LiFO η γενική διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, κυρία Άννα Βασιλική Καραπαναγιώτου.
![]() |
Γεωργία Στρατούλη, προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς |
![]() |
Ταφικά κτερίσματα από την παλιοχριστιανική νεκρόπολη της αρχαίας Ευρωπού, 4ος-6ος αι. μ.Χ. |
![]() |
Αργυρή δραχμή Αλεξάνδρου Γ'. Ταφικό εύρημα. Τέλος 4ου αι. π.Χ. |
![]() |
Αργυρό τετράδραχμο Σελεύκου, Σούσα, περ. 301 π.Χ. |
![]() |
Ταφικά κτερίσματα από την παλιοχριστιανική νεκρόπολη της αρχαίας Ευρωπού, 4ος-6ος αι. μ.Χ. |
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι πολίτες έζησαν, έδρασαν και τάφηκαν στη μεθόριο του σύγχρονου ελληνικού κράτους, σχεδόν αόρατοι από τους ταξιδιώτες που διέρχονται σήμερα δίπλα τους, από τους Ευζώνους, τη δεύτερη μεγαλύτερη πύλη εισόδου της χώρας. Με την έκθεση που φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο προσδοκούμε να κάνουμε το αόρατο ορατό, παρουσιάζοντας όψεις της σημαντικής αυτής πόλης, ευελπιστώντας σε μελλοντικές έρευνες, έτσι ώστε η Ευρωπός να αποτελέσει έναν ακόμη πόλο ανάπτυξης της Κεντρικής Μακεδονίας και της χώρας».
Η έκθεση «Ευρωπαίων η πόλις» θα διαρκέσει από τις 13 Δεκεμβρίου 2024 έως τις 16 Μαρτίου 2025.
Πηγή: Β. Πανταζόπουλος, LiFO
Δεν υπάρχουν σχόλια