«Το πιο δύσκολο παζλ στον κόσμο»: Αρχαιολόγοι συναρμολόγησαν ρωμαϊκή νωπογραφία 1.800 χρόνων

[Credit: Museum of London Archaeology] Αρχαιολόγοι στο Λονδίνο κατάφεραν να συναρμολογήσουν χιλιάδες θραύσματα μιας αρχαίας ρωμαϊκής τοιχογρ...

[Credit: Museum of London Archaeology]

Αρχαιολόγοι στο Λονδίνο κατάφεραν να συναρμολογήσουν χιλιάδες θραύσματα μιας αρχαίας ρωμαϊκής τοιχογραφίας που παρέμενε αθέατη εδώ και 1.800 χρόνια.

«Ηταν σαν να φτιάχνεις το πιο δύσκολο παζλ στον κόσμο», παραδέχεται ο Χαν Λι, ανώτερος ειδικός σε οικοδομικά υλικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Λονδίνου (MOLA). 

«Ενιωσα ένα μείγμα ενθουσιασμού και νευρικότητας όταν άρχισα να τοποθετώ τα γύψινα θραύσματα. Πολλά από αυτά ήταν εξαιρετικά ευαίσθητα, ενώ κομμάτια από διαφορετικούς τοίχους είχαν ανακατευτεί μεταξύ τους όταν το κτίριο κατεδαφίστηκε», ανέφερε ο ίδιος. 

Θραύσματα κίτρινου και απομίμησης πορφυρίτη.
[Credit: Museum of London Archaeology]

[Credit: BBC News]

[Credit: BBC News]

Ανάμεσα στα απομεινάρια ενός πρώιμου ρωμαϊκού κτιρίου, που στεκόταν μεταξύ 43-150 μ.Χ. εκεί που σήμερα βρίσκεται το Λονδίνο, βρέθηκε μία από τις μεγαλύτερες συλλογές φιλοτεχνημένου ρωμαϊκού γύψου που ανακαλύφθηκαν ποτέ, τοιχογραφίες που κάλυπταν περίπου 20 τοίχους. 

Ωστόσο, κάποια στιγμή πριν από το 200 μ.Χ., το κτίριο κατεδαφίστηκε, με τον διακοσμημένο σοβά να συνθλίβεται σε χιλιάδες θραύσματα και να πετιέται σε έναν λάκκο, όπου και παρέμεινε έως ότου ανασκαφεί ο χώρος, μεταξύ 2021 και 2022.

Σύμφωνα με τον Λι, μια ομάδα ερευνητών που δούλεψαν in situ καθάρισαν αρχικά τα θραύσματα, προτού πάρουν τη σκυτάλη άλλες ομάδες που διαχώρισαν τα κομμάτια βάσει χρώματος και μοτίβου. 

Χρειάστηκαν χρόνος και ανεξάντλητη υπομονή για να συλλεχθούν τα θραύσματα από το σημείο της ανασκαφής. [Credit: Museum of London Archaeology]

[Credit: BBC News]

Μετά από τρεις μήνες σκληρής δουλειάς, η νωπογραφία από τη Ρωμαϊκή Βρετανία επανήλθε στην αρχική της διάταξη, αποκαλύπτοντας περίτεχνες απεικονίσεις πουλιών, φρούτων, λουλουδιών, καθώς και αρχαίων γκράφιτι.

«Αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι η κλίμακα», εξηγεί ο Λι. «… Η αρτιότητα της διατήρησης είναι απίστευτη, και αυτό είναι που πραγματικά με εντυπωσιάζει».

Οι τοιχογραφίες αποκάλυψαν δύο πράγματα που δεν είχαν εντοπιστεί στη Βρετανία στο παρελθόν: μια επιγραφή με ελληνικό αλφάβητο και ένα θραύσμα που περιείχε ίχνη της υπογραφής του καλλιτέχνη, σύμφωνα με το MOLA.

Το θραύσμα με το ελληνικό αλφάβητο.
[Credit: Museum of London Archaeology]

Το θραύσμα αποτυπωνόταν η λέξη «FECIT», η οποία μεταφράζεται ως «το έκανε», δήλωσε το μουσείο, παρέχοντας έναν «απτό σύνδεσμο» με έναν από τους καλλιτέχνες πίσω από την τοιχογραφία. Πλαισιωνόταν από μια tabula ansata (σ.σ.: μία αναθηματική πλάκα με επιγραφή που χρησιμοποιούταν και από τους Ρωμαίους για την υπογραφή έργων τέχνης), σύμφωνα με το MOLA. Παρότι έλειπε το θραύσμα που περιείχε την ίδια την υπογραφή, η γραφή υποδήλωνε πως ο αρχαίος υπογράφων ήταν άτομο «προφανώς με άπταιστη γνώση της γλώσσας και πολύ ικανό στη γραφή», σημειώνει ο Λι. 

Οπως παραδέχεται ο Λι, πλέον έχει άπειρο αριθμό ερωτήσεων σχετικά με την τοποθεσία, όπως για ποιο λόγο χρησιμοποιήθηκε και ποιος τη φιλοτέχνησε. Οι επιστήμονες αναζητούν επίσης παραλληλισμούς στον «ευρύτερο ρωμαϊκό κόσμο», συμπεριλαμβανομένης της σημερινής Γαλλίας, του Βελγίου και της Γερμανίας, για να διαπιστώσουν αν οι καλλιτέχνες της συγκεκριμένης κατοικίας είχαν εργαστεί και αλλού. 

Πηγή: Καθημερινή, με πληροφορίες από Washington Post, LiFO