Σπάνια τεφροδόχος 2.600 ετών βρέθηκε στην Πολωνία

Συντηρημένη οικιακή τεφροδόχος. [Credit:  Zofia Grunt, MAG] Μια σπάνια πήλινη τεφροδόχος σε σχήμα σπιτιού, που ανακαλύφθηκε το 2023, παρουσι...

Συντηρημένη οικιακή τεφροδόχος. [Credit: Zofia Grunt, MAG]

Μια σπάνια πήλινη τεφροδόχος σε σχήμα σπιτιού, που ανακαλύφθηκε το 2023, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό τον περασμένο μήνα. Το σπάνιο αυτό αντικείμενο είναι η τέταρτη τεφροδόχος σε σχήμα σπιτιού που ανακαλύφθηκε στην Πολωνία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και έχει μοναδικό σχεδιασμό. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο μοντέλο σπιτιού με εννέα πόδια και μια στρογγυλή πόρτα σε μία από τις μακριές πλευρές. Χρονολογείται στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (780-640 π.Χ.).

Η οικιακή τεφροδόχος ανακαλύφθηκε στο Bożepole Wielkie κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφής σε χώρο που προοριζόταν για την κατασκευή ενός νέου κέντρου διανομής. Η ανασκαφή διήρκεσε από τον Μάρτιο έως τα τέλη Σεπτεμβρίου και η εταιρεία Lidl προσέλαβε αρκετές αρχαιολογικές ομάδες για να ερευνήσουν δεκάδες εκτάρια γης. Τον Μάιο, οι αρχαιολόγοι εντόπισαν έναν κιβωτιόσχημο τάφο κατασκευασμένο από προσεκτικά τοποθετημένες πολύχρωμες πέτρινες πλάκες. Μέσα σε αυτόν βρισκόταν η τεφροδόχος.

Τάφος με προσεκτικά τοποθετημένες πολύχρωμες πέτρες. 
[Credit: Zofia Grunt, MAG]

Οικιακή τεφροδόχος σε ανασκαμμένο τάφο. [Credit: Zofia Grunt, MAG]

Η τεφροδόχος μεταφέρθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Gdańsk για εξειδικευμένη συντήρηση και έρευνα. Για να κατανοήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το περιεχόμενό της, οι ερευνητές πραγματοποίησαν αξονική τομογραφία. Η απεικόνιση έδειξε ότι η τεφροδόχος είχε αρκετές ρωγμές και σχισμές και ότι τα τοιχώματα, ο πυθμένας και η οροφή της παρέμεναν ενωμένα μόνο χάρη στο χώμα που την γέμιζε. Οι τομογραφίες επιβεβαίωσαν ότι υπήρχαν πάρα πολλά οστεολογικά υπολείμματα, πολύ περισσότερα από όσα θα άφηνε ένα μόνο άτομο.

Οι αναλύσεις έχουν επιβεβαιώσει μέχρι στιγμής ότι η τεφροδόχος περιέχει πολλαπλές ταφές. Έχουν ταυτοποιηθεί τα λείψανα ενός ενήλικα άνδρα, ενός παιδιού άνω των δέκα ετών και τουλάχιστον δύο άλλων ατόμων, εκ των οποίων το ένα είναι γυναίκα. Συνολικά, από την τεφροδόχο ανασύρθηκαν σχεδόν επτά κιλά οστών.

Συντηρημένη οικιακή τεφροδόχος. [Credit: Zofia Grunt, MAG]

Συντηρημένη οικιακή τεφροδόχος. [Credit: Zofia Grunt, MAG]

Οι κηδείες με καύση ήταν η συνήθης πρακτική στην Ανατολική Πομερανία τον 7ο αιώνα π.Χ. Τα σώματα των νεκρών καίγονταν σε πυρά και, μόλις ολοκληρωνόταν η καύση, όλα τα οστά αφαιρούνταν και τοποθετούνταν σε μια τεφροδόχο μαζί με μικρά αντικείμενα, συνήθως χάλκινα, που ανήκαν στον νεκρό.

Οι αρχαιολόγοι έπρεπε να ανακατασκευάσουν την υδρία από την αρχή, δημιουργώντας ειδικά διαμορφωμένα αντίγραφα των ποδιών για να αντικαταστήσουν τα χαμένα. Τελικά κατάφεραν να επανασυνδέσουν όλα τα στοιχεία χρησιμοποιώντας γύψο και κόλλες, ώστε η υδρία να μπορεί να εκτεθεί στο κοινό.

Πηγή: The History Blog