Πόλη 3.500 ετών της εποχής των Ραμσίδων αποκαλύφθηκε κάτω από ελληνιστικά ερείπια κοντά στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου

Ρωμαϊκό αμφιθέατρο της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο. [Credit: Daniel Mayer] Οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως τα λείψανα μιας αρχαίας αιγυπτιακής π...

Νέα ανασκαφή στη Vindolanda, νέος φαλλός της Vindolanda

Κύπρος: Τέλος ανασκαφής στο Ιερό του Απόλλωνα στα Πέρα Ορεινής

Ρωμαϊκό αμφιθέατρο της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο. [Credit: Daniel Mayer]

Οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως τα λείψανα μιας αρχαίας αιγυπτιακής πόλης που χρονολογείται πριν από περισσότερα από 3.000 χρόνια, αμφισβητώντας ουσιαστικά την επικρατούσα πεποίθηση ότι η περιοχή μέσα και γύρω από την Αλεξάνδρεια κατοικήθηκε για πρώτη φορά κατά την ελληνιστική περίοδο. Η ανακάλυψη αποκαλύφθηκε στο Kom el-Nugus, έναν αρχαιολογικό χώρο σε σχήμα αναχώματος που βρίσκεται μεταξύ της Μεσογείου και της λίμνης Mariout, περίπου 43 χιλιόμετρα δυτικά της Αλεξάνδρειας.

Η ανασκαφή, με επικεφαλής τον Δρ Sylvain Dhennin από το Πανεπιστήμιο της Λυών, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Antiquity, αποκάλυψε έναν άγνωστο οικισμό του Νέου Βασιλείου (περίπου 1.550-1.069 π.Χ.) κάτω από στρώματα μεταγενέστερων κατασκευών. Το Kom el-Nugus -που ιστορικά ονομάζεται επίσης Πλινθίνη- είχε θεωρηθεί ότι κατοικήθηκε μόνο από την ελληνιστική εποχή (που άρχισε το 332 π.Χ.), όταν ο Μέγας Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του κυριάρχησαν στην Αίγυπτο.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα ήταν ένα θραύσμα αμφορέα που έφερε το όνομα της Meritaten, κόρης του φαραώ Ακενατόν και της βασίλισσας Νεφερτίτης. Αυτό το εύρημα, μαζί με μια εγκατάσταση έκθλιψης σταφυλιών, δείχνει ότι ο χώρος ήταν βασιλικό οινοποιείο κατά τη διάρκεια της 18ης Δυναστείας. Ο χώρος απέδωσε επίσης θραύσματα μιας στήλης που φέρει την βασιλική δέλτο του Σέτι Β' και λαξευτούς λίθους από ναό του Ραμσή Β'. Αυτά τα ευρήματα χρονολογούν την τοποθεσία τόσο στη 18η όσο και στη 19η Δυναστεία του ισχυρού Νέου Βασιλείου της Αιγύπτου.

Οι αρχαιολόγοι, οι οποίοι συμμετείχαν στη γαλλική αποστολή Taposiris Magna και Plinthine (MFTMP), έφεραν επίσης στο φως μια σειρά από κτίρια από λασπότουβλα, δύο από τα οποία ήταν τοποθετημένα κατά μήκος ενός κεντρικού δρόμου με σύστημα αποστράγγισης για να αποτρέπεται η διάβρωση των κτιρίων από το νερό. Η ανασκαφή του δρόμου αποκάλυψε ότι είχε ανακατασκευαστεί και τροποποιηθεί πολλές φορές, αντανακλώντας μια μακρά περίοδο διακοπτόμενης χρήσης, πιθανώς για εποχιακούς ή στρατηγικούς σκοπούς.

Ο Μέγας Αλέξανδρος (στεφανωμένος), Ναός του Λούξορ, Ανατολική Όχθη, Κοιλάδα του Νείλου, Αίγυπτος. [Credit: Elias Rovielo, Flickr, (CC BY-NC-SA 2.0)]

Πάνω από τα ερείπια του Νέου Βασιλείου, οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα ερείπια ενός μεταγενέστερου ελληνιστικού ναού λαξευμένου από την τοπική πέτρα καλκαρενίτη, ο οποίος πιστεύουν ότι κατασκευάστηκε μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου από τον Μέγα Αλέξανδρο. Αν και ως επί το πλείστον περιορίστηκε στα θεμέλιά του, η διάταξη του κτιρίου και οι επιγραφές μαρτυρούν ότι πρόκειται για ένα ιερό κτίριο, το οποίο αργότερα έγινε στόχος λεηλασίας κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής αυτοκρατορικής περιόδου.

Ενώ το ελληνιστικό οικοδόμημα αλλοίωσε μεγάλο μέρος του προηγούμενου τοπίου, υπολείμματα του οικισμού του Νέου Βασιλείου παρέμειναν διατηρημένα κάτω από τα συντρίμμια και τους τοίχους θεμελίωσης. Το γεγονός ότι τέτοια αρχαία κατάλοιπα επιβίωσαν για αιώνες κάτω από την υπερδόμηση καθιστά την ανακάλυψη ακόμη πιο σημαντική.

Μέχρι τώρα, οι ιστορικοί υπέθεταν ότι η μεσογειακή ακτογραμμή της Αιγύπτου ήταν σε μεγάλο βαθμό ακατοίκητη πριν από την περίοδο των Πτολεμαίων. Αυτή η αφήγηση καταρρίπτεται τώρα από τα νέα αυτά στοιχεία, που δείχνουν ότι οργανωμένη αστική ζωή, θρησκευτική δραστηριότητα, ακόμη και παραγωγή κρασιού γινόταν εδώ ήδη από τη βασιλεία του Ακενατόν και του Ραμσή Β'.

Η ομάδα, με τη βοήθεια του Γαλλικού Ινστιτούτου Ανατολικής Αρχαιολογίας και του CNRS (Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών), θα συνεχίσει να εργάζεται στην περιοχή. Το επόμενο βήμα τους είναι να προσπαθήσουν να προσδιορίσουν το αρχικό όνομα του οικισμού και να προσδιορίσουν τον ακριβή σκοπό του.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Dhennin S. (2025). A new Ramesside settlement north of Mareotis Lake (Kom el-Nugus, Egypt). Antiquity:1-7. doi:10.15184/aqy.2024.230

Πηγή: Archaeology News