Οι επιστήμονες αναγνωρίζουν στρατιώτη του 19ου αιώνα από τα δόντιά του

Φωτογραφία κατεστραμμένης οδοντοστοιχίας στρατιώτη του 19ου αιώνα. [Credit: Αρχαιολογικό Κέντρο Olomouc] Μια ανακάλυψη που έκαναν οι επιστήμ...

Φωτογραφία κατεστραμμένης οδοντοστοιχίας στρατιώτη του 19ου αιώνα.
[Credit: Αρχαιολογικό Κέντρο Olomouc]

Μια ανακάλυψη που έκαναν οι επιστήμονες του Αρχαιολογικού Κέντρου του Olomouc της Τσεχίας παρείχε τις πρώτες φυσικές αποδείξεις μιας στρατιωτικής πρακτικής που υποπτευόταν επί μακρόν από τα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα.

Η ανάλυση του σκελετού ενός στρατιώτη που βρέθηκε στην πόλη Majetín, στην περιοχή Olomouc, δείχνει ότι συνήθιζε να ανοίγει φυσίγγια πυρίτιδας με τα δόντια του, αφήνοντας μόνιμες βλάβες στους κοπτήρες του. Οι χημικές δοκιμές επιβεβαίωσαν περαιτέρω τα υπολείμματα πυρίτιδας στην οδοντική του πέτρα, παρέχοντας μια ασυνήθιστη εικόνα της καθημερινής ζωής και των σωματικών καταπονήσεων που βίωναν οι στρατιώτες εκείνη την εποχή.

Τα λείψανα ανασκάφηκαν για πρώτη φορά το 2012, αν και χρειάστηκε σχεδόν μια δεκαετία έρευνας για να αποκαλυφθεί η πλήρης έκταση του ευρήματος. Ο ανθρωπολόγος Lukáš Šín, επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε ότι ο σκελετός ανήκε σε άνδρα ηλικίας μεταξύ 30 και 50 ετών και ύψους περίπου 174 εκατοστών. Οι τρεις κάτω κοπτήρες του, ωστόσο, έδειχναν σαφή σημάδια επαναλαμβανόμενης μηχανικής καταπόνησης που οι ειδικοί πιστεύουν ότι προήλθε από τη χρήση των δοντιών του για να ανοίξει φυσίγγια πυρίτιδας. «Τα δόντια του στρατιώτη είχαν αποδυναμωθεί από την επαναλαμβανόμενη δραστηριότητα και αυτή η πίεση θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα να σπάσουν οι κορώνες των δοντιών», δήλωσε ο Šín.

Φωτογραφία του στρατιώτη που βρέθηκε στο Majetín.
[Credit: Αρχαιολογικό Κέντρο Olomouc]

Μια απεικόνιση των σφαιρών. [Credit: Αρχαιολογικό Κέντρο Olomouc]

Τα ιστορικά αρχεία δείχνουν ότι οι στρατιώτες αυτής της εποχής γέμιζαν τα όπλα τους δαγκώνοντας χάρτινα φυσίγγια που περιείχαν πυρίτιδα και σφαίρες, διαχωρίζοντας τη σκόνη πριν τη ρίξουν στο στόμιο των όπλων τους. Η πρακτική αυτή έχει καταγραφεί σε στρατιωτικά εγχειρίδια, αν και οι άμεσες φυσικές αποδείξεις πάντα έλειπαν - μέχρι τώρα. Το εύρημα στο Majetín αποτελεί έτσι την πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση όπου η ανάκτηση σκελετικών υπολειμμάτων επιβεβαιώνει αυτή τη μέθοδο.

Περαιτέρω στοιχεία που υποστηρίζουν αυτή την υπόθεση προέκυψαν το 2017, όταν η Δρ Dana Fialová από το Πανεπιστήμιο Masaryk πραγματοποίησε χημική ανάλυση της οδοντικής πέτρας των λειψάνων με τη χρήση φασματοσκοπίας ακτίνων Χ. Η ομάδα της εντόπισε σημαντικές συγκεντρώσεις θείου, το οποίο αποτελεί σημαντικό συστατικό της πυρίτιδας. «Το θείο από την πυρίτιδα όχι μόνο μόλυνε την οδοντική κοιλότητα και την πέτρα, αλλά συνέβαλε επίσης στην έκθεση της οδοντικής βάσης και στην πρόκληση ουλίτιδας», εξήγησε η Šín. Αυτό επιβεβαιώνει ότι ο στρατιώτης χειριζόταν συχνά πυρίτιδα στο στόμα του, ενισχύοντας τη θεωρία ότι συμμετείχε στη φόρτωση πυροβόλων όπλων χρησιμοποιώντας τα δόντια του.

Ο σκελετός έφερε επίσης σημάδια μιας σκληρής στρατιωτικής ζωής. Η φθορά στους οσφυϊκούς σπονδύλους υποδηλώνει τις μακρές και επίπονες πορείες που υπέστησαν οι πεζικάριοι αυτής της περιόδου.

Ο στρατιώτης Majetín είναι η πρώτη παγκοσμίως αναγνωρισμένη περίπτωση αυτού του φαινομένου. [Credit: Αρχαιολογικό Κέντρο Olomouc]

Οι ειδικοί χρονολογούν τον στρατιώτη μεταξύ του 18ου και του 19ου αιώνα, που συμπίπτει με την περίοδο κατά την οποία τα πυροβόλα όπλα με εμπρόσθιο γέμισμα χρησιμοποιούνταν στις στρατιωτικές συγκρούσεις. Περιέργως, τον Ιούνιο του 2012, παρόμοια οδοντική βλάβη είχε παρατηρηθεί από την αρχαιολόγο Dominique Bosquet και την ομάδα της στο πεδίο της μάχης του Βατερλό. Ωστόσο, η έρευνά τους δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί, καθιστώντας τον στρατιώτη του Majetín την πρώτη περίπτωση του είδους στον κόσμο που έχει εντοπιστεί. 

Τα σκελετικά λείψανα φυλάσσονται πλέον στα αρχεία του Αρχαιολογικού Κέντρου του Olomouc και τα αποτελέσματα αυτής της μακροχρόνιας μελέτης έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά.

Πηγή: Archaeology News