Νέος τάφος με τοιχογραφίες βρέθηκε σε ετρουσκική νεκρόπολη

Άνδρες και γυναίκες χορεύουν γύρω από έναν αυλητή. [Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria  ] Ένας ε...

Άνδρες και γυναίκες χορεύουν γύρω από έναν αυλητή. [Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria ]

Ένας ετρουσκικός τάφος με μοναδικές τοιχογραφίες ανακαλύφθηκε στη νεκρόπολη Monterozzi στην Tarquinia, μια ετρουσκική πόλη βόρεια της Ρώμης. Ο θαλαμοειδής τάφος χρονολογείται στον 5ο αιώνα π.Χ. και είναι ο πρώτος τάφος ζωγραφισμένος με παραστατική ζωφόρο που βρέθηκε στην Tarquinia εδώ και έναν αιώνα. Οι απεικονίσεις είναι επίσης εξαιρετικές για αυτό που απεικονίζουν: χορό και ένα εργαστήριο τεχνιτών.

Ο τάφος ήρθε για πρώτη φορά στο φως το 2022, όταν αρχαιολόγοι της Υπηρεσίας Αρχαιολογίας, Καλών Τεχνών και Τοπίου της Νότιας Ετρουρίας εξερευνούσαν κοιλότητες που είχαν ανοίξει σε ένα αγροτικό χωράφι κοντά στην Tarquinia. Οι σπηλαιολόγοι κατέβηκαν στις κοιλότητες για να τις εξερευνήσουν και βρήκαν τάφους θαλάμου των Ετρούσκων. Είχαν ήδη λεηλατηθεί στην αρχαιότητα, αλλά ένας από τους τάφους περιείχε έναν κρυμμένο θησαυρό: έναν δεύτερο, βαθύτερο θαλαμοειδή τάφο πίσω από τον καταρρεύσαντα αριστερό τοίχο του.

Υπερσκόπηση της κοιλότητας σε ένα χωράφι που αποδείχθηκε ότι είχε τάφους από κάτω της.  [Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria ]

Ο τάφος την στιγμή της ανακάλυψης.  [Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria ]

Ο θαλαμοειδής τάφος ήταν εν μέρει γεμάτος με χώμα και συντρίμμια, αλλά οι αρχαιολόγοι μπορούσαν ακόμη να δουν πολύχρωμες ζωγραφιές στον τοίχο. Το 2023, η Superintendence χρηματοδότησε μια σωστική ανασκαφή για να αποκαλύψει τον τάφο πριν οι αρχαιοκάπηλοι πέσουν πάνω του σαν ακρίδες. Κατάφεραν να απομακρύνουν το χώμα και τα συντρίμμια και να ασφαλίσουν τη δομή του τάφου.

«Αφού αποκαταστάθηκε η πρόσβαση στον ταφικό θάλαμο - λέει ο Daniele Maras, ο υπεύθυνος αρχαιολόγος για την ανακάλυψη, διευθυντής σήμερα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Φλωρεντίας - και αφού τοποθετήθηκε μια μεταλλική πόρτα, η αρχαιολογική ανασκαφή απέδειξε ότι όλο το υλικό που συλλέχθηκε δεν ανήκε στα κτερίσματα του ζωγραφισμένου τάφου, ο οποίος χρονολογείται στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ., αλλά είχε πέσει από τον ανώτερο, περισσότερο από έναν αιώνα παλαιότερο, από το τέλος της ανατολικής περιόδου».

Συντηρητές εργάζονται στις τοιχογραφίες. 
[Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria ]

Οι τοιχογραφίες στον αριστερό τοίχο μετά τη συντήρηση.
 [Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria ]

«Μια μοναδική κατάσταση, η οποία έθεσε την ομάδα των αρχαιολόγων σε δοκιμασία, για να διαλευκάνει μια πολύπλοκη αλληλουχία φυσικών φαινομένων και ανθρώπινων παρεμβάσεων: ο ζωγραφισμένος τάφος είχε σκαφτεί βαθιά στο υπέδαφος της νεκρόπολης, κάτω από έναν ήδη υπάρχοντα τάφο. Μια αρχική αρχαία επέμβαση από αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι είχαν περάσει μέσα από μια τρύπα στην πλάκα κλεισίματος, είχε αδειάσει εντελώς τον θάλαμο από τα κτερίσματα, προτού η κατάρρευση του άνω θαλάμου κατεβάσει αγγεία και συντρίμμια για να γεμίσει τον κενό χώρο. Μόνο μερικά θραύσματα αττικής ερυθρόμορφης κεραμικής μαρτυρούν την αξία των λειψάνων που λείπουν από τον πιο πρόσφατο τάφο».

Ο αριστερός τοίχος είναι ο καλύτερα διατηρημένος. Περιέχει σκηνές τεσσάρων χορευτών, δύο ανδρών και δύο γυναικών, που χορεύουν δυναμικά γύρω από έναν αυλητή. Οι πίνακες στον πίσω τοίχο υπέστησαν ζημιές από την κατάρρευση της πέτρας, αλλά φαίνεται να απεικονίζουν τη μορφή μιας γυναίκας και δύο νεαρών ανδρών. Ο δεξιός τοίχος είναι πυκνά επιστρωμένος με κιμωλία, αλλά ακόμη και συσκοτισμένο το θέμα είναι εντυπωσιακό. Ο πίνακας απεικονίζει ένα μεταλλουργικό εργαστήριο σε λειτουργία. Μπορεί να πρόκειται για μυθολογική αναφορά στον θεό Sethlans, την ετρουσκική εκδοχή του Ηφαίστου, αλλά είναι πιθανότερο να πρόκειται για αναπαράσταση της οικογενειακής επιχείρησης του αποθανόντος.

Ταφικά κτερίσματα που έπεσαν στον τάφο μετά από κατάρρευση βράχου. 
[Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria ]

Τα κτερίσματα που έπεσαν στον τάφο. 
 [Credit: Superintendence of Archaeology, Fine Arts, Landscape, Southern Etruria ]

Οι τοιχογραφίες υφίστανται επί του παρόντος εκτεταμένη συντήρηση για την ενίσχυση της ορατότητάς τους και την ενίσχυση της υποκείμενης δομής. Η ομάδα θα κατασκευάσει ένα μικρό φυλάκιο που θα προστατεύει την πρόσβαση στον θάλαμο, το οποίο θα εγγυάται ότι το εσωτερικό παραμένει σε σταθερή θερμοκρασία και υγρασία ακόμη και όταν είναι ανοιχτό στο κοινό. Εν τω μεταξύ, τα δείγματα που θα συλλεχθούν από το χρώμα θα αναλυθούν και θα υποβληθούν σε προηγμένη πολυφασματική απεικόνιση, η οποία αναμένεται να δώσει στους ερευνητές νέες πληροφορίες για τα αρχικά χρώματα των χρωστικών ουσιών.

Πηγή: The History Blog